معرفی و دانلود کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران

معرفی کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران

دکتر محمدتقی امامی خوئی در کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران می‌کوشد با نگاهی بی‌طرفانه به خواننده نشان بدهد که اقوام مغول و ترک، نقش مهمی در گسترش فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی در دنیا داشته‌اند. ازآنجایی‌که روایت هر یک از این اقوام از سوی خودشان عموماً پر از افتخارات و موفقیت‌های بی‌شمار است، محمدتقی امامی خوئی سعی کرده تا تصویری مستند از حضور این قومیت‌ها در تاریخ و تمدن ایران ارائه کند.

درباره‌ی کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران

دکتر محمدتقی امامی خوئی در کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران به این نکته اشاره می‌کند که پذیرش دین باعث دگرگونی در باورها و اندیشه‌های ملت و حتی تحول در سبک زندگی آن‌ها می‌شود. نویسنده معتقد است که این تغییر و تحول‌ها می‌توانند هستی مردم را حفظ کند و سبب پیشرفت و کامیابی شود یا برعکس، در هویت ملی آن‌ها تزلزل و کاستی ایجاد کند. ترکان در سراسر تاریخشان، هم در مملکت خود و هم در قلمروهایی که پا گذاشتند، مذاهب بسیاری را پذیرفتند، من‌جمله مسیحیت و یهودیت و بودایی. ازآنجایی‌که تنها بخشی از ترکان این مذاهب را پذیرفتند و عده‌ی زیادی از آن‌ها به رسومات و مذهب خود پایبند ماندند، باعث شد تا فرهنگ ملی و ریشه‌ای ترکان گم شود. ولی وقتی که دین اسلام را پذیرفتند، قدرت و روحیه‌ی تازه‌ای گرفتند و توانستند امپراتوری‌های بزرگ و گسترده‌ای را تشکیل بدهند. وقتی هم که با شکست روبه‌رو شدند، مجدداً توانستند هستی و هویت ملی خودشان را همچنان حفظ کنند. به همین خاطر، دکتر محمدتقی امامی خوئی معتقد است آن دسته از ترکانی که به اسلام گرویدند، نسبت به دیگر ترکان که به مذاهب دیگر رو آوردند، فرقی اساسی دارند.

ما در کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران می‌خوانیم که بین ترکان و حکومت اسلامی بحث و جدل‌های فراوانی روی داد. همین باعث شد که اسلام نتواند به‌صورت گسترده میان ترکان گسترش پیدا کند. سپس خلفای عباسی به یاری ترکان و ایرانیان زمام امور را به دست گرفتند. آن‌ها در ابتدای به ساکن شدیداً تحت‌تأثیر ایرانیان بودند. همین امر باعث شده بود اعراب خشمگین شوند و نتوانند راهی از پیش ببرند. دکتر محمدتقی امامی خوئی توضیح می‌دهد که ترکان با بهره از این شرایط مطلوب، بدون این‌که ذره‌ای بکوشند و خون بریزند وارد میدان شدند.

دکتر محمدتقی امامی خوئی در کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران پس از داستان ترکان به سراغ مغولان می‌رود. او می‌نویسند که وقتی مغولان نظامی قدرتمند پایه‌ریزی کردند و در راه‌های ابریشم دوباره امنیت را بازگرداندند، باعث شدند که تجارت بین آسیا و اروپا جان بگیرد. مسافران اروپایی آن‌قدر از این مسیرها رفت‌وآمد کردند که باعث شد اوضاع مالی مغولان مقیم تبریز از پادشاهان فرانسه پررونق‌تر بشود. شهرها و آبادی‌هایی که ویران شده بودند نیز رفته‌رفته پا گرفتند و مرمت شدند و همین باعث شد تا ارتباط‌ها و بازرگانی بین جهان اسلام جانی دوباره بگیرد. مسیحیان در این اثنا سخت در تلاش بودند تا مغولان را به سمت این مذهب بکشانند و مدام جماعت سیاسی و مذهبی را به آنجا می‌فرستادند. اروپایی‌ها با این کار سعی داشتند مغولان را علیه جهان اسلام کنند؛ ولی شکست خوردند و راهی از پیش نبردند. وقتی مسیرهای بازرگانی در کریمه و در کناره‌های رود ولگا گسترش یافتند، مراکز اسلامی جدید به وجود آمد. همین اتفاق سبب شد تا افراد بسیاری در قفقاز به اسلام بگرایند.

ما در کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران می‌خوانیم که پیش از آنکه مغولان بتوانند در چین سلطه پیدا کنند، مذاهب مسیحیت و بودایی از گسترش بازماندند و دین اسلام جای آن‌ها را گرفت. قلمروها و امپراتوری‌های بسیاری، از چین و ترکستان و ایران گرفته تا هندوستان و روسیه در این دوره‌ی زمانی تصرف شدند و حاکمیت تازه‌ای در این مراکز ایجاد شد. ازاین‌رو، فرماندگان جدیدی بر تخت پادشاهی نشستند، مانند ایلخانان در ایران، نوادگان باتو در دشت قبچاق و قوبیلای در چین. فرهنگ ایران در تمام این امپراتوری‌ها و پادشاهی‌ها به حیات خود ادامه داد. دکتر محمدتقی امامی خوئی، خواننده را قدم‌به‌قدم در این کتاب تاریخی بی‌طرفانه همراه می‌کند و فصل‌به‌فصل به چگونگی گسترش مذاهب، گسترش فرهنگ، فراز و نشیب پادشاهی‌ها، طلوع و افول قلمروها می‌پردازد؛ به سیطره‌ی سلجوقیان، پذیرش اسلام توسط خزرها، بلغارها و قبچاق‌ها؛ فرهنگ قراخانیان را بررسی می‌کند و از غزنویان و خوارزمشاهیان و ایغورها صحبت می‌کند و از نقش ایلخانان در گسترش هویت ایرانی می‌گوید؛ نیز از ترکان و حکومت‌های اسلامی در مصر و روسیه و نقش ترکان در حکومت‌های فاطمیان و ایوبیان. سپس به هندوستان می‌رسد و از اسلام و فرهنگ و ادب ایرانی در این کشور سخن به میان می‌آورد. بعد وارد شرق دور، چین و کره و ژاپن می‌شود و فرهنگ مسلمانان را در آنجا بررسی می‌کند.

کتاب حاضر به قلم دکتر محمدتقی امامی خوئی با همت انتشارات نگارستان اندیشه چاپ و منتشر شده و در اختیار شما علاقه‌مندان قرار گرفته است.

کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از علاقه‌مندان به کتب تاریخی هستید و دوست دارید از چگونگی گسترش فرهنگ ایران و اسلام مطلع و نیز با فرهنگ‌های باستانی کشورهای خاور دور آشنا بشوید، این کتاب بی‌تردید انتخاب خوبی برای شما خواهد بود.

در بخشی از کتاب ترکان، مغولان و گسترش فرهنگ ایران می‌خوانیم

نام ژاپن به معنی سرزمین آفتاب و سرزمین جزایر است. این کشور در منتهی الیه شرق قرار دارد. ژاپن از 3400 جزیره شبیه به اژدها تشکیل شده است که چهار جزیره بزرگ و بقیه کوچک می‌باشند. این کشور منطقه‌ای کوهستانی است که 80% قلمرو آن را کوه‌ها اشغال کرده‌اند. بیش از پانصد کوه با دوهزار متر ارتفاع در آن وجود دارد که حدود 196 کوه آن آتشفشانی است. مساحت ژاپن 372623 کیلومتر مربع می‌باشد و در حدود 145 میلیون نفر جمعیت دارد. میزان بارش آن زیاد است و برنج غذای اصلی ژاپنی‌ها می‌باشد. سرزمین ژاپن برای دامپروری مناسب نیست و بیشتر از ماهی استفاده می‌کنند. تمام تجارت داخلی و خارجی ژاپن از طریق دریا انجام می‌شود. جزیره بودن ژاپن باعث شده است که در گذشته از تجاوز اقوام دیگر مصون بماند.

احتمالاً اجداد ژاپنی‌ها از آسیا به این منطقه مهاجرت کرده‌اند. اولین مهاجران ماهیگیران بوده‌اند و به دنبال آن‌ها برنج‌کاران نیز به این منطقه مهاجرت کرده‌اند. از نظر فیزیکی به چینی‌های شمال کره و مغول‌ها شباهت دارند و از نظر زبانی نیز از منسوبان به زبان آلتایی شامل ترکی، مغولی، منچو و کره می‌باشند. زبان ژاپنی زبان تمام مردم ساکن جزیره می‌باشد و به همین دلیل اتحاد سیاسی در میان آن‌ها به آسانی صورت می‌گیرد. خط ژاپنی‌ها نیز از چین اقتباس شده، اما با توجه به احتیاج ژاپنی‌ها تعدیل شده است.

دین ژاپنی‌ها شینتوئیسم بوده و بیشتر از نیمی از جمعیت آن‌ها پیرو دین بودا می‌باشند. مسیحیت نیز 1500 سال پیش توسط هیئت‌های اسپانیولی وارد ژاپن شده است. در سال 1600م. مسیحیت در ژاپن ممنوع شد و این ممنوعیت دویست سال به طول انجامید. با گسترش نفوذ غربی‌ها مسیحیت فعالیت خود را دوباره در ژاپن آغاز کرد. امروزه بیش از هشتصدهزار مسیحی در ژاپن زندگی می‌کنند.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
مقدمه
فصل اول: نگاهی کلی به حیات اجتماعی و سیاسی قبایل ترک
محل زندگی و ییلاق و قشلاق ترکان در آسیای مرکزی
نقش تاریخی کوچ‌نشینان آسیای مرکزی
تجارت صحرانشینان
ظهور حاکمیت ترکان در تاریخ
فصل دوم: اسلام، ترکان، مغولان
قبول اسلام توسط ترکان
اهمیت استیلای سلجوقیان
اسلام در نزد خزرها، بلغارها و قبچاق‌ها
قبایل تأثیرگذار ترکان در گسترش اسلام و فرهنگ ایرانی
قارلوق‌ها
فرهنگ قراخانیان
غزنویان
ورود ترکان از آسیای مرکزی به دایرۀ مدنیت اسلامی
خوارزمشاهیان
اویغورها
مغولان
نقش ایلخانان در گسترش هویت ایرانی
مغولان شمال خزر
جُغَتاییان و تیموریان
فصل سوم: ترکان و حکومت‌های اسلامی در مصر و سوریه
مقدمه
آل‌طولون
آل‌اخشید
نقش ترکان در حکومت فاطمیان
نقش ترکان در حکومت ایوبیان
فصل چهارم: زنان در حکومت ترکان و مغولان
نقش اقتصادی، سیاسی و فرهنگی زنان ترک مغول در زمان حاکمیت حکام ترک مغول
فصل پنجم: ترکان و اسلام در هند
گسترش اسلام و فرهنگ و ادب ایرانی در هند
بابریان هند
فصل ششم: ترکان و اسلام در چین و کره
گسترش اسلام در شرق دور
انتشار مغولان در آسیای شرقی و دنیای اسلام
پیدایش مغولان در آسیای شرقی و چگونگی گسترش قلمرو آنها
گسترش مغولان به غرب و برقراری ارتباط با دنیای اسلام و خوارزمشاهیان
گسترش فرهنگ مسلمانان در دورۀ یوان در چین
فعالیت مسلمانان اولیه در دربار مغولان
فعالیت مسلمانان در دورۀ یوان
تأثیر مسلمانان در دربار یوان
شاخص‌های فرهنگی
تماس مسلمانان با کره
قلمرو شیلا (کره)
مناسبات کره با مغولان در دوران حکومت یوان‌ها
تأثیرات فرهنگی
آمدن مسلمانان به چین
جمعیت ترکان مسلمان در کره
مناسبات مغول و ترک
تأثیر فرهنگ ترکان در کره
تأثیر فرهنگ ترکان مسلمان اویغور در کره
فصل هفتم: ترکان و اسلام در ژاپن در دوره معاصر
چگونگی گسترش اسلام در ژاپن
مهاجرت ترکان به شرق دور بعد از انقلاب اکتبر
سکونت ترکان در ژاپن و فعالیت فرهنگی آنها
فعالیت عبدالرشید در ژاپن
فعالیت دینی و فرهنگی ترکان در کره تحت نظر ژاپنی‌ها
ارتباطات ژاپن با ترکان کره‌ای و تأثیر ترکان و اسلام در کره
منابع و مآخذ
نمایه