معرفی و دانلود کتاب سوانح عمر: آنچه بر میرزا حسن رشدیه گذشت

معرفی کتاب سوانح عمر: آنچه بر میرزا حسن رشدیه گذشت

کتاب سوانح عمر زندگینامه‌‌ی میرزا حسن رشدیه، بنیان‌گذار مدارس نوین در ایران، است که به قلم فرزندش، شمس الدین رشدیه نوشته شده. این کتاب، از دوران کودکی رشدیه تا دوران کودتای محمدعلی شاه را روایت می‌کند و درباره‌ی وضعیت مکتب‌خانه‌های ایران پیش از رشدیه و مجاهدت‌های فراوان او در زمینه‌ی تأسیس مدارس نوین ایرانی و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی این بزرگ‌مرد تاریخ معاصر، نکات ارزشمندی ارائه می‌دهد.

درباره‌ی کتاب سوانح عمر

میرزا حسن رشدیه، بنیان‌گذار مدارس نوین در ایران است. پیش از اینکه مدارس، به شکل معاصر خود شروع به فعالیت کنند، مکتب‌خانه‌ها به آموزش سواد به کودکان اختصاص داشتند. روش تدریس مکتب‌خانه‌ها برای قرن جدید بسیار کهنه بود و از علوم جدید و تجربی نیز هیچ چیز در مکتب‌خانه‌ها به کودکان آموزش داده نمی‌شد. به علاوه، روش‌های یادگیری و تنبیه بسیار سخت‌گیرانه، باعث می‌شد بسیاری از کودکان، چنان از مکتب‌خانه بیزار باشند که بی‌سوادی را به ماندن در مکتب‌خانه ترجیح دهند. میرزا حسن رشدیه، این موانع یادگیری و آموزش کودکان را می‌دید و به همین دلیل، زمانی که فرصت برای یادگیری درباره‌ی مدارس جدید را پیدا کرد، از علم و تجربه‌ی خود، برای راه‌اندازی مدارس نوین با تأثیرگذاری بسیار بیشتر استفاده کرد. مدارسی که رشدیه، در طی سالیان فعالیت خود تأسیس کرد، باوجود اینکه بارها مورد حمله‌ی افراد متعصب و نادان قرار گرفتند و بسته شدند، اما چنان عملکرد خوبی داشتند که خیلی زود، در سراسر ایران، با الهام از آن‌ها، مدارس بیشتر و بیشتری تأسیس شد و بالاخره، بخش بزرگی از جامعه توانستند از نعمت آموزش به سبک نوین بهره‌مند شوند. به همین دلیل است که میرزا حسن رشدیه را پدر فرهنگ نوین ایران می‌دانند. کتاب سوانح عمر، شرح زندگی بسیار پرفراز و نشیب میرزا حسن رشدیه است که به قلم شمس الدین رشدیه، فرزند او نوشته شده و در اختیار علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران قرار گرفته است.

شمس الدین رشدیه، کتاب سوانح عمر را از روی تجربیات و خاطرات دست اول خود از پدر نوشته است و از یادداشت‌ها و دست‌نوشته‌های میرزا حسن رشدیه و حرف‌هایی که از ایشان شنیده است برای تکمیل نگاره‌ای کامل از این بزرگ‌مرد تاریخ ایران استفاده کرده تا تصویری همه‌جانبه از این شخصیت تاریخی به دست دهد. از کودکی میرزا حسن، تا زندگی در ایروان و تحقیق درباره‌ی مدارس جدید، تأسیس مدرسه در تبریز، تهران و شهرهای دیگر و پس از آن تبعید وی در این کتاب، با زبانی فاخر اما ساده و خواندنی روایت شده است. همین‌طور شرحی کوتاه از فعالیت‌های سیاسی میرزا حسن رشدیه را نیز در اختیار خواننده قرار می‌گیرد.

کتاب سوانح عمر را انتشارات امید فردا به چاپ رسانده است.

کتاب سوانح عمر برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب سوانح عمر برای دنبال‌کنندگان تاریخ معاصر، علاقه‌مندان به زندگینامه‌ی چهره‌های تاریخی و فرهنگی ایران و کسانی که می‌خواهند درباره‌ی سیر بنیان‌گذاری آموزش و پرورش نوین در ایران بیشتر بدانند، بسیار خواندنی است.

در بخشی از کتاب سوانح عمر: آنچه بر میرزا حسن رشدیه گذشت می‌خوانیم

میرزا آقا هم گاهی می خندید و گاهی متأثر بود. خلاصه قهوه چی را گفتم سه فنجان چای و یک قلیان به ما محبت کن. قلیان را تقدیم رفیقم کردم. من هم قوطی سیگار خود را از جیب در آورده یک سیگار شاهانه کشیدم و به کوری چشم دشمنان دود دل ها را بیرون می دادم. من سفرهای ناهموار خیلی دیده بودم. اگر به خاطر داشته باشید، از بازار تبریز، از شر اجامر و اوباش، شبانه به مشهد فرار کرده سفری شده بودم. از این رو از سفر بی تابی نداشتم. نگرانیم نان زن و بچه‌ام در تهران بود. از طرفی هم عمارتی را که در تهران برای خانه و مدرسه داشتم، از آقا بالاخان سردار افخم سه ساله اجاره کرده بودم. او هم در ابتدای سال دوم خانه ها را فروخته بود. خریدار پیغام تخلیه داده بود. من هم شکایت به دولت برده بودم. نگرانیم بیشتر از این بود که صاحب خانه فشار آورده خانه را تخلیه کند، مدرسه چه می شود ؟ زن و بچه‌ام کجا می روند ؟ عمارت مناسب پیدا می کنند یا نه ؟ با همه پریشانی توکل به خدا کردم و رضا به داده دادم و گفتم اَلخیرِ فیما وَقَع. همان عصر جمعه که فراش عین الدوله را دیدم و گفت: حضرت والا شما را احضار کرده‌اند. تصور کردم در موضوع تخلیه خانه و اطراف آن صحبتی خواهد کرد غافل از این که:

هزار نقش نماید زمانه و نبود یکی چنان که در آئینه تصور ما است سرهنگ هم هنوز دستورالعمل درستی نداشت و مخارج کاه و جو اسب ها هم زیاد بود، متحیر بود چه کند ؟ بالاخره خود را مجاز دید که دستور عمومی کشور را به موقع اجرا بگذارد. خدا به داد کدخداها برسد. خلاصه سرهنگ بی خیال گرفتن سیورسات از ده افتاد. دو نفر سوار به ده فرستاد که به خانه کدخدا بروند و به وی ابلاغ کنند که آماده پذیرائی ما باشد. سوارها رفتند و برگشتند و گفتند: " به هیچ وجه موافقت نکردند و نمی گذارند وارد قلعه شویم "، سرهنگ متغیر شد. سوارها را امر کرد حاضر شوند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: طفولیت و جوانی رشدیه
فصل دوم: رشدیه در ایروان و اولین مدرسه ایرانی
فصل سوم: رشدیه در تبریز و تأسیس مدرسه
فصل چهارم: رشدیه در تهران و تأسیس مدرسه
فصل پنجم: بعد از امین الدوله ناکامی ها و خطرات شوم
فصل ششم: خدمت فرهنگی رشدیه پس از شادروان میرزا علی خان امین الدوله
فصل هفتم: رشدیه پس از شادروان حاج میرزا علی خان امین الدوله
فصل هشتم: رشدیه درگیر و دار سیاست
فصل نهم: مرحله تازه، انتشار روزنامه
فصل دهم: در راه کلات
فصل یازدهم: رشدیه پس از تبعید شدن به کلات مدرسه حیوۀ جاوید
فصل دوازدهم: کودتای محمد علی شاه