معرفی و دانلود کتاب درآمدی بر نظام‌های بین المللی رتبه بندی دانشگاه‌ها

معرفی کتاب درآمدی بر نظام‌های بین المللی رتبه بندی دانشگاه‌ها

کتاب درآمدی بر نظام‌های بین المللی رتبه بندی دانشگاه‌ها نوشته‌ی اسماعیل مصطفوی و علی خاکی صدیق، به معرفی نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و معیارها و شاخص‌های هر کدام از آن‌ها در سطوح ملی و بین‌المللی پرداخته است.

معرفی کتاب درآمدی بر نظام‌های بین ‌المللی رتبه‌ بندی دانشگاه‌ها:

روند جهانی‌سازی و بین‌المللی شدن آموزش عالی، با توجه به مباحث اقتصادی آموزش عالی و نقش دیپلماسی علمی در توان و ضریب نفوذ کشورها، قابل چشم‌پوشی نیست. دروازه ورود به حوزه بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها، سنجش و مقایسه کمی و کیفی آموزش و پژوهش در مراکز آموزش عالی بر اساس دوره‌های تحصیلی و انتشارات علمی آن‌ها است. نظام‌های رتبه‌بندی وظیفه ارزیابی کیفیت آموزش و توسعه علمی دانشگاه‌ها را بر مبنای شاخص‌های مختلف نظام‌های تضمین کیفیت آموزش و شاخص‌های کتاب‌سنجی و علم‌سنجی بر عهده دارند.

کتاب درآمدی بر نظام‌های بین ‌المللی رتبه‌ بندی دانشگاه‌ها (An Introduction to University Ranking Systems) در هفت فصل تدوین شده است. فصل اول به ابعاد گوناگون جهانی شدن آموزش عالی و تأثیر آن در بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها می‌پردازد. در فصل دوم، چالش‌های مختلف رتبه‌بندی همچون سنجش کیفیت آموزش عالی و ابعاد رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مد نظر قرار گرفته است. فصل سوم اصول و معیارهای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها همانند اهداف رتبه‌بندی، طراحی و وزن‌دهی شاخص‌ها، گردآوری و تحلیل داده‌ها و در نهایت ارائه نتایج را ارایه می‌کند.

در فصل چهارم برخی از نظام‌های مشهور ملّی و بین‌المللی در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی معرفی می‌شود. فصل پنجم به تطبیق نظام‌های رتبه‌بندی از دیدگاه‌های مختلف، همچون شیوه گردآوری داده‌ها، ارزیابی کیفیت آموزش، ارزیابی کیفیت پژوهش، ارزیابی جایگاه بین‌المللی، ارزیابی نوآوری و شاخص‌های مبتنی بر محیط مجازی پرداخته است. در فصل ششم آینده نظام‌های رتبه‌بندی مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌اند. در فصل هفتم راهکارهای ارتقاء جایگاه دانشگاه‌ها از نقطه نظر شاخص‌های انسانی، مالی، ساختاری، محتوایی، عملکردی و ... معرفی شده‌اند.

هدف از رتبه‌بندی دانشگاه‌ها چیست؟

رشد و توسعه دانشگاه‌ها در طراز بین‌المللی برای بالابردن ظرفیت دیپلماسی کشور ضروری است. در این راستا توجه جدی‌تر به شاخص‌های بین‌المللی‌سازی آموزش عالی و ورود عالمانه و پرقدرت در نظام‌های معتبر بین‌المللی رتبه‌بندی الزامی است. علاوه بر تقویت امنیت کلان کشور با بالابردن ضریب نفوذ آن، از مزایای بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: ایجاد تنوع و تقویت محیط آموزشی دانشگاه برای دانشجویان بومی و ملی؛ رشد تعداد دانشجویان از طریق جذب دانشجویان بین‌المللی؛ ایجاد امکان آموزش و پژوهش با همکاری‌های محلی، ملی، بین‌المللی؛ پرورش دانش‌آموختگان با مهارت‌های بین‌المللی؛ بهبود مشارکت و روابط بین‌المللی دانشگاه به واسطه توسعه همکاری‌ها؛ ایجاد منابع برای تقویت فعالیت‌های بین‌المللی؛ کمک به حفظ و تقویت روابط علمی، اقتصادی و فنی بین‌المللی از طریق ورود و صدور منابع و خدمات؛ و ارتقاء جایگاه بین‌المللی دانشگاه.

مطالعات مربوط به سنجش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری بخشی از مهمترین فعالیت‌های مورد نیاز توسعه آموزش عالی برای ورود در عرصه رقابت‌های بین‌المللی است. از این رو، در طی دو دهه اخیر نظام‌های رتبه‌بندی مراکز آموزش عالی جهانی، به عنوان بستر سنجش و ارزیابی علم و فناوری تأسیس شده‌اند که می‌توانند در ایجاد تصویری روشن‌تر از وضعیت آموزش و پژوهش دانشگاه‌ها برای مدیران دانشگاه‌ها، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان آموزش عالی بسیار راهگشا باشند.

کتاب درآمدی بر نظام‌های بین ‌المللی رتبه‌ بندی دانشگاه‌ها به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

این کتاب برای مدرسان و دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در قالب درس «نظام‌های سنجش علم، فناوری و نوآوری» مقطع کارشناسی ارشد گرایش علم‌سنجی و مدیران، متخصصان علاقه‌مند به حوزه ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها،مراکز آموزش عالی و عموم جامعه علمی، اثری مفید و کاربردی است.

در بخشی از کتاب درآمدی بر نظام‌های بین ‌المللی رتبه‌ بندی دانشگاه‌ها می‌خوانیم:

زنجیره تولید، انتشار و به کارگیری دانش، فرآیند مستمر و پیچیده‌ای است که مستلزم فعالیت، همکاری و تعامل اجزاء و نهادهای مختلف برای تکمیل زنجیره است. دانشگاه به عنوان نهاد آموزشی و پژوهشی یکی از مهمترین و مؤثرترین نهادهای فعال در اقتصاد دانش‌محور است که تأثیر بسزائی در عملکرد نوآورانه کشورها دارد. دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی با آموزش مهارت و دانش به نیروی انسانی علاوه بر تأمین نیروی کار کارآمد مورد نیاز سایر نهادهای فعال در اقتصاد، عامل انتشار دانش انباشت شده پژوهشگران می‌شوند. علاوه بر این، دانشگاه‌ها در تولید و انتقال دانش فعالیت می‌کنند (سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، 1996).

دانشگاه‌ها همواره بر سر جذب بودجه و منابع مالی سالانه و اهدایی، هیئت علمی سرآمد، دانشجویان مستعد و ارتقاء جایگاه علمی و اجتماعی در بین دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، در رقابتی تنگاتنگ با هم بوده‌اند. عامل رقابت جدید در سال‌های اخیر، تولید دانش و جذب منافع مادی حاصل از عملکرد دانش‌بنیان در دانشگاه‌ها است. دانشگاه‌ها به منظور کسب این هدف ملزم به برخورداری از اعضاء هیئت علمی، دانشجویان، پژوهشگران، نیروی انسانی ماهر و امکانات، تجهیزات و فضای فیزیکی توسعه یافته و نوین هستند. رقابت بر سر دستیابی به چنین شرایطی، نظام جدیدی از ارزیابی دانشگاه‌ها را ایجاد کرد که امروزه به رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی شهرت یافته است. (پاکزاد، خالدی و تیموری، 1391).

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها
فصل دوم: چالش‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها
فصل سوم: اصول و معیارهای رتبه‌بندی
فصل چهارم: انواع نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها
فصل پنجم: تطبیق نظام‌های رتبه‌بندی
فصل ششم: آینده رتبه‌بندی دانشگاه‌ها
فصل هفتم: راهکارهای ارتقاء جایگاه دانشگاه‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی