معرفی و دانلود کتاب اراده معطوف به تحول: تاملی بر جامعه شناسی هنر و فرهنگ

معرفی کتاب اراده معطوف به تحول: تاملی بر جامعه شناسی هنر و فرهنگ

از منظر توسعه‌ی اجتماعی، هنر ملاک پیشرفت در جهان معاصر تعریف می‌شود. زیرا خلاقیت و تولید محصولات جدید، توسعه و افزایش کیفیت پاسخ‌گویی به نیازهای بشر را تحقق می‌بخشد. در کتاب اراده معطوف به تحول که در گروه مطالعات جامعه‌شناسی هنر قرار می‌گیرد، نقش هنر در ایجاد تحول زیر ذره‌‌بین رفته است. هنر و هنرمند در ایجاد تغییر با مسائلی روبه‌روست که در این بین، محمدحسن احمدی به مناسبات هنر با ساختارهای اجتماعی، قدرت و ایدئولوژی می‌پردازد.

درباره‌ی کتاب اراده معطوف به تحول

جامعه‌شناسی دانشی است که به شناخت مناسبات انسان‌ها با ساختارهای اجتماعی می‌پردازد. جامعه‌شناسی هنر و فرهنگ نیز پیرامون مناسبات انسان‌ها از آن جهت که خالق و مخاطب فرهنگ و هنر هستند، مطالعه می‌کند و یکی از مهم‌ترین مدخل‌های شناسایی انسان و تغییراتی است که انسان در طبیعت ایجاد می‌کند. در جامعه‌شناسی هنر، سؤالات بسیاری درباره‌ی شکل‌گیری هنر در بستر اجتماعی یا نسبت هنر با جامعه، قدرت، سنّت و تحول اجتماعی مطرح می‌شود. محمدحسن احمدی در کتاب اراده معطوف به تحول بر میل انسان به دگرگونی و تغییر در ساختارهای اجتماعی تمرکز کرده است و خلق هنر را از این منظر بررسی می‌کند.

کتاب اراده‌ی معطوف به تحول، در سه زمینه به هنر نگاه می‌اندازد. نویسنده در ابتدا به مناسبات هنر و ساختارهای اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد و هنر را در درجه‌ی اول امری ابداعی می‌داند که تلاش می‌کند در ساختارهای سنتی جامعه دگرگونی ایجاد کند. هنرمند در خلق اثر هنری و ایجاد دگرگونی با مخاطبی روبه‌روست که اثرگذاری و اثرپذیری متقابل از او دارد. نویسنده این تأثیرات متقابل را در بخش آغازین این کتاب بررسی می‌کند.

فصل دوم از کتاب اراده معطوف به تحول به مناسبات هنر و قدرت اختصاص یافته است. یکی از مباحث مهم این بحث، مناسبات هنر و دموکراسی است. نویسنده در این بخش اذعان می‌کند که یکی از مهم‌ترین ارمغان‌های مدرنیته برای هنر آزادسازی هنر از قید و بند تزیین کتب، تمثال‌ها، طراحی معابد یا کاخ‌ها بود. به این ترتیب هنرمند توانست، محتوا و مضمون اثر هنری را آزادانه انتخاب کند، جهان‌بینی منحصربه‌فرد خود را داشته باشد و احساس و اندیشه‌ای را متفاوت از عرف و سنن رایج در جامعه در قالب هنر بیان کند. این تحولات و شکل‌گیری انواع جدیدی از تمرکز قدرت و حکومت، وضعیت هنر، هنرمند و رابطه‌ی بین هنر و قدرت را وارد عرصه‌ی جدیدی می‌کند که در این فصل از کتاب بررسی می‌شود.

هنر به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه حامل پیام‌هایی ایدئولوژیک است و می‌تواند عامل سلطه، مقاومت یا تحول باشد. به همین سبب هنر را باید در بافت ایدئولوژیکی فهمید که خلق و مصرف می‌شود. ازاین‌رو، در کتاب اراده معطوف به تحول، نویسنده سومین فصل از کتاب را به مبحث هنر و ایدئولوژی اختصاص داده است و رابطه‌ی هنر و ایدئولوژی را از چهار منظر یعنی هنرمند اصول‌گرا و متعهد، مخاطب اصول‌گرا و متعهد، ایدئولوژی حاکم بر جامعه و برآیند و محصول اثر هنری بررسی می‌کند.

در مجموع باید گفت، هنرمند و هنر در ایجاد دگرگونی در جامعه با مناسباتی روبه‌روست که از میان آن‌ها، نویسنده در کتاب اراده معطوف به تحول به سه مورد ساختار اجتماعی، قدرت و ایدئولوژی می‌پردازد.

کتاب اراده معطوف به تحول را انتشارات سوره مهر منتشر کرده است.

کتاب اراده معطوف به تحول برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویانی که به مطالعه در زمینه‌ی جامعه‌شناسی هنر علاقه‌مند هستند، مناسب خواهد بود.

در بخشی از کتاب اراده معطوف به تحول: تاملی بر جامعه شناسی هنر و فرهنگ می‌خوانیم

گامی‌که درباره ساختارهای اجتماعی فرهنگی و نقش هنر صحبت شد، اشاره مختصری هم به چگونگی استخراج فن و تکنولوژی از اثر هنری کردم. اکنون کوشش می‌کنم با ذکر مثال و توضیحات بیشتر درباره ماهیت تکنولوژی و سپس تبدیل آن به علم، عرف، قانون و... شرحی اضافه کنم.

نخست باید از چگونگی شکل‌گیری زبان که در زندگی انسان و فرهنگ و تمدن از اهمیت درجه اولی برخوردار است شروع کنم. نیاز به توضیح نیست که شکل‌گیری اصوات و خط بدوا به‌صورت آواها و نقوشی که به‌خاطر شباهتشان با پدیده‌ها و موضوعات موردنظر امکان برقراری ارتباط و رسانیدن مقصود را فراهم می‌کرده تحقق یافته است و این فرایند به‌صورت سیر تحولی طولانی، مدیون ابداعات و تدابیر تازه‌ای بوده‌است که انسان از روی نیاز برای تغییر و بهبود شرایط زندگی و گسترش ارتباطاتش با سایرین اندیشیده است. به‌عبارت دیگر، به‌کار بردن علائم و نقوشی که به‌خاطر شباهتشان با خانه، مفهوم خانه را در ذهن انسان دیگر شکل دهد، عملی هنرمندانه و نقاشی‌ای زیرکانه بود که در سیر تحول تاریخی خود از نقاشی به خّطِ تصویری و از خّطِ تصویری به علائم و نشانه‌ها و بالاخره به حروفی که امروز به‌کار می‌بریم تبدیل شده است. هر تغییر و تحولی را که در این سیر رخ داده‌است با توجه به تعریفی که قبلاً از هنر بیان کردم یعنی ابداع، نوآوری و تحول‌آفرینی بوده است. حال بایستی اقدام هنرمندانه و اثر هنری را بشناسیم.

همچنین است درباره مفاهیم و تعابیری که به‌دنبال این تحولات و با کمک تکنولوژی زاده شده از آن رویداد، دامنه امکانات درک، تفهیم و تفهّم بیشتر را توسعه داده است. هر تحولی که در زمینه زبان فراهم می‌شود، در واقع مدیون نوآوری‌های ادبی آن زبان است؛ یعنی ادبیات به‌عنوان هنر به خلق مفاهیم تازه و تعابیر نو می‌پردازد و با ترسیم چشم‌اندازهای تازه و افق‌های جدید زبان را، یعنی فن و تکنولوژی برقراری ارتباط را غنی‌تر می‌سازد.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
پیش‌فرض‌ها و تعاریف
1- جایگاه انسان
2- اراده معطوف به تحول
3- ساز و کار عمومی تحول در فرهنگ و تمدن
فصل اوّل: مناسبات هنر و و ساختارهای اجتماعی و فرهنگی
1- مقدمه
2- چرخه تکراری سنت و تجدد
3- هنر به مثابه پیشه
4- نقش فرهنگ شخصی مخاطب در فهم اثر هنری
5- تأثیرات متقابل هنرمند، اثر هنری و مخاطب
6- انسان هنرمند (تحول‌خواه) به‌منزله مخاطب
7- هنر، فن، علم و...
8- بصری شدن ساختار فرهنگی جوامع؛ وویوریسم (Voyeurism)
9- ارتباط برهنگی و فرهنگ دیده محور
10- آرمان‌گرایی و فرهنگ دیده محور
11- تضاد محوریت نگاه مردانه و برابری حقوق زنان؛ پارادوکس وویوریسم‌- فمینیسم
فصل دوّم: مناسبات هنر و قدرت
1- مقدمه: طبیعی جلوه دادن (Noturalisation)
2 - مناسبات هنر و دموکراسی
3- هنر، جادو، تخدیر
4- سیاست فرهنگی و ممتیک
5- وضعیت مخاطبان و هنرمندان در مقابل برنامه‌های فرهنگی
6- موازنه دوسویه قدرت، مثال عرضه و تقاضا
7- ارتباط قدرت و نقد هنر
فصل سوّم: هنر و ایدئولوژی
الف - موقعیت و تعهد هنرمند در مناسبات هنر و ایدئولوژی
1- اطاعت محض
2- مخالفت عنادآمیز
3- نوآوری و سنت
ب- موقعیت و تعهد مخاطب در مناسبات هنر و ایدئولوژی
پ- وضعیت نَفْس ایدئولوژی در مناسبات خود با هنر
ت- موقعیت خود اثر هنری در مناسبات هنر و ایدئولوژی
1- هنر به منزله رسانه
2- حقوق مؤلف و مخاطب هنر
3 - رابطه آموزش و خلاقیت هنری
نتیجه‌گیری
اصطلاح شناسی
کتاب‌نامه