معرفی و دانلود کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان

معرفی کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان

جان موبری، نویسنده‌ی کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان، مفهوم‌ها و کارکردهای ابزار استاندارد RCM و نحوه‌ی انجام فرایند و دستاوردهای آن را تشریح می‌کند. نویسنده در این کتاب، دیاگرام تصمیم‌گیری و شیوه‌های پیاده‌سازی توصیه‌های این ابزار برای نگهداری و تعمیر در صنعت‌های مختلف را توضیح می‌دهد و با معرفی الگوهای شکست، شیوه‌های به‌کارگیری، میزان کارایی، اثربخشی و بازدهی در صنایع مختلف را آموزش می‌دهد.

درباره‌ی کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان

یکی از وجه‌های پیشرفت صنعت در هر کشور، احداث و توسعه‌ی زیرساخت‌هایی مثل کارخانه، نیروگاه، پالایشگاه و سپس حفظ و نگهداری این سرمایه‌هاست؛ ازاین‌رو، توسعه‌ی دانش نگهداری و تعمیر نیز بخشی از فرایند توسعه محسوب می‌شود. یکی از اصل‌های مدیریت تعمیر و نگهداری که در صدها سازمان صنعتی و خدماتی در سراسر جهان استفاده می‌شود، RCM نام دارد. این واژه‌ی اختصاری که در اصل، نگهداشت مبتنی بر قابلیت اطمینان نام دارد، به‌عنوان یک استاندارد، فرایند نگهداری و تعمیر را در هر حوزه‌ی صنعتی تعریف می‌کند و به دلیل اهمیت نگهداری و تعمیر در صنعت، اطلاع داشتن مدیرها، مهندس‌ها و کارشناس‌های بخش تعمیر از اصل‌های تئوریک RCM، اهمیت زیادی دارد.

این ابزار که اولین‌بار در صنعت هوایی آمریکا ایجاد شد، توانست میزان سقوط‌های ناشی از نقص فنی هواپیماهای مسافربری را از حدود چهل سقوط در یک میلیون پرواز، به حدود یک‌دهم سقوط در همین تعداد مسافرت هوایی کاهش دهد؛ به‌یک‌معنا، چنانچه این کاهش چهارصد برابری اتفاق نمی‌افتاد، هم‌اکنون شاهد سقوط یک هواپیما در روز بودیم. این موفقیت و دستاورد بزرگ در صنعت هوایی باعث شد که نسخه‌ی به‌روزشده‌ی این استاندارد، برای صنعت‌های عمومی نیز تعریف و پیاده‌سازی شود. مهم‌ترین فایده‌هایی را که پیاده‌سازی نسخه‌ی به‌روز RCM در دیگر صنعت‌ها داشته، می‌توان در شش گروه دسته‌بندی کرد که شامل افزایش قابلیت دسترس‌پذیری دستگاه‌ها و ظرفیت تولید، کاهش هزینه‌های نت و خرابی دستگاه‌ها، کم‌شدن چشمگیر حادثه‌های صدمه‌زننده به ایمنی و محیط‌زیست، افزایش طول عمر تجهیزات، کاهش قابل‌توجه فعالیت‌های اضطراری سازمان، و ایجاد فرهنگ همکاری در بین همه‌ی گروه‌ها است.

اما RCM دقیقاً چیست و چه کارکردی دارد؟ یکی از منابعی که در آن توضیحی معتبر و کاربردی درباره‌ی ماهیت و نوع کارکرد RCM ارائه شده، کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان (Reliability-Centered Maintenance)، نوشته‌ی جان موبری (John Moubray) است که بهره‌وری، کیفیت، ایمنی و یکپارچگی محیطی در این استاندارد را به‌خوبی توضیح می‌دهد. نویسنده در این اثر آموزشی، ابتدا با توضیح مفهوم RCM، نحوه‌ی انجام فرایند، دستاوردها و کارکردهای این ابزار استاندارد را تشریح می‌کند و ضمن معرفی نوع‌های مختلف آن، شرط‌های عملیات و نحوه‌ی فهرست‌کردن آن‌ها را توضیح می‌دهد. او سپس به معرفی و تحلیل شکست‌های RCM می‌پردازد و در ادامه حالت‌ها و اثرهای شکست (FMEA) را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده در این بخش، ضمن توضیح جزئیات حالت خرابی و دسته‌بندی صورت‌های شکست، به بررسی پیامدهای عملیاتی، ایمنی، محیط‌زیستی، غیرعملیاتی و شکست پنهان می‌پردازد.

جان موبری در ادامه‌ی کتاب، نگهداری و تعمیرهای پیش‌اقدام در دو بخش فعالیت‌های پیش‌گیرانه و پیش‌گویانه را تشریح می‌کند و شکست‌های بالقوه، وابسته، و غیروابسته به عمر، و همچنین شیوه‌های نگهداری و تعمیر آن‌ها را توضیح می‌دهد. او سپس با معرفی متغیرهایی مانند توجیه‌پذیری فنی، بازسازی زمان‌بندی‌شده، فاصله‌ی P-F، منحنی‌های خطی و غیرخطی آن و چگونگی تعیین فاصله‌اش، تلاش می‌کند فعالیت‌ها، تعمیرها و تکنیک‌های اقتضائی را به شیوه‌ای شرح دهد که بتوان شکست‌های بالقوه را پیش‌بینی کرد و مانع از واردآمدن هزینه‌های سنگین به صنعت‌ها شد. نویسنده در ادامه‌ی کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان، با توضیح اقدام‌های پیش‌فرض، فاصله‌های زمانی فعالیت‌های جست‌وجوی شکست و توجیه‌پذیری فنی آن را بررسی می‌کند و سپس دیاگرام تصمیم‌گیری و شیوه‌های پیاده‌سازی توصیه‌های RCM را به‌صورت کامل توضیح می‌دهد.

او با تحلیل شش الگوی شکست، شیوه‌های به‌کارگیری و راهبردهای پیاده‌سازی فرایند RCM را به خواننده معرفی می‌کند و دست‌آخر نیز دستاوردهای این ابزار ازجمله اندازه‌گیری میزان کارایی، اثربخشی و بازدهیِ نگهداری و تعمیر را مورد اشاره قرار می‌دهد. در پایان نیز، نویسنده، با افزودن چهار پیوست شامل سلسله‌مراتب تجهیزات و نمودارهای بلوک‌های RCM، خطای انسانی، زنجیره‌ی ریسک و تکنیک‌های پایش وضعیت، تاریخچه‌ای کوتاه از RCM و سایر ویرایش‌ها آن را نیز به خواننده ارائه می‌کند.

کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان، نوشته‌ی جان موبری، ازجمله آثار مهم درباره‌ی ابزار RCM به شمار می‌رود که در ایران در انتشارات آریاناقلم و با ترجمه‌ی مشترک علی زواشکیانی و رضا آزادگان به چاپ درآمده است.

کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به مهندس‌های مکانیک، تکنسین‌های تعمیر و نگهداری، و کارشناس‌های واحدهای کنترل کیفی در صنعت پیشنهاد می‌شود.

با جان موبری بیش‌تر آشنا شویم

جان موبری در سال 1942 به دنیا آمد و در ژانویه‌ی 2004 در انگلستان درگذشت. او یکی از مهم‌ترین پایه‌گذارهای ابزار RCM بود و توانست با نوشتن کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان که مهم‌ترین کتاب اوست، تحوّلی بزرگ در صنعت به وجود بیاورد.

در بخشی از کتاب نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان می‌خوانیم

فرآیندهای پیوسته یا ناپیوسته

در کارخانجات تولیدی، نوع فرآیند یکی از مهم‌ترین جنبه‌های شرایط عملیات است. این فرآیندها می‌توانند از نوع پیوسته باشند که تقریباً تمام تجهیزات به هم متصل هستند، و یا به صورت عملیات ناپیوسته که بیشتر ماشین‌ها به صورت مستقل کار می‌کنند.

در فرآیندهای پیوسته شکست فقط یک تجهیز می‌تواند کل کارخانه را متوقف نموده و یا به طور معنی داری نرخ تولید را کاهش دهد، مگر اینکه تجهیزات اضافی آماده به کار و یا حجم بالای موجودی‌های در جریان ساخت برای سایر مراحل فرآیند در دسترس باشد. از سوی دیگر در کارخانجات ناپیوسته بیشتر خرابی‌ها فقط بر خروجی یک ماشین یا خط تأثیرگذارند. پیامدهای چنین خرابی‌هایی بیشتر با زمان توقف و مقدار موجودی‌های در جریان ساخت متوقف شده در مقابل فرآیندهای مربوطه ارزیابی می‌شوند.

این تفاوت‌ها بیانگر این است که استراتژی نگهداری و تعمیرات تجهیزات در یک فرآیند پیوسته ممکن است تفاوت‌های اساسی با استراتژی‌های مربوط به همان تجهیز در یک محیط ناپیوسته داشته باشد.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: مقدمه‌ای برنگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان
فصل دوم: کارکردها
فصل سوم: شکست‌های کارکردی
فصل چهارم: بررسی حالات و اثرات شکست (FMEA)
فصل پنجم: پیامدهای شکست
فصل ششم: نگهداری و تعمیرات پیش اقدام: فعالیت‌های پیش‌گیرانه
فصل هفتم: نگهداری و تعمیرات پیش اقدام: فعالیت‌های پیش‌گویانه
فصل هشتم: اقدامات پیش فرض: فعالیت‌های جستجوی شکست
فصل نهم: سایر اقدامات پیش فرض
فصل دهم: دیاگرام تصمیم‌گیری RCM
فصل یازدهم: پیاده‌سازی توصیه‌های RCM
فصل دوازدهم: تحلیل آماری و اطلاعات شکست
فصل سیزدهم: به کارگیری فرآیند RCM
فصل چهاردهم: دستاوردهای RCM
فصل پانزدهم: تاریخچه کوتاهی از RCM
پیوست 1: سلسله مراتب تجهیزات و نمودارهای بلوک‌های کارکردی RCM
پیوست 2: خطای انسانی
پیوست 3: زنجیره ریسک
پیوست 4: تکنیک‌های پایش وضعیت
منابع