معرفی و دانلود کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول

معرفی کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول

جلال آل احمد در کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول به سؤالات مهمی پاسخ می‌دهد: تعریف دقیق روشنفکر چیست؟ روشنفکران چه وظایفی را بر عهده دارند؟ مصداق‌های بارز روشنفکری در تاریخ ایران چه کسانی هستند؟ آیا می‌توان روشنفکران را برآمده از فرهنگ ایران دانست یا چنین افرادی محصول غرب هستند؟ و...

درباره‌ی کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول

وقتی واژه‌ی روشنفکر یا منورالفکر را می‌شنویم، چهره‌های زیادی به ذهنمان می‌رسد که هر کدام در جامعه‌ی ایران تأثیرگذار بوده‌اند. یکی از این افراد، جلال آل احمد (Jalal Al-e-Ahmad) است. پسر مردی روحانی که در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد؛ اما اندک‌اندک به جریان روشنفکری در ایران متمایل شد و به روحانیت پشت کرد. شخصی که به حزب توده پیوست، از این حزب کنار گرفت و همراه با خلیل ملکی در حزب دیگری فعالیت کرد.

جلال آل احمد در دی ماه سال 1342 تصمیم می‌گیرد که در واکنش به قیام 15 خرداد درباره‌ی روشنفکران قلم بزند و به‌طور دقیق، جریان روشنفکری در ایران را بررسی کند. او معتقد بود که روشنفکرنماها در مقابل قیام 15 خرداد سکوت کردند و به آن بی‌اعتنا ماندند. کتاب در سال 1343 کامل می‌شود؛ رضا براهنی دو فصل از کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران (On the Service and the Treachery of the Intellectuals) را در مجله‌ی «جهان نو» به انتشار می‌رساند و در سال 1347، این اثر به‌ صورت محدود چاپ می‌شود؛ اما رژیم وقت کتاب را سریعاً از بازار جمع می‌کند. سرانجام در سال 1358 کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران به چاپ می‌رسد و در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران، دنباله‌ی کتاب «غربزدگی» جلال آل احمد است. آل احمد خود بارها در خلال کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول به این اثر معروف ارجاع می‌دهد. در مقدمه‌ی کتاب، آل احمد مفهوم روشنفکری را به‌دقت واکاوی می‌کند. بعضی از افراد تصور دارند که صرفاً تعلق به یک گروه اجتماعی، تحصیل در دانشگاه یا مشغول شدن به یک کار علمی، آن‌ها را به عالم روشنفکری می‌رساند. اما از نظر جلال چنین تلقی‌ای نادرست است. او از همان فصل اول کتاب، مفهوم و مصداق کلمه‌ی روشنفکر را در ایران بررسی می‌کند و به چند سؤال مهم پاسخ می‌دهد: روشنفکر چیست و کیست؟ مفهوم روشنفکری از چه زمانی در ایران رایج شد؟ و آیا می‌توان درجاتی برای روشنفکران قائل شد یا نه؟ آیا روشنفکری نتیجه‌ی غربزدگی است؟ آیا تحصیل در فرنگ اصلی‌ترین مؤلفه‌ی روشنفکران معاصر به حساب می‌آید؟

فصل دوم کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول به خودی یا بیگانه بودن روشنفکران اختصاص دارد. همانطور که از نام کتاب پیداست، جلال آل احمد در پی آن است که نشان دهد روشنفکران چه خدمات و خیانت‌هایی به ملت ایران کرده‌اند. پس بدیهی است که بزرگ‌ترین سؤال او این باشد که آیا روشنفکران با فرهنگ و اجتماع ایران هماهنگ هستند یا از فرنگی‌ها تقلید می‌کنند؟ اصلاً مگر می‌شود روشنفکرها را خودی محسوب کرد؟ او برای جواب به این پرسش به‌ سراغ آرای متفکرانی چون سارتر، گرامشی، لیپست و... می‌رود و طبقات جامعه‌ی ایران را تبیین می‌کند. او در پایان این فصل صاحبان مشاغل روشنفکری در ایران را به شش دسته تقسیم و نماینده‌ی هر دسته را معرفی می‌کند.

جلال آل احمد در فصل دوم به این نتیجه می‌رسد که روشنفکران خودی کسانی هستند که بدون توجه به حاکمیت،‌ به طبقات محروم جامعه خدمت می‌کنند. در فصل سوم کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول، او اسامی روشنفکران خودی را از آغاز تا دوره‌ی معاصر می‌آورد و به‌ نوعی به مرور تاریخ ایران می‌پردازد. از نظر او، مؤلفه‌های یک روشنفکر خودی را می‌توان در شخصیت گئومات مغ، زردشت، مزدک، مانی، المقنع، بابک خرم‌دین، حسن صباح، امیر علیشیر نوایی، امیرکبیر و... پیدا کرد. هر کدام از این افراد علیه وضعیت موجود اعتراض کردند، دست به اقدام زدند و جریان روشنفکری را به راه انداختند. آل احمد حتی به جریان روشنفکری در دوران پیامبران الهی نیز می‌پردازد. سپس به‌سراغ بزرگان ادبیات و عرفان می‌رود و مهم‌ترین روشنفکران این دو حوزه را معرفی می‌کند. او در جلد دوم کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران، این بحث‌ها را تکمیل می‌نماید.

نشر ارس که در انتشار آثار نویسندگان معاصر ایران تخصص دارد، کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران را در دو جلد به چاپ رسانده. نشر جیحون کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول را با صدای شهره روحی تهیه کرده است.

کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث جامعه‌شناختی مخاطبین اصلی این کتابند.

در بخشی از کتاب صوتی در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول می‌شنویم

سپس نوبت مزدک است. این درخشان‌ترین چهره‌ی اعتراض و قیام روشنفکری و مبارزترین چهره‌ی روشنفکری تاریخ ما با مدعیاتی حتی در تقسیم املاک و اموال. باعث تأسف است که هنوز تاریخ دقیقی از ماجرای همه‌ی این بزرگان که برشمردم در دست نیست؛ اما از وجنات و امارات تاریخی بر می‌آید که میان گئوماتا تا مزدک رشته‌ی ارتباطی هست که اگر تکامل روشنفکری ندانیمش نمی‌دانم به چه اسم دیگری می‌توانش خواند. اگر داریوش را با چنان اصلاحاتی که در اداره‌ی معیشت مردم شاهنشاهی ایران کرد، از تحمل اقوام و مذهب و زبان‌های مختلف گرفته تا اصلاح برید و مالیات، می‌توان نوعی جانشین گئوماتا شمرد که دارد به اجرای مختصری از مدعیات او قناعت می‌کند که عالم امر و عرف تحمل اجراشان را دارد، به راحتی بیشتری می‌توان انوشیروان را به این علت عادل خواند که هم به تقویت دستگاه زردشتی با قتل عام مزدکیان رفع شری کرد و هم با عمل کردن به مختصری از اصلاحات پیشنهادشده‌ی مزدک زمینه‌ی نارضایتی‌ها را موقتاً متزلزل ساخت تا در ظهور اسلام از نو به نقطه‌ی اوج برسد و حکومت ساسانی را منتفی کند.

درباره‌ی علل شکست حکومت ساسانی تاکنون بدآموزی‌های فراوان شنیده‌ایم و خوانده که صاحب این قلم گاهی درباره‌اش سخنی گفته؛ اما مورخان خودی کمتر به زمینه‌ی اجتماعی و اقتصادی آن شکست که معلول انحطاط مؤسسات حاکم دوره‌ی ساسانی بوده است توجه کرده‌اند و سخت کوشیده‌اند که شکست حکومت ساسانی را در مقابل عرب‌ها نوعی شکست نور در مقابل ظلمت قلمداد کنند یا شکست ملتی در مقابل قومی بدوی و ویرانگر و چه تمهیدها به کار برده‌اند تا نوعی ملت‌پرستی عالی غلوآمیز را به معنی قرن نوزدهمی فرنگ القا کنند بر دوره‌ای از تاریخ ما که مفهوم ملت و ملیت در آن شناخته نیست...

فهرست مطالب کتاب صوتی