معرفی و دانلود کتاب فرهنگ، هنر و توسعه

معرفی کتاب فرهنگ، هنر و توسعه

کتاب فرهنگ، هنر و توسعه مجموعه‌ای است از یک مقاله و سه سخنرانی از برنده‌ی نوبل اقتصاد، آمارتیا سن. او که یکی از بزرگ‌ترین اقتصاددانان جهان به شمار می‌آید، در این اثر دیدگاه‌های فرهنگی، فلسفی و سیاسی خود را مطرح می‌کند. وی در مقاله‌های این کتاب به اهمیت فرهنگ و هنر و همچنین تأثیر فرهنگ بر توسعه می‌پردازد.

درباره‌ی کتاب فرهنگ، هنر و توسعه

چند تن از اندیشمندان و سیاست‌مداران دنیا، درگیر موضوع مهمی هستند تحت عنوان تقابل شرق و غرب. برخی یکسونگرانه تنها تمدن شرق را ستایش می‌کنند و غرب‌ستیزی را پیشه‌ی خود ساخته‌اند. بعضی نیز فرهنگ غرب را بدون هیچ چون و چرایی، تمدن برتر می‌دانند و آمریکا و کشورهای اروپایی را از هر نظر پیشرو به شمار می‌آورند. در این میان، تعداد اندکی از اندیشمندان هستند که بر هر دو فرهنگ شرق و غرب تسلط کامل دارند و پلی ارتباطی میان این دو فرهنگ محسوب می‌شوند. آمارتیا سن (Amartya Sen)، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل اقتصاد، یکی از این دانشمندان است که هم نقش و جایگاه تمدن غرب را به‌خوبی می‌شناسد هم متون ادبی و فرهنگی ادیان شرقی را مطالعه کرده. از همین رو، آرای او می‌توانند مطالعات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را چندین گام به پیش برند.

کاظم فرهادی که خود یکی از نویسندگان و مترجمان به‌نام حوزه‌ی اقتصاد است، در کتاب فرهنگ، هنر و توسعه (Resources, Values and Development) یک مقاله و دو سخنرانی از آمارتیا سن را به زبان فارسی برگردانده. نظر به اینکه این نویسنده‌ی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل هم به علم اقتصاد مسلط است و هم به فلسفه، نوشته‌ها و سخنانش برای پژوهشگران بینارشته‌ای، به‌خصوص محققان علوم انسانی، اهمیتی ویژه دارد. با این اوصاف، او را می‌توان یکی از مهم‌ترین روشنفکران عصر حاضر دانست که در زمینه‌هایی چون نابرابری اقتصادی، نابرابری جنسیتی، رشد اقتصادی، توسعه‌ی اقتصادی و... نظریاتی بس راهگشا دارد.

در اولین مقاله‌ی کتاب فرهنگ، هنر و توسعه به آثار کارگردان مشهور هندی، ساتیاجیت‌ رای ارجاع داده می‌شود. سازنده‌ی سه‌گانه‌ی معروف آپو در آثارش هیچ‌گاه مقهور فرهنگ غرب یا شرق نمی‌شود و هر دوی این فرهنگ‌ها را در جایگاه خودش به مردم معرفی می‌کند. از نظر آمارتیا سن، غرب و شرق همواره در حال تبادل فرهنگی هستند و دائماً بر هم تأثیر می‌گذارند. بعضی از اندیشمندان فقط و فقط دین و مذهب را در هویت فرهنگی تأثیرگذار می‌بینند؛ درحالیکه عوامل بسیاری چون جغرافیا، زبان و قومیت، فرهنگ یک جامعه را شکل می‌دهند.

مقاله‌ی دوم کتاب چکیده‌ی سه سخنرانی از آمارتیا سن است: سخنرانی نشست بانک جهانی درباره‌ی توسعه در سال 2000 و دو سخنرانی فوریه‌ی 2002 در دانشگاه بوستون و دانشگاه بمبئی. احتمالاً شما هم بسیاری از اوقات شنیده باشید که عقب‌ماندگی فرهنگی عامل اصلی توسعه نیافتن یک کشور است. شاید این نظر تا حدی درست باشد؛ اما نوعی تقلیل‌گرایی به حساب می‌آید و ابعاد مختلف توسعه در آن نادیده گرفته می‌شود. این اقتصاددان برجسته در این سه سخنرانی رابطه‌ی فرهنگ، اقتصاد و جامعه‌شناسی را تبیین کرده است.

سومین مقاله‌ی کتاب فرهنگ، هنر و توسعه بخش دیگری از سخنرانی آمارتیا سن در نشست بانک جهانی را مورد بحث گذاشته است. این نشست که در 13 دسامبر در کشور ژاپن، شهر توکیو برگزار شد بر فقرزدایی و شفافیت در امور مالی تمرکز داشت. بی‌شک یکی از صاحب‌نظران هر دو موضوع، این اقتصاددان هندی است؛ اما به‌جای پرداختن صِرف به این مباحث، رابطه‌ی بین دو حوزه‌ی به‌ظاهر بی‌ربط را بررسی می‌کند: پیوند جهان بانکداری و جهان فرهنگ. او از وجوه مشترک این دو موضوع، باز هم به مطالب مقاله‌ی پیشین برمی‌گردد و سخنانش را با یک جمع‌بندی کامل به پایان می‌رساند.

نشر چرخ که چاپ کتاب‌های علوم انسانی نشر چشمه را بر عهده دارد، کتاب فرهنگ، هنر و توسعه را روانه‌ی بازار کرده است.

نکوداشت کتاب فرهنگ، هنر و توسعه

• آمارتیا سن نظریه‌پردازی است با خاستگاه اجتماعی هندی و شرقی که تسلطی بسیار قوی بر متون ادبی، فرهنگی و دینی مذاهب مختلف شرق دارد. (علی دینی‌ترکمانی، عضو هیئت علمی مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی)

کتاب فرهنگ، هنر و توسعه برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به مطالعات بینارشته‌ای در حوزه‌ی علوم انسانی به‌ویژه جامعه‌شناسی و اقتصاد، از کتاب فرهنگ، هنر و توسعه بسیار خواهند آموخت.

در بخشی از کتاب فرهنگ، هنر و توسعه می‌خوانیم

جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان و تاریخ‌نگاران اغلب درخصوص بی‌توجّهی اقتصاددانان به فرهنگ در بررسی ‌عملکرد جوامع به‌طور اعم و فرایند توسعه به‌طور اخص اظهار‌نظر کرده‌اند. اگرچه می‌توانیم مثال‌های نقیضِ بسیار درخصوص غفلت اقتصاددانان از فرهنگ برشماریم، که دست‌کم با اَدم اسمیت، جان استیوارت میل یا آلفرد مارشال آغاز می‌شود؛ با این‌همه، به‌عنوان انتقادی کلّی، اتهام مورد بحث تاحدّ زیادی موجّه است.

این غفلت (یا شاید به‌ کلامی صحیح‌تر، بی‌اعتنایی نسبی) ارزش جبران دارد، و اقتصاددانان می‌تو‌انند به‌نحوی ثمربخش به تأثیر فرهنگ بر اقتصاد و موضوع‌های اجتماعی بیشتر توجّه کنند. ضمن این‌که نهادهای توسعه مانند بانک جهانی، حتّا به این دلیل که چون به‌شکلی قاطع تحت نفوذ تفکّر اقتصاددانان و متخصّصان امور مالی‌اند، دست‌کم می‌توانند تاحدّی این غفلت را بازتاب دهند. به این ترتیب، شکّاکیت اقتصاددانان به نقش فرهنگ ممکن است به‌طور غیرمستقیم در نگرش‌ها و رویکردهای نهادهایی از قبیل بانک جهانی بازتاب یابد. جدا از این‌که غفلت مورد بحث تا چه حد جدّی است (و احتمالاً در این‌جا ارزیابی‌ها تفاوت دارد)، در تحلیل‌ توسعه، بُعد فرهنگی توسعه مستلزم بررسی دقیق‌تری است. مطالعه‌ی شیوه‌های متفاوت که می‌تواند بسیار متنوّع باشد به این دلیل اهمیّت دارد که در آن فرهنگ باید در بررسی چالش‌های توسعه، و در ارزیابی مقتضیات راهبردهای صحیح اقتصادی در نظر گرفته شود.

با توجّه به‌ عنوان کتابی مهم و فوق‌العاده موفّق به سرپرستی و ویراستاری مشترک لارنس هریسن و سمیوئل هانتینگتن، موضوع این نیست که آیا فرهنگ اهمیّت دارد. به‌دلیل تأثیر فراگیر آن بر حیات انسان، فرهنگ باید اهمیّت داشته باشد. موضوع چه‌گونگی اهمیّت فرهنگ است نه این‌که آیا فرهنگ اهمیّت دارد. فرهنگ به چه شیوه‌های گوناگونی ممکن است بر توسعه اثر بگذارد؟ این تأثیرات را به چه نحو می‌توان بهتر دریافت، و سیاست‌های توسعه‌ را که صحیح به‌نظر می‌رسد، ممکن است به چه شیوه‌ای اصلاح کنند یا تغییر دهند؟

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
ساتیاجیت رای و هنر کل‌باوری: فرهنگ ما، فرهنگ آن‌ها
فرهنگ چه‌قدر اهمیّت دارد؟
مقدّمه
ارتباط‌ها
یکپارچگی
تعصّب و بیگانگی
جبرگرایی فرهنگی
وابستگی متقابل و آموختن
جهانی‌سازی فرهنگی
کلام پایانی
فرهنگ و توسعه
سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی و بازده‌های اقتصادی
شالوده‌های فرهنگی رفتار
فرهنگ ژاپنی و نظام‌های ارزشی
درس‌هایی مهم از تجربه‌های ژاپن
تعمیم‌های کلان و محدودیت‌های آن
ارزش‌ها، نهادها و فرهنگ
پیشبرد اهداف فرهنگی
تاریخ و مدارا
جهانی شدن و از دست رفتن فرهنگ‌های بومی
انتخاب اجتماعی و دموکراسی
سخن آخر