معرفی و دانلود کتاب منابع اطلاعاتی در حوزه‌های مدیریت، اقتصاد و بودجه

معرفی کتاب منابع اطلاعاتی در حوزه‌های مدیریت، اقتصاد و بودجه

کتاب منابع اطلاعاتی در حوزه‌های مدیریت، اقتصاد و بودجه نوشتۀ محمد حسن زاده، به مباحثی چون نقش و وظایف گمرک جمهوری اسلامی ایران، وظایف و اختیارات شورای پول و اعتبار، جایگاه کتابخانه در سازمان و... می‌پردازد.

منابع اطلاعاتی یکی از ابزارهای مهم تصمیم‌گیری و مدیریت در سازمان‌هاست. امروزه بدون دسترسی به اطلاعات مناسب، مدیریت و انجام کارها دشوار خواهد شد. برای دستیابی به اطلاعات، منابع متنوعی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، منابع مرجع است. منابع مرجع بیشتر به صورت گروهی و گاه انفرادی توسط سازمان‌ها، نهادها و افراد تدوین می‌شود. هر کدام از منابع مرجع دارای ویژگی ‌های مخصوصی است، مثل حوزۀ موضوعی، عمق موضوعی، نوع محتوا، مخاطب، هدف، نوع نگارش، روش سازماندهی و ارائه، که موجب تمایز بین منابع مرجع می‌شود.

امروزه با اضافه شدن منابع مرجع الکترونیکی به منابع چاپی، تنوع آن‌ها بیشتر شد؛ به گونه‌ای که هر فردی با استفاده از محمل‌های الکترونیکی، از جمله اینترنت می‌تواند به محتوای مورد نیاز برای تولید منابع مرجع دسترسی یابد و یا از سایر منابع مرجع استفاده کند. لغت‌نامه‌های برخط، زندگی‌نامه‌های خودنوشت، آمار و گزارش‌های کاری سازمان‌ها از جمله این منابع است. هر چند رشد بی‌رویه اطلاعات و منابع اطلاعاتی ممکن است دردسرهایی را نیز برای مخاطبان ایجاد کند اما منافعی دارد که کمبود آن ندارد.

یکی از حوزه‌های مهم و پرتولید در زمینۀ منابع مرجع، که در دنیای مجازی افزایش روزافزونی یافته است، حوزه مدیریت، اقتصاد و بودجه‌ است. این حوزه‌های نسبتاً نامتجانس مجموعه‌ای از تخصص‌ها و زیرحوزه‌های فرعی است که از جملۀ متنوع‌ترین زمینه ‌ها از نظر مخاطبان هم به حساب می‌آید. علاوه بر این که متخصصان مدیریت، اقتصاد و بودجه‌ نیازمند دستیابی به اطلاعات تخصصی برای سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری و اجرا‌ هستند، عموم مردم نیز به واسطه به هم‌تنیدگی زندگی روزمره‌ آن‌ها با این مفاهیم، به اطلاعات دقیق و موثق نیازمندند.

بر همین اساس لازم است به منابع مرجع در این حوزه‌ها به صورت جامع و منسجم و به گونه‌ای توجه شود که نیازمندی‌های هر دو قشر، یعنی متخصصان و عموم مردم، برآورده شود. علاوه برآن، دانشجویان و متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی، با توجه به اهداف و وظایف کاری خود در مراکز اطلاع‌رسانی، بتوانند جامعۀ کاربران خود را با استفاده از این منابع اطلاعاتی راهنمایی کنند. این کتاب با درک همین ضرورت تدوین شده است؛ تا هم به کارِ متخصصان و دانشجویان حوزه‌های مدیریت، اقتصاد، سیاستگذاری و بودجه آید، و هم برای متخصصان و دانشجویان کتابداری و اطلاع ‌رسانی و تخصص‌های مرتبط با آن مفید باشد (به عنوان منبعی تکمیلی برای درس‌های مرتبط با مرجع و مرجع‌شناسی، و نیز پاسخ‌‌گویی به پرسش‌های مرجع مرتبط با همین حوزه‌ها).

این کتاب در سیزده فصل تنظیم شده است: فصل اول حاوی دیباچه‌ای از سیر تحول نیازهای اطلاعاتی در عصرهای مختلف است و سپس، خدمات مرجع و فناوری‌های مورد استفاده برای ارائه آن، و جایگاه کتابخانه و منابع اطلاعاتی در سازمان تبیین شده است. از فصل دوم به بعد، منابع اطلاعاتی مورد نظر معرفی می‌شود؛ انتشارات صندوق بین‌المللی پول در همین فصل دوم است. در فصل سوم، منابع مرجعِ بانک جهانی، از جمله شاخص‌ها و گزارش‌های مختلف معرفی شده است. فصل چهارم به زیر مجموعه‌های سازمان ملل متحد اختصاص یافته و سالنامه‌ها و گزارش‌های مربوطه معرفی شده است. فصل پنجم تا دهم به اسناد و منابع مرجع ایرانی اختصاص دارد. در این فصل‌ها، اسناد و منابع مرجع منتشر شده از سوی نهادهای سیاست‌گذار، اقتصادی و حکومتی مثل زیرمجموعه‌های ریاست جمهوری، وزارتخانه‌ها و بانک مرکزی معرفی شده است. فصل یازده، دربارۀ پایگاه‌های اطلاعاتی الکترونیکی است و فصل دوازده، وبگاه‌های اطلاعاتی برخی از سازمان‌های مهم اقتصادی و بین‌المللی معرفی شده است. در پایان، وبگاه برخی از سازمان‌های اقتصادی منطقه‌ای معرفی شده است.

در بخشی از کتاب منابع اطلاعاتی در حوزه‌های مدیریت، اقتصاد و بودجه می‌خوانیم:

همزمان با ورود به عصر اطلاعات و رشد انفجار گونه اطلاعات و جهش عظیم در فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، مفهوم دستیابی به اطلاعات جای خود را به دستیابی به اطلاعات با کیفیت داده است. در این عصر مهارت‌های اطلاع‌یابی و سواد اطلاعاتی اهمیت حیاتی یافته است. شناخت نیاز اطلاعاتی، شناخت منابع اطلاعاتی، دستیابی به منابع و ارزیابی آن‌ها و در نهایت استفاده از اطلاعات به دغدغه‌های اصلی این عصر تبدیل شده است. افرادی در این عصر موفق هستند که پس از شناخت نیاز خود، منابع اطلاعاتی مرتبط را بشناسند، به آن منابع دسترسی داشته باشند و به صورت اثربخش از آن‌ها استفاده کنند.

افزایش اهمیت اطلاعات و جایگاه آن در تصمیم‌گیری، موجب تشدید احساس نیاز به متخصصان اطلاع‌رسانی شده است. متخصصان اطلاع رسانی کسانی‌اند که با در اختیار داشتن دانش مربوط به منابع اطلاعاتی و توانمندی انطباق آن با نیازهای اطلاعاتیِ کاربران، زمینه را برای ایفای نقش کلیدی در پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهروندان جامعه اطلاعاتی مهیا می‌کنند. البته ناگفته پیداست که رشد تولید و مصرف اطلاعات، مشاغل آن‌ها را نیز دچار تحول کرده و بر پیچیدگی آن افزوده است. امروزه خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاعاتی به ارائه اطلاعات علمی به طالبان علم و دانشگاهیان و پژوهشگران محدود نمی‌شود بلکه، عموم مردم مخاطب اینگونه مراکزاند. دستیابی به ‌هرگونه اطلاعات از طریق میزهای مرجع کتابخانه انتظاری دور از ذهن نیست. مشارکت متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی در تصمیم گیری‌ها و مدیریت اطلاعات و دانش سازمان‌ها و نهادها نه تنها یک گزینه بلکه یک ضرورت است، ضرورتی که به تناسب سطح توسعه و میزان ورود جوامع به حیطه عصر اطلاعات به صورت عینی احساس می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: دیباچه
فصل دوم: صندوق بین‌المللی پول
فصل سوم: بانک جهانی
فصل چهارم: زیرمجموعه‌های سازمان ملل متحد
فصل پنجم: معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
فصل ششم: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
فصل هفتم: مرکز آمار ایران
فصل هشتم: وزارت نیرو
فصل نهم: گمرک جمهوری اسلامی ایران
فصل دهم: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
فصل یازدهم: پایگاه‌های اطلاعاتی اقتصادی
فصل دوازدهم: وبگاه برخی از سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی
فصل سیزدهم: وبگاه برخی از سازمان‌های اقتصادی منطقه‌ای
منابع