معرفی و دانلود کتاب اودیسه

معرفی کتاب اودیسه

از آخرین باری که از خرد نیاکانمان شگفت‌زده شده‌اید چقدر می‌گذرد؟ شاید وقت آن باشد که با خواندن کتاب اودیسه سروده‌ی هومر باز از خواندن قهرمانی اساطیری به وجد بیایید. هومر در اودیسه داستان فرمانروای فاتح ایتاکا، اودیسئوس، را پی می‌گیرد؛ کسی که پس از ورود افتخارآمیز به تروا به مصائبی گرفتار می‌آید. این کتاب در زمره‌ی آثار پرفروش آمازون جای دارد.

درباره‌ی کتاب اودیسه

شاید در اوان امر غیرممکن به نظر برسد که در ابتدای شکل‌گیری یک تمدن پرشکوه مانند تمدن یونان باستان نویسنده‌ای وجود داشته باشد که یک سفر قهرمانی طولانی را چنان با جزئیات و چنین پیچیده بیان کند اما آنچه از هومر (Homer)، حماسه‌سرای برجسته به ما رسیده است چیزی نیست جز یک شاهکار تمام عیار که تا آخرین روز زندگی بشر قابل بازخوانی و اقتباس است. هومر که در ایلیاد، حماسه‌ی تروا را شرح داده است، در کتاب اودیسه (Odyssey) به گفتن داستان سرانجام قهرمانان پس از جنگ تروا می‌پردازد. شاهکارهای این حماسه‌سرای قرن هشتم پیش از میلاد به معنای واقعی کلمه «بی‌زمان»ند؛ به این معنا که خوانندگان در هر عصر و زمانی را شگفت‌زده می‌کنند. هومر تصویری واضح از یونان کهن می‌سازد و مضامینی جاودانه همچون وفاداری، پایداری و قدرت اراده را مطرح می‌کند.

برخلاف ایلیاد که در آن هومر بر یک رویداد حماسی خاص متمرکز است، کتاب اودیسه چشم‌انداز وسیع‌تری را به خواننده ارائه می‌دهد. او از تکنیک داستانی رفت‌وبرگشت در زمان روایی استفاده می‌کند تا داستان هر شخصیت را با توجه به گذشته‌ی او پیش چشم مخاطب تصویر کند. این اثر را می‌توان به یک پازل بزرگ با هزاران قطعه‌ی کوچک و جزئی تشبیه کرد که در آن کنار هم قرار گرفتن قطعات یک شاهکار بی‌مانند را می‌سازد. تمرکز او بر شداید و بلایای اودیسئوس است اما شخصیت‌های بسیاری هستند که از لحاظ داستان‌پردازی هریک قابلیت تبدیل شدن به شخصیت محوری یک حماسه‌ی جاودان را دارند.

پس از جنگ تروا و قلع و قمع یونانیان، اودیسئوس که مبدع اسب چوبین بوده است به نفرینی گرفتار می‌آید: او محکوم به آوارگی است و روزگار چنین پیش می‌رود که این قهرمان اساطیری این آوارگی را تمام و کمال زندگی کند. او پس از پیروزی در تروا و نفرین کاساندرا، راه خود را در دریا گم می‌کند و سر از زندان پولیفموس، غول نیمه‌انسان یک‌چشم سیسیلی، درمی‌آورد. از سوی دیگر، در غیاب اودیسئوس، تلماخوس به دنبال پدر می‌رود و از دیگر سو خواستگاران به‌دنبال ازدواج با پنه‌لوپه، همسر اودیسئوس و مادر تلماخوس هستند. شرط پنه‌لوپه برای ازدواج به اتمام رساندن کفنی است که برای اودیسئوس می‌بافد. خواستگاران بی‌خبرند اما پنه‌لوپه هرشب کفن را می‌شکافد تا روز بعد از نو بافتن آن را آغاز کند.

حماسه‌ی اودیسه فضایی برای خردورزی است. درست است که در سرتاسر اثر تاثیر نفرین‌ها و جادو را مشاهده می‌کنید اما قهرمانان اسطوره‌ای این کتاب همواره به مدد عقل و زیرکی موفقیتی حاصل می‌کنند. شجاعت است که شخصیت‌ها را ترغیب می‌کند خود را به خطر بیندازند و همواره امید به رهایی جستن از فضاها و موقعیت‌های مخاطره‌آمیز داشته باشند. نقطه‌ی قوت دیگر این حماسه پیچیدگی شخصیت اصلی داستان، یعنی اودیسئوس است. درحالی‌که ما معمولا شخصیت‌های ابرقهرمان را در داستان‌های قدیمی به خاطر می‌آوریم، اودیسئوس قهرمانی است که در عین داشتن وجه اسطوره‌ای ضعف‌‌های خود را دارد و هومر این ضعف‌ها را به مخاطب نشان می‌دهد تا قهرمانی چندبعدی بسازد.

با همه‌ی این اوصاف با توجه به تعدد شخصیت‌ها و رفت‌وبرگشت میان سرنوشت آنان، ممکن است دسته‌ای از مخاطبان سیر روایی این اثر را کند و خسته‌کننده بیابند یا از تعدد شخصیت‌ها و نسبت آن‌ها با اساطیر به ستوه بیایند. همچنین اگر با عینک بدبینانه این اثر را بخوانیم ممکن است آن را گاه ضد زن و یا توحش‌بار بخوانیم. با این همه چنین حماسه‌ای حتی اگر نکات احتمالی نه‌چندان مثبت هم داشته باشد، همچنان مهم و ستودنی است.

این کتاب را انتشارات علمی و فرهنگی با ترجمه‌ی سعید نفیسی به چاپ رسانده است.

افتخارات کتاب اودیسه

• حضور در صدر فهرست بهترین آثار ادبیات روایی از دید مخاطبان BBC Culture؛
• پرفروش‌ترین اثر وب‌سایت آمازون.

نکوداشت‌های کتاب اودیسه

• یک شاهکار تمام‌عیار! (مجله‌ی The Nation)
• یکی از زیباترین شاهکارهای کلاسیک جهان. (وبسایت آمازون)
• عظمت منحصربه‌فرد هنر هومر واقعاً خواندنی است! (The Yale Review)

اقتباس‌های فرهنگی و هنری کتاب اودیسه

از کتاب اودیسه اقتباس‌های وفادار و آزاد بسیاری صورت گرفته است. نمایش‌های بسیاری در طول تاریخ بر اساس این اثر تماشاگران را مبهوت خود کرده‌اند. از جمله نمایش‌نامه‌های مقتبس از اودیسه می‌توان به نمایش «مسافر بی‌توشه» از ژان آنوی اشاره کرد. بسیاری از نویسندگان از اثر جاودان هومر الهام گرفته‌اند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «اولیس» اثر «جیمز جویس» اشاره کرد. به‌علاوه، فیلم‌های بسیاری از این کتاب تاثیر پذیرفته‌اند که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به فیلم ایتالیایی اولیس (1954) به کارگردانی ماریو کامرینی اشاره کرد. فیلم «ای برادر! کجایی؟» (2000) اثر برادران کوئن نیز یکی دیگر از آثار ملهم از اودیسه هستند.

کتاب اودیسه برای چه کسانی مناسب است؟

خواندن این کتاب بر همه‌ی آنانی که به ادبیات کلاسیک و نیز مباحث اسطوره‌ای علاقه‌مندند واجب است.

در بخشی از کتاب اودیسه می‌خوانیم

تلماک دوراندیش به او پاسخ داد: «ای آنتینوئوس، من با تو سخن خواهم گفت، اگر هم خشم تو را برانگیزم. آری، البته، اگر زئوس این پادشاهی را به من بدهد، به خوشوقتی آن‌ را خواهم گرفت. آیا می‌پنداری که این کار در میان مردم بدترین سرنوشت باشد؟ نه، فرمانروایی کار بدی نیست. همان دم سرای باشکوه‌تر و مرد سرافرازتر می‌شود. آری، البته در ایتاک که خیزابه‌ها گردش را فرا گرفته‌اند امیران دیگر آخایی، از جوانان و از باستانیان بسیارند. اگر به راستی اولیس پاکزاد مرده است، یکی از ایشان این پادشاهی را به ‌دست خواهد گرفت. من دست‌کم خداوندگار خانه‌ی خویشتن و زرخریدانی که اولیس نام‌آور برایم برده کرده است، خواهم بود.»

آنگاه اوریماک پسر پولیب به او پاسخ داد: «ای تلماک این آینده در دست خدایان است: ایشان روا خواهند دانست کدام کس از مردم آخایی بر ایتاک که خیزابه‌ها گردش را فرا گرفته‌اند فرمانروایی کند. اما تو از دارایی خویش کام بستان و در خانه‌ی خویش فرمانروا باش. و امید است هیچ کس نباید به ناخواه تو و به زور مرده‌ریگ پدر را از دستت برباید؛ تا هنگامی که مرد در ایتاک هست این کار رخ نخواهد داد: اما، ای مرد دلیر، می‌خواهم درباره‌ی میهمانت از تو پرسشی بکنم: این مرد از کجا آمده بود؟ می‌گفت از کدام کشور است؟ دودمانش و زادگاهش کجاست؟ آیا آگاهی از بازگشت پدرت برای تو آورده است؟ یا آنکه آمده بود وامی بخواهد؟ چسان به‌زودی ناپدید شد، و درنگ نکرد کسی با او آشنا شود! سیمای وی زشت نیست.»

تلماک دوراندیش به او پاسخ داد: «ای اوریماک، دیگر جای بازگشت پدرم نیست، من آگاهی‌هایی هم که برسد باور ندارم. هنگامی که مادرم پیشگویی را در تالار به خود می‌خواند تا از او پرسش بکند، دیگر گوش به هیچ پیشگویی فرا نمی‌دهم. آن کس که تو از او سخن می‌گویی یکی از میهمانان خاندان ماست، از مردم تافوس است؛ می‌گوید منتس پسر آنشیالوس درنگ‌کار است؛ فرمانروای مردم تافوس است که دوستدار دریانوردی هستند.»