معرفی و دانلود کتاب از داروین تا هیتلر: اخلاق تکاملی، داروینیسم اجتماعی و اصلاح نژادی در آلمان

معرفی کتاب از داروین تا هیتلر: اخلاق تکاملی، داروینیسم اجتماعی و اصلاح نژادی در آلمان

ریچارد ویکارت مدرس تاریخ و استاد دانشگاه است. او در کتاب از داروین تا هیتلر به بررسی این موضوع مناقشه‌برانگیز پرداخته که زیست‌شناسی تکاملی یا داروینیسم، چه تبعات سیاسی، فلسفی و اخلاقی‌ای داشت و چگونه به ظهور نژادپرستی در بسیاری از کشورهای اروپایی، از جمله آلمان، کمک نمود. گفتنی است که این اثر از سوی بسیاری از مورخین و صاحب‌نظران تحسین شده است.

درباره‌ی کتاب از داروین تا هیتلر

نظریه‌ی زیست‌شناختی چارلز داروین که از آن با عناوین مختلفی نظیر نظریه‌ی فرگشت، نظریه‌ی تکامل و هچنین زیست‌شناسی تکاملی یاد می‌شود، اگرچه نظریه‌ای محدود به حوزه‌ی علوم تجربی است و از هرگونه محتوای غیرعلمی یا هر ادعای بی‌ربط با زیست‌شناسی عاری‌ست، تبعات پردامنه و وسیعی داشته که هرگز به محافل علمی محدود نمانده است. کتاب منشأ انواع داروین، بلافاصله پس از انتشار در سال 1859 غوغایی عظیم -ابتدا در میان نخبگان و کمی بعد در میان عامه‌ی مردم- به راه انداخت و از بیشتر جناح‌ها با حملاتی تند و گزنده و بی‌رحمانه مواجه شد. دلیل این امر روشن و بی‌نیاز از توضیح است: داروین اگرچه نظریه‌ای زیست‌شناختی طرح و تدوین نموده بود، هم‌زمان، خواسته یا ناخواسته، بنیان باورهای دینی و اخلاقی جامعه‌ی غربی را نیز زیر سوال برده بود.

همگان در این حد با نظریه‌ی داروین آشنایی داریم که بدانیم دال مرکزی در این نظریه، ایده‌ی «بقا» و «تنازع» برای بقاست، و حکم جنجالی نهفته در این نظریه این است که جملگی گونه‌های جانداری -از جمله انسان- نیای مشترکی دارند و طی تحول و تکاملی با طول زمانی بالغ بر میلیون‌ها سال، به زیرگونه‌های متعددی که می‌شناسیم، بدل شده‌اند. همچنین، احتمالاً با این بحث نیز آشنا هستیم که نظریه‌ی چارلز داروین، به اشکال گوناگون و در حوزه‌های متفاوت -خصوصاً در حوزه‌ی سیاست عملی- مورد سوءاستفاده‌های بسیار قرار گرفته است. کتاب از داروین تا هیتلر (From Darwin to Hitler)، چنان‌که از عنوان جذاب آن پیداست، به این موضوع می‌پردازد که آیا می‌توان ارتباطی میان تئوری داروین و نظریه‌های نژادپرستانه‌ای که یکی از ویرانگرترینِ آن‌ها در قامت غول نازیسم ظهور کرد و جهان را به آتش کشید، پیدا کرد؟ و آیا چنین ارتباطی، ارتباطی مستقیم و آشکار است یا نتیجه‌ی سوءتفاهم در فهم آرای داروین و یا بدتر از آن، سوءاستفاده از آن‌ها؟

مؤلف کتاب از داروین تا هیتلر، ریچارد ویکارت (Richard Weikart) نام دارد. عمده‌ی شهرت او مرهون نگارش همین اثری است که پیش رو دارید. ویکارت کتاب از داروین تا هیتلر را به عنوان یک مورخ نگاشته است و اثر او را باید کتابی تاریخی دانشت. نویسنده نهایت تلاش خود را صرف این نموده که در قضاوت‌های خویش، از دایره‌ی انصاف خارج نشود و جز به مستندات تاریخی اتکا نکند. باید اذعان داشت که او تحقق این هدف موفق بوده و بی‌شک به همین دلیل است که کتابش با اقبال عام مواجه شده.

با خواندن کتاب از داروین تا هیتلر با مسیر پرپیچ‌وخمی آشنا می‌شویم که یک سر آن نظریه‌ی داروین است و سر دیگرش فاجعه‌ای به عظمت و هولناکی هولوکاست. نویسنده‌ی این کتاب با بررسی منابع بسیار نشان می‌دهد که داروینیسم، فارغ از آن‌که چه قضاوتی در باب آن به عنوان یک انگاره‌ی علمی داشته باشیم، در رقم زدن بسیاری از فجایع بزرگ تاریخ در صد و پنجاه سال گذاشته، نقش داشته است. اگر داروین و نظرورزی‌ها و شواهد علمی او در اثبات وجود تنازعی دائمی میان موجودات زنده برای بقا نبود، نظریه‌پردازان فاشیسم در ایتالیا و آلمان به‌سختی می‌توانستند به ایده‌ها و آرمان‌های نژادپرستانه‌ی خویش، شکل و ظاهری علمی و موجه بدهند.

پیش از آن‌که چارلز داروین ظهور کند و با اتکا به انبوهی از شواهد زیست‌شناختی و زمین‌شناختی، مفروضات انسان در باب حیات و البته ماهیت بشری را تغییر دهد، انسان گل سرسبد آفرینش و اشراف مخلوقات تلقی می‌شد. داروین به بشر فهماند که علی‌رغم تمایل عمیقی که به ممتاز پنداشتن خود دارد، دست‌کم به‌لحاظ طبیعی فرق چندانی با دیگر جانداران ندارد. این آگاهی تازه که البته ابتدا با مقاومت‌های بسیار روبه‌رو بود، به‌مرور مورد پذیرش قرار گرفت و فهم اخلاقی انسان و جهان‌بینی او را دستخوش تغییرات بسیار کرد. از جمله این‌که ایده‌ی کرامت ذاتی انسان را زیر سوال برد. کتاب پیش رو نشان می‌دهد که همین امر، تأثیر فوق‌العاده‌ای در امکان ظهور ایده‌های دیگرستیزانه در عرصه‌ی سیاست داشت.

کتاب از داروین تا هیتلر عنوان فرعی اخلاق تکاملی، داروینیسم اجتماعی و اصلاح نژادی در آلمان را بر خود دارد. ترجمه‌ی فارسی این اثر از سوی نشر سایلاو عرضه شده است.

نکوداشت‌های کتاب از داروین تا هیتلر

• یکی از بهترین نمونه‌های تاریخ‌نگاری روشنفکرانه. اثری درخشان و خواندنی. (Ian Dowbiggin, University of Prince Edward Island)
• این اثر یک قطعه‌ی درخشان در حیطه‌ی تاریخ‌نویسی است و سرشار است از نکات آگاهی‌بخش و فوق‌العاده. (Alfred Kelly, Edgar B. Graves Professor of History, Hamilton College, USA)

کتاب از داروین تا هیتلر مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث تاریخی و سیاسی مخاطبین اصلی این کتابند.

در بخشی از کتاب از داروین تا هیتلر: اخلاق تکاملی، داروینیسم اجتماعی و اصلاح نژادی در آلمان می‌خوانیم

در سال 1876، گیژسکی در شروع کار حرفه ای اش کتاب پیامدهای فلسفی نظریه ی تکامل لامارکی -داروینی را منتشر کرد و نُه سال بعد، مقاله ای که در یک مجله ی مشهور در باب «داروینیسم و علم اخلاق» نوشته شده بود را تکمیل کرد. وی در این آثار به استدلال درباره ی این مسئله پرداخت که گرچه هیچ کس نمی تواند اخلاقیات را از زیست شناسی تکاملی استنباط کند، اما نظریه ی تکاملی پیامدهای قابل توجهی برای اندیشه وابسته به علم اخلاق دارد. وی همچنین این طور بیان کرد: «اهمیت نظریه ی تکامل برای اخلاقیات در برخورد با مسائل ضروری وابسته به علم اخلاق، بیشتر در جایگزینی (کلی تر) تمام پدیده های مخالف با طبیعت و کمتر در استخراج آموزه های خاصی که به عنوان عواقب آن تلقی می شوند، نهفته است.» این مسئله برای گیژسکی به معنای نجات علم اخلاق و اخلاقیات از ارتباطاتش با دین و ایجاد یک فلسفه اخلاقی دنیوی که جایگزین تصور اخروی رایج در آن زمان شود، بود. گیژسکی همانند کارنری در ادامه به استدلال این موضوع پرداخت که نظریه های علمی تکامل، یعنی فرضیه ی سحابی کانت لاپلاس، زمین شناسی همدیس گرای چارلز لایل، و تکامل زیست شناختی، با قاطعیت اثبات کرده اند که تمامی پدیده ها با علیت طبیعیِ مطابق با قوانین علمی تعیین می شوند. این نظریه های علمی «علاوه بر مشروعیت دائم و حاکمیت مطلق همه وقایع نظم یکپارچه و تداوم پیوسته آن ها را نیز اثبات می کند.» داروینیسم به طور مشخص این را ابراز کرد که انسان ها تابع قوانینی یکسان هستند و جدا از طبیعت نیستند.

اگرچه گیژسکی داروین را به خاطر تأکید بیش‌ازحدش بر انتخاب طبیعی و رقابت در طبیعت موردانتقاد قرار داد، اما همچنان انتخاب طبیعی را تا حدی معتبر می دانست. درواقع، او برای توضیح تداوم صفات اخلاقی در هر جامعه ی مشخص، به انتخاب گروه متوسل شد. فشارهای انتخابی جامعه را مجبور می کند به لحاظ اخلاقی راست کردار بماند، زیرا اگر جامعه، اخلاقیات را کنار بگذارد، به دست جامعه ی رقیبی که ازخودگذشتگی بیشتری نشان می دهد، از بین می رود.

فهرست مطالب کتاب

در ستایش کتاب
دیباچه مترجم
پیش گفتار
مقدمه
فصل اول: بنیانی جدید برای علم اخلاق
1. خاستگاه علم اخلاق و ظهور نسبی گرایی اخلاقی
2. پیشرفت تکاملی به مثابه خیر اعلی
3. سازمان دهی علم اخلاق تکاملی
فصل دوم: بی ارزش سازی زندگی انسان
4. ارزش زندگی و ارزش مرگ
5. شبح فرومایگی: بی ارزش سازی افراد معلول و «بی ثمر»
6. علم نابرابری نژادی
فصل سوم: حذف "افراد فرومایه"
7. کنترل تولیدمثل: سرنگونی اخلاقیات سنتی جنسی
8. کشتن افراد «فاقد ارزش اجتماعی»
9. جنگ و صلح
10. تنازع نژادی و نابودی
فصل چهارم: اثرات
11. اخلاق هیتلر
نتیجه گیری