معرفی و دانلود کتاب فهرستنویسی رایانه‌ای: مفاهیم، شیوه‌ها و کاربرد نرم‌افزارهای رایانه‌ای در سازماندهی اطلاعات

معرفی کتاب فهرستنویسی رایانه‌ای: مفاهیم، شیوه‌ها و کاربرد نرم‌افزارهای رایانه‌ای در سازماندهی اطلاعات

کتاب فهرستنویسی رایانه‌ای: مفاهیم، شیوه‌ها و کاربرد نرم‌افزارهای رایانه‌ای در سازماندهی اطلاعات نوشتۀ رحمت الله فتاحی و سید مهدی طاهری، محصول سال‌ها تجربه، تحقیق در سطوح مختلف کتابداری است و برای آموزش درس‌های مختلف مرتبط با سازماندهی اطلاعات و نیز استفادۀ کتابداران کاربرد دارد.

با پیدایش رایانه و فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی، محیط و رسانه‌های اطلاعاتی جدیدی بوجود آمد که ماهیتی کاملاً متفاوت با محیط و رسانه‌های سنتی دارد. این امر به نوبۀ خود موجب پدید آمدن چالش‌هایی در استانداردها، شیوه‌ها و رویکردهای موجود در سازماندهی اطلاعات شده است و تجدید نظر و ارزیابی مجدد آن‌ها را ضروری می‌سازد.

در بخشی از کتاب فهرستنویسی رایانه‌ای (Computerized Cataloging) می‌خوانیم:

چرا کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی در عصر منابع دیجیتالی به فراداده نیاز دارند؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت، منابع دیجیتالی با همان هدف منابع سنتی (چاپی) ایجاد می‌شوند، بنابراین نیاز به نظام‌های سازماندهی مانند قواعد فهرستنویسی و طرح‌های رده‌بندی برای سازماندهی آن‌ها همچنان باقی است. کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی از ابزارهایی سنتی برای سازماندهی استفاده می‌کنند که امکان دسترسی به منابع چاپی و غیر چاپی را فراهم می‌آورند.

قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن، طرح‌های رده‌بندی کتابخانه کنگره و دیویی، فهرست‌های سرعنوان‌های موضوعی، اصطلاح‌نامه‌ها و دیگر ابزارها به منظور توصیف و طبقه‌بندی اطلاعات از گذشته تا کنون استفاده شده و در آینده نیز بکار خواهند رفت. از سوی دیگر، کتابخانه‌ها نیز به گسترش و بهبود این استانداردها ادامه داده و آن‌ها را با محیط‌های اطلاعاتی و رسانه‌های اطلاعاتی جدید سازگار خواهند نمود.

با توجه به ویژگی‌های منابع الکترونیکی و محیط‌هایی که این منابع ایجاد کرده‌اند و یا در آن‌ها بکار می‌روند، و نیز تنوع منابع و محصولات اطلاعاتی، ضعف ابزارهای جستجوی اطلاعات (مانند موتورهای کاوش)، تقاضاهای فزاینده استفاده کنندگان، تولید کنندگان و عرضه کنندگان منابع الکترونیکی و شبکه‌ای، نیاز به ابزارهایی جدید برای سازماندهی و یا مطابقت ابزارهای سنتی با این تحولات کاملا بدیهی می‌نماید. این همان جایی است که بحث فراداده مطرح می‌شود. بر همین اساس، فراداده‌ها می‌توانند با افزوده شدن (جاسازی) و پیوند یافتن با منابع، باعث توصیف، شناسایی، مکان‌یابی، و مدیریت منابع گردند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیاتی درباره کاربرد رایانه در فهرستنویسی
فصل دوم: مفاهیم مرتبط با ذخیره و سازماندهی اطلاعات کتابشناختی در نظام رایانه‌ای
فصل سوم: فهرستنویسی نسخه‌برداری از پایگاه‌ها و شبکه‌های کتابشناختی
فصل چهارم: تبدیل گذشته‌نگر و مدیریت پایگاه کتابشناختی
فصل پنجم: کنترل مستند در فهرستنویسی رایانه‌ای و آشنایی با پایگاه‌های مستند
فصل ششم: آشنایی با فراداده و جایگاه آن در سازماندهی اطلاعات
فصل هفتم: ISO 23950)Z39.50): استاندارد جستجو و بازیابی
فصل هشتم: فهرستنویسی بنیادی و چگونگی ثبت اطلاعات کتابشناختی
پیوست 1: ویژگی‌ها و قابلیت‌های مطلوب نرم‌افزار بخش فهرستنویسی
پیوست 2: شبکه کتابشناختی ایران: طرح پیشنهادی
منابع و مآخذ
واژه‌نامه