معرفی و دانلود کتاب صوتی خاطرات کودکی

معرفی کتاب صوتی خاطرات کودکی

کتاب صوتی خاطرات کودکی زندگی‌نامه‌ی خودنوشت ژوزه ساراماگو است. او که در سال 1998 برنده‌ی نوبل ادبیات شد در این کتاب صوتی دشواری زندگی خود و خانواده‌اش در لیسبون و آزینهاگا را روایت می‌کند. در این کتاب صوتی ما شاهد نقش پررنگ تجربیات کودکی ژوزه ساراماگو در مسیر تبدیل شدن او به یکی از بزرگترین نویسندگان معاصر است.

درباره‌ی کتاب صوتی خاطرات کودکی

در خاطرات ژوزه ساراماگو (José Saramago) با دو جنبه از شخصیت او آشنا می‌شویم؛ کودک کنجکاو و شوخ‌طبعی که می‌داند فرد مهمی خواهد شد و مرد بزرگسالی که عاشقانه به کلمات و داستان‌ها می‌اندیشد. کتاب صوتی خاطرات کودکی (As Pequenas Memórias) موزاییکی از رفت‌وآمد بین این دو ویژگی ژوزه ساراماگو است. این کتاب صوتی با دو نام متفاوت به انگلیسی ترجمه شده است. خاطرات جوانی‌ام (Memories of My Youth) و خاطرات کوچک (Small Memories) نام‌هایی هستند که در ترجمه‌های مختلف این کتاب استفاده شده است. این کتاب صوتی در کشورهای انگلیسی‌زبان بیشتر با نام خاطرات کوچک شناخته می‌شود.

ژوزه ساراماگو که در هجده‌ماهگی از روستای آزینهاگا همراه با خانواده به شهر لیسبون رفته، دو جنبه‌ی متفاوت خودش را تمثیلی از تفاوت این شهر و روستا می‌داند. باغ‌های زیتون روستا و خیابان‌های شهر تناقضی است که انگار ادبیات ژوزه ساراماگو تحت‌تأثیر آن شکل گرفته است. صفحات آغازین کتاب صوتی خاطرات کودکی که پس از مرگ ژوزه ساراماگو منتشر شده است آن‌چنان هیجان‌انگیز است که استاندارد تازه‌ای برای نوشتن خودزندگی‌نامه بنا می‌کند. روایت ساراماگو در کتاب صوتی خاطرات کودکی روایتی محاوره‌ای و پرسروصدا است. اقامتگاه خانواده‌ی ساراماگو در لیسبون واقع در محله‌ی کارگری فقیرنشینی بود. مقایسه‌ی تجربه‌ی زندگی در این محله و در روستای آزینهاگا از مسائل برجسته‌ی این کتاب صوتی است. علی‌رغم تمام تفاوت‌های زندگی در جامعه‌ی صنعتی یک شهر مدرن و زندگی روستایی، ساراماگو شباهت‌های این دو نوع زندگی به‌ظاهر متناقض را در برابر چشمان ما قرار می‌دهد.

تناظر بین شلوغی خانه‌ی پدربزرگ و مادربزرگ در کنار تراکم مناطق فقیرنشین لیسبون، شباهت بین ماهیگیری در رودخانه و تلاش برای جلب‌توجه اولین عشق در نوجوانی، تصاویر به‌ظاهر غیر مرتبطی هستند که پرش‌های فراوان روایت را پر کرده‌اند. رفت‌وآمدهای ژوزه ساراماگو در میان خاطرات متفاوت تلاش او برای نشان دادن ماهیت تکه‌تکه و غیرقابل‌پیش‌بینی حافظه است. او از تصاویر و کلمات برای احضار گذشته استفاده می‌کند و زیرکانه نشان می‌دهد که شاید این نه خود نویسنده بلکه کلمات و تصاویر هستند که کنترل روایت را بر عهده گرفته‌اند. حرکت از یک تصویر به تصویر دیگر، ارجاع یک کلمه به کلمه‌ی دیگر و غرق شدن در دنیایی از تصاویر و کلماتی که به هم ارجاع می‌دهند چیزی است که کتاب صوتی خاطرات کودکی را به اثری بیشتر از یک خودزندگی‌نامه‌ی معمولی تبدیل می‌کند. ما در اینجا بسیاری از تکنیک‌های نویسندگی ژوزه ساراماگو را در قالب روایت دوران کودکی‌اش مشاهده می‌کنیم.

یکی از نکات برجسته در کتاب صوتی خاطرات کودکی درگیری ژوزه ساراماگو با دقت در روایت واقع‌گرایانه است. اگرچه ژوزه ساراماگو را به‌عنوان نویسنده‌ای در ژانر رئالیسم جادویی می‌شناسیم، اما در این کتاب صوتی متوجه توانایی او در روایت واقع‌گرایانه می‌شویم. افزایش سن و تلاش برای حفظ انسجام روانی و روایی باعث شده است گاهی اوقات روند خاطرات از دستان او رها شود. ما می‌توانیم راوی را مانند پیرمردی که سعی بر اصلاح جزئیات بی‌اهمیت در یک خاطره‌ی دور دارد دوست داشته باشیم و مجذوب شیرینی فضایی شویم که در کتاب صوتی خاطرات کودکی ایجاد شده است.

مرگ غم‌انگیز برادر بزرگ‌تر ساراماگو در چهارسالگی از وقایعی است که تأثیر زیادی بر جهان‌بینی او گذاشته است. این رویداد در کنار دشواری‌های مدیریت زندگی فقیرانه باعث ایجاد طنز و برندگی در زبان ادبی ژوزه ساراماگو شده است. او تعریف می‌کند که هرسال مادرش پتوها و لباس‌های گرمشان را گرو می‌گذاشته و یا پدربزرگ و مادربزرگش برای گرم کردن جای خواب، خوک‌های ضعیف‌تر را به رختخواب می‌بردند. این دشواری‌ها در کنار خاطره‌ی اولین مواجهه‌ی جدی با ادبیات از جذابیت‌های کتاب صوتی خاطرات کودکی هستند.

هدف ژوزه ساراماگو از نوشتن کتاب صوتی خاطرات کودکی بازیابی و بازسازی کودکی خود بوده است. او معتقد است که دوران کودکی وضعیتی منحصربه‌فرد است. ژوزه ساراماگو خود را مدیون کودکی‌اش می‌داند. او از کلمه‌ی معمار برای توصیف خود کودکش استفاده می‌کند و کتاب صوتی خاطرات کودکی را مانند پرداخت بدهی به معمار زندگی‌اش می‌داند. نشر صوتی جیحون کتاب صوتی خاطرات کودکی را با صدای افشین اعتماد و بر اساس ترجمه‌ی سائنا حبیب تهیه و تولید شده است. نسخه‌ی چاپی این کتاب را انتشارات کتاب‌سرای نیک در اختیار خوانندگان فارسی قرار داده است.

نکوداشت‌های کتاب خاطرات کودکی

• خاطرات کوچک آخرین هدیه‌ای است از نویسنده‌ای بزرگ. (واشنگتن‌ پست)

• حدیث‌ نفسی عالی... فرشی از خاطراتی که به‌طور تصادفی اما با جذابیت کنار هم دوخته شده‌اند. این‌ها تکه‌هایی از احساسات و خاطراتی هستند که به طرزی غمناک کودکی دور را تداعی می‌کنند. (ایندیپندنت)

• روایتی تکان‌دهنده از کودکی و نوجوانی ژوزه ساراماگو. (مترو)

• اعتراف می‌کنم که در پایان دو رمان ساراماگو گریه کردم، اما اینجا داستانی ملایم‌تر و دل‌نشین‌تر یافتم؛ خاطراتی کوچک و درعین‌حال شاهکار. (اسپکتیتور)

• استاد لیسبون عظمت چیزهای کوچکی را نشان می‌دهد که در این خاطرات پرشور وجود دارند. (بیزینس پست)

• کتابی که استادانه نوشته شده و فوق‌العاده خاطره‌انگیز است. هیچ‌یک از خاطرات او ویژگی دراماتیک خاصی ندارند، اما با طنز و درهم‌تنیدگی با زندگی روزمره است که بسیار جذاب می‌شوند. (ایمی شالان منتقد گاردین)

• در خاطرات کودکی، ساراماگو غنای تجربیات اولیه‌ی خود را بررسی می‌کند و از نوشتن گذشته‌اش همچون اثری از مردی که به آن تبدیل شد لذت می‌برد. (میل و گاردین)

کتاب صوتی خاطرات کودکی برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب صوتی خاطرات کودکی برای علاقه‌مندان به ادبیات لاتین بسیار جذاب خواهد بود. این کتاب به کسانی که دوست دارند داستان زندگی نویسندگان بزرگ را بشنوند و از شنیدن زندگینامه لذت می‌برند توصیه می‌شود.

با ژوزه ساراماگو بیشتر آشنا شویم

ژوزه دی سوزا ساراماگو (José de Sousa Saramago) یکی از مهم‌ترین نویسندگان معاصر است. او در سال 1922 در پرتغال به دنیا آمد و خیلی دیر، در 60‌سالگی، به‌عنوان نویسنده‌ای جهانی مورد استقبال قرار گرفت. او در سال 1998 جایزه‌ی نوبل ادبیات را دریافت کرد. ژوزه ساراماگو پیش از مرگش در سال 2010 رمان‌های موفق بسیاری نوشت. «کوری»، «بینایی»، «دخمه» و «سال‌مرگ ریکاردو ریش» بخشی از کتاب‌های موفق ساراماگو هستند که به فارسی نیز ترجمه شده‌اند.

منتقدین سبک کتاب‌های ژوزه ساراماگو را نزدیک به رئالیسم جادویی دسته‌بندی می‌کنند. علاوه بر ویژگی‌های مفهومی شگفت‌انگیز، در متن‌های ساراماگو بدعت‌های خلاقانه‌ی صوری نیز مشاهده می‌شود. شیوه‌ی استفاده‌ی او از علائم سجاوندی و به چالش کشیدن متن نوشتاری در برابر لحن گفتاری از دستاوردهای ادبی جالب‌توجه ساراماگو محسوب می‌شود.

در بخشی از کتاب صوتی خاطرات کودکی می‌شنویم

بعد از لحظه‌ای تأخیر از بیرون صحنه یک جزامی با پوشش عجیب و کندی کسل‌کننده‌ای نمایان شد. دستش را که از جزام خورده شده بود روی دست سفید هنرپیشه گذاشت و همان‌جا و جلوی دیدگان ما جزام به قهرمان مرد داستان سرایت کرد. در تاریخ بیماری‌های انسانی هرگز موردی از سرایت بیماری با این سرعت دیده نشده است. نتیجه‌ی چنین وحشتی آن شد که آن شب که با فیلیکس روی یک تختخواب بودیم، نمی‌دانم چرا، چون معمول نبود. سر شب از خواب پریدم و جزامی فیلم را با همان ظاهرش وسط اتاق‌خواب که اتاق غذاخوری هم بود دیدم. سراپا سیاه‌پوش با نقابی نوک‌تیز و چوب‌دستی بلندتر از قد خودش!

فلیکس را که خواب بود بیدار کردم و آرام زیر گوشش زمزمه کردم: «نگاه کن! آنجا را نگاه کن». فلیکس نگاه کرد و شما بگویید چطور دقیقاً همان چیزی را دید که من می‌دیدم یعنی همان جزامی را. وحشت‌زده سر مان را زیر لحاف کردیم و مدت طولانی در همان حال ماندیم. داشتیم از ترس و کمی اکسیژن خفه می‌شدیم تا اینکه بالاخره شجاعت به خرج دادیم و از گوشه‌ی لحاف نگاهی به بیرون انداختیم و از اینکه موجود بیچاره رفته بود به آرامشی بی‌نهایت رسیدیم.

فهرست مطالب کتاب صوتی