معرفی و دانلود کتاب هانری کربن و سیاست: تاملاتی در فلسفه سیاسی ایرانی

معرفی کتاب هانری کربن و سیاست: تاملاتی در فلسفه سیاسی ایرانی

نظرات فیلسوف و شرق‌شناس معروف فرانسوی در باب سنت اصیل و کهن فلسفی ایران، موضوع اصلی کتاب هانری کربن و سیاست است. مجید سروند در این اثر با یاری گرفتن از مبانی انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و مباحث فلسفه‌ی غرب، ایرانی و اسلامی، آرای کربن را درباره‌ی نهادهای اجتماعی و سیاسی و به‌ویژه حکومت و ولایت توضیح می‌دهد.

درباره‌ی کتاب هانری کربن و سیاست

در ذهن بسیاری از آشنایان با فلسفه‌ی اسلامی نام هانری کربن با شیخ اشراق، شهاب‌الدین سهروردی، گره خورده است. او که متولد کشور فرانسه بود، در رشته‌ی فلسفه تحصیل کرد و موفق به دریافت دیپلم مدرسه‌ی السنه‌ی شرقی پاریس شد. در همان زمان بود که زبان‌های عربی، فارسی و پهلوی را فراگرفت. هنگامی که لویی ماسینیون کتاب «حکمة‌الاشراق» سهروردی را به کربن جوان داد، راه زندگی او را عوض کرد و علاقه‌ به فلسفه‌ی شرق را در او برانگیخت. هانری کربن پس از آشنایی با فلسفه‌ی اسلامی و مطالعات شیعی، رابطه‌ای نزدیک با علامه طباطبایی برقرار کرد و محافلی با حضور این دو اندیشمند برگزار شد که از دل آن‌ها،‌ شاگردانی چون داریوش شایگان و سید حسین نصر تربیت شدند. همچنان پس از سال‌ها، محققان بسیاری آرای این شرق‌شناس بزرگ را در حوزه‌ی فلسفه‌ی اسلامی بررسی می‌کنند. مجید سروند در کتاب هانری کربن و سیاست، برای اولین بار نظرات این فیلسوف را در باب فلسفه‌ی سیاسی ایرانی و اسلامی تبیین و تشریح می‌نماید.

«چرا اندیشمندان و پژوهشگران مشرق‌زمین به‌طور جدی سنت‌های جاویدان و اصیل را نمی‌کاوند؟» این پرسش، اصلی‌ترین دغدغه‌ی نویسنده به حساب می‌آید. مجید سروند عقیده دارد که هانری کربن یکی از کسانی بود که مبانی سنتی فلسفی ایران باستان را باری دیگر احیا کرد و پیوند میان فلسفه‌ی اسلامی و فلسفه‌ی ایران باستان را چون سهروردی برقرار نمود. نویسنده‌ی کتاب هانری کربن و سیاست قصد دارد در اثر خود به سه موضوع سنت ایرانی، فلسفه‌ی ایرانی و فلسفه‌ی سیاسی ایرانی بپردازد. اما تعریف این محقق از سنت، با تعریفی که عموم خوانندگان در ذهن دارند، متفاوت است. از نگاه او سنت به این معناست: حقایق یا اصولی که منشأ الهی دارند و تغییرناپذیر و ازلی به حساب می‌آیند. مسائلی چون وحی، کشف و شهود، عالم مثال، عالم لاهوت و ملکوت و... همه و همه در این دسته قرار می‌گیرند. در اولین فصل از کتاب، بیشتر راجع‌به نظرات هانری کربن در باب سنت و فلسفه‌ی ایرانی خواهید خواند.

دومین فصل از کتاب به مبحث پدیدارشناسی باطنی یا همان کشف‌المحجوب اختصاص دارد و مجید سروند در این بخش دیدگاه‌های کربن درباره‌ی پدیدارشناسی را تشریح می‌کند. خوانندگانی که با پدیدارشناسی هوسرل و پدیدارشناسی هرمنوتیکی هایدگر آشنایی ندارند، بهتر است که قسمت‌های ابتدایی این فصل را با دقت بیشتری بخوانند. در فصل سوم کتاب هانری کربن و سیاست از موضوعاتی چون معنویت‌گرایی، باطن‌گرایی، مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی در سنت و فلسفه‌ی اسلام ایرانی سخن خواهد رفت. چهار موضوع فلسفه‌ی سیاسی، آرمان‌شهر، عدالت و شاه آرمانی در فصل چهارم کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرند. در آخرین فصل، درباره‌ی ظرفیت‌ها و ابعاد سیاسی فلسفه‌ی هانری کربن خواهید خواند. مجید سروند معتقد است که برخلاف نظر دیگر پژوهشگران، کربن به اموری پرداخته که ظرفیت‌های سیاسی واضحی داشته‌اند؛ اما در مطالعات مرتبط با هانری کربن نادیده گرفته شده‌اند. اموری چون سکولاریسم و حکومت و ولایت از نظر مسلمانان.

کتاب هانری کربن و سیاست را انتشارات نگارستان اندیشه منتشر کرده است.

کتاب هانری کربن و سیاست برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب هانری کربن و سیاست برای علاقه‌مندان به فلسفه‌ی اسلامی مناسب است.

در بخشی از کتاب هانری کربن و سیاست: تاملاتی در فلسفه سیاسی ایرانی می‌خوانیم

هانری کربن در کتاب «ارض ملکوت» تشریح می‌کند که تصویر زمین در آیین مزدایی، نه به منزله مجموعه‌ای از واقعیاتِ طبیعی در عالمِ محسوسات محض، بلکه همچون فرشته‌ای است که در اصل به مانند یک مجموعه‌ی پیوسته تشکیل شد، ولی بر اثر زجر و ستم نیروهای اهریمنی، به هفت کشور تقسیم گشت. در میانِ این‌ها کشوری مرکزی وجود دارد به نام "خوه نیرثه" (که معنی آن چیزی مثل چرخ نورانی است) و وسعت آن به تنهایی برابر مجموع شش کشور دیگر است که در پیرامون آن قرار دارند. «در مرکزِ کشورِ مرکزی خوه نیرثه، ایریانم وئجه (در زبان پهلوی اران-ویج) گهواره تخم آریائیان (ایرانیان) قرار دارد. در آنجا بود که "کیانیان" قهرمانان افسانه‌ای، آفریده شدند، در آنجا بود که دین مزدائی بنیاد یافت و از آنجا بود که در کشورهای دیگر پخش شد و رواج گرفت. آنجا است که واپسین سوشیانت به ظهور خواهد آمد، اهریمن را به روزگار عجز و شکست خواهد افکند، و رستاخیز و هستی آینده را به ظهور خواهد آورد». ازاین منظر، ایرانویج در نقشه‌های جغرافیایی ما جای ندارد و در هیچ‌یک از هفت اقلیم نیز یافت نمی‌شود بلکه جایگاه آن در اقلیم هشتم یا عالم مثال می‌باشد. در همین زمینه‌ی نگاه معنوی و فرهنگی به سرزمین ایران است که ابراهیم پورداود در یادداشت‌های خود بر یشت‌ها تصریح می‌کند که اصل اخلاقی ایرانی بر شالوده گفتار نیک، کردار نیک، و اندیشه نیک استوار بود و عمل نکردن به این اصول اخلاقی می‌توانست هر ایرانی را به انیرانی تبدیل کند. چنین است در مورد تورانیان که اگرچه از تبار ایرانی بودند، اما به اصل اخلاقی ایرانی تعلّق نداشتند.

هانری کربن در مقدمه‌ی جلد اول "اسلام ایرانی"، هدف خود را معرفی نبوغ و استعداد ایرانی می‌داند که صلاحیت تأسیس یک جهان‌بینی فلسفی (یا یک نظام فلسفی درباره عالم) را داراست. این استعداد همانا توأمان ساختن تحقیق فلسفی و تجربه عرفانی یا به عبارت دیگر تعقل و تأله است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: هانری کربن و جهانِ ایرانی
هانری کربن و ایران
سنت از منظر هانری کربن
هانری کربن و فلسفه ایرانی
هانری کربن و عالم مثال
فصل دوم: پدیدارشناسی هرمنوتیکی کربن؛ کشف‌المحجوب و تأویل باطنی
پدیدارشناسی هوسرل
پدیدارشناسی کربن یا کشف‌المحجوب
هرمنوتیک و تأویل معنوی (باطنی)
فصل سوم: بنیان‌های فلسفه ایرانی
هستی‌شناسی فلسفه ایرانی
معرفت‌شناسی فلسفه ایرانی
انسان‌شناسی فلسفه ایرانی
فرجام‌شناسی فلسفه ایرانی
فصل چهارم: مبانی سیاسی فلسفه ایرانی (فلسفه سیاسی ایرانی)
فلسفه سیاسی
آرمانشهر
عدالت/ ارته (اشه)
شاه آرمانی
فصل پنجم: هانری کربن و سیاست (پیامدهای سیاسی فلسفه ایرانی در اندیشه کربن)
از آرمان تا واقعیت
از امر قدسی تا امر عرفی
از تجلّی تا تجسّد
از ولایت معنوی تا ولایت دنیوی
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
ضمیمه: مقدماتی بر روش‌شناسی هانری کربن
اصالت تاریخ
اصالت طبیعت
ابژکتیویسم
نسبیت‌گرایی
منابع