معرفی و دانلود رایگان کتاب توسعه اقتصادی استان کرمانشاه، مدیریت منابع آب و ضرورت تحول آن

معرفی کتاب توسعه اقتصادی استان کرمانشاه، مدیریت منابع آب و ضرورت تحول آن

کتاب توسعه اقتصادی استان کرمانشاه، مدیریت منابع آب و ضرورت تحول آن نوشته سید فاخر علوی، به بررسی مبانی نظری مدیریت منابع آب، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بخش منابع آب استان و چشم‌انداز توسعه استان کرمانشاه و برنامه‌های توسعه آن می‌پردازد.

در حال حاضر که مسئله آب به یکی از سرفصل‌های مهم و اساسی توسعه اقتصادی کشور مبدل شده و با توجه به بحران‌ها و چالش‌های به وجود آمده و حتی ظهور علائم بحران کم آبی، مشخص می‌گردد که در آن هنگام سید فاخر علوی به درستی دست بر مسئله‌ای حیاتی و مهم برای توسعه استان کرمانشاه گذاشته و به جای مطالعات انتزاعی و دور از واقعیات، موضوعی کاملا کاربردی و معین و در ارتباط با محتوای دروس دوره و همچنین تجربه‌های کاری را برای مطالعه انتخاب کرده است.

توسعه منابع آب از طریق ظرفیت‌های تازه به معنای به کارگیری منابع سرمایه‌ای و بشری بیشتر برای ایجاد ظرفیت‌های تازه در قسمت آب است. این توسعه عمدتا از راه سرمایه‌گذاری در احداث تأسیسات تأمین، انتقال و توزیع آب برای قسمت‌های کشاورزی، صنعت، شرب، گردشگری و غیره بوده و شامل اجرای طرح‌های عمرانی مانند احداث سدهای مخزنی، تونل‌ها و کانال‌های انتقال آب، شبکه‌های آبیاری و زهکشی، تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب، شبکه‌های توزیع آب شرب و شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب، آبرسانی به صنایع و شهرک‌های صنعتی، تأسیسات تولید آب معدنی و غیره است.

توسعه از طریق ارتقاء بهره‌وری ظرفیت‌های موجود شامل ارتقای بهره‌وری تأسیسات موجود درب قسمت‌های متفاوت است. در این زمینه می‌توان به مواردی نظیر تعمیر و مرمت سدها و بندهای انحرافی، ایستگاه‌های پمپاژ، قنات‌ها، چاه‌ها، شبکه‌های آبیاری و زهکشی موجود، آموزش و ترویج آبیاری، افزایش راندمان آبیاری، تصفیه‌خانه‌های آب شرب و شبکه توزیع مربوطه و کم شدن هدر رفت آب در شبکه انتقال و توزیع و بهره‌گیری از راه‌های صرفه‌جویی آب مصرفی در صنایع موجود اشاره کرد.

گرچه استان در ابتدای راه توسعه منابع آب نیست و توسعه ‌این منابع در شرایط حاضر بایستی عمدتا از طریق ایجاد ظرفیت‌های جدید صورت گیرد اما ارتقاء ظرفیت‌های موجود و افزایش بهره‌وری آن‌ها با حداقل سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر است. از این جهت روش ترکیبی پس از مطالعه و تعیین نسبت هر یک از رویکردهای مذکور، گزینه مناسبتری به نظر می‌رسد. این روش هم مزایای ایجاد ظرفیت‌های جدید را دارد و هم مزایای ارتقاء بهره‌وری ظرفیت‌های موجود را دارا است.

در بخشی از کتاب توسعه اقتصادی استان کرمانشاه، مدیریت منابع آب و ضرورت تحول آن می‌خوانید:

با توجه به سابقه طولانی، شرکت آب منطقه‌ای غرب (و اداره کل امور آب استانی آن) در استان کرمانشاه متولی اصلی بخش آب استان به ویژه در بخش تولید و عرضه تا سال 1385 (زمان تشکیل شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه) بود. لذا بررسی عملکرد این شرکت می‌تواند ما را در شناخت عملکرد مدیریت منابع آب یاری دهد.

در حالی که استان بنا به آمار و بر اساس مطالعات موجود از دو موهبت خاک غنی و آب فراوان برخوردار بوده و این ظرفیت را دارد که 66 درصد اراضی مزروعی آن به صورت آبی کشت شود و باید خاطرنشان کرد که ‌این ظرفیت خالی در بسیاری از استان‌های دیگر کشور وجود نداشته و شرایط برای یک جهش و توسعه عمده در بخش آب و به دنبال آن در بخش کشاورزی استان وجود دارد، چرا استان تاکنون به ‌این مهم دست نیافته است؟ در این باره پاسخ‌های مختلفی مطرح است:

- کمبود اعتبارات و سرمایه‌گذاری.
- درگیر بودن مستقیم استان کرمانشاه در جنگ تحمیلی.
- اختصاص بخش عمده‌ای از فعالیت‌های عمرانی به بازسازی و نوسازی تأسیسات آبی صدمه دیده مناطق جنگ‌زده.

اکنون 18 سال از پایان جنگ می‌گذرد. طی این دوره 3 برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور طراحی و اجرا شده است و اینک در سال سوم برنامه چهارم توسعه (88 - 1384) هستیم. در سال‌های اخیر در شرکت آب منطقه‌ای غرب در زمینه بهره‌برداری از منابع آب تحول عمده‌ای اتفاق افتاد و شرکت اقدام به آغاز ده‌ها پروژه اجرایی و مطالعاتی نمود. اما روند امور متناسب با قابلیت‌های آب و خاک استان نبوده و اکنون نمی‌توان با ذکر مشکلات و مسائل کلیشه‌ای توجیهات لازم را برای کاستی‌ها فراهم کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: کلیات
1-1- موضوع تحقیق
1-2- روش تحقیق
1-3- اهداف تحقیق
1-4- سئوالات تحقیق
1-5- زمان و مکان تحقیق
فصل دوم: مبانی نظری مدیریت منابع آب
2-1- نگاهی نظری به مدیریت منابع آب
2-2- نگاهی به راهبردهای توسعه بلندمدت آب کشور
2-3- تجربه کشورهای دیگر
2-4- استراتژی‌های بانک جهانی
2-5- برخی از نهادهای جهانی
فصل سوم: بررسی وضع موجود
3-1- وضعیت عمومی استان
3-2- وضعیت منابع آب
3-3- وضعیت تأمین و مصرف آب (عرضه وتقاضا)
3-4- امکانات موجود
3-5- طرح‌های اجرایی عمده دردست اجرای بخش آب
3-6- طرح‌های مطالعاتی دردست اقدام
3-7- نظام بهره‌برداری از منابع آب
3-8- ویژگی‌های برجسته استان
3-9- چشم‌انداز توسعه استان و برنامه‌های توسعه آن (بررسی اسناد توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان)
3-10- سازمان فضایی استان
3-11- بررسی اقتصادی، اجتماعی منابع
3-12- بررسی وضعیت مدیریت منابع آب
3-13- وضعیت اقتصادی استان
جداول فصل سوم
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل
4-1- نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بخش منابع آب استان
4-2- بررسی عملکرد مدیریت منابع آب استان
4-3- مشکلات و محدودیتهای مدیریت منابع آب استان
4-4- جایگاه منابع آب در توسعه اقتصادی واجتماعی استان
4-5- چشم انداز توسعه منابع آب
4-6- لزوم تغییر ساختار مدیریت منابع آب
فصل پنجم: استنتاجات و پیشنهادها
5-1- استنتاجات
5-2- پیشنهادها
منابع و ماخذ
پیوست