معرفی و دانلود کتاب سخنی از سیمرغ: گفتگو با دکتر میرجلال الدین کزازی پیرامون شاهنامه فردوسی

معرفی کتاب سخنی از سیمرغ: گفتگو با دکتر میرجلال الدین کزازی پیرامون شاهنامه فردوسی

سامان ح اصفهانی در کتاب سخنی از سیمرغ، داستان‌ها و اشعار شاهنامه‌ی ابوالقاسم فردوسی را در گفتگویی پژوهشی - انتقادی با دکتر میرجلال الدین کزازی مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.

درباره‌ی کتاب سخنی از سیمرغ:

در جامعه‌ی امروزی‌مان، هر ملتی برای اینکه بتواند در تلاطم چالش‌های پرتنش جهان، خود را قوی و کارساز نگه دارد، ابتدا باید بداند که چه راهی را در پیش بگیرد. اما دانستگی به خودی خود در ذهن مردم شکل نمی‌گیرد و برای رسیدن به این آگاهی نیاز به چند پیش زمینه‌ی اصلی دارند. ابتدا باید بدانند که چه کسی بوده‌اند و پیشینه‌ی تاریخی‌شان چه بوده است. دوم آنکه باید آگاه باشند در چه محیط و شرایطی زندگی می‌کنند و با توجه به آن مسیر خود را برای استقلال، پیشرفت و آزادی در پیش بگیرند.

قسمت مهمی از مفهوم ایرانی بودن را مردمی می‌سازند که هزاران سال پیش زیر سایه‌ی سنت‌ها و فرهنگ‌های اصیل ایرانی زیسته‌اند. پرواضح است که شناسایی زوایای مختلف زیستن مردم و جهان‌بینی باستانی ایرانی تنها در تحقیق و پژوهش آثار ادبی و تاریخی دوره‌های مختلف امکان‌پذیر می‌باشد که یکی از بنیادی‌ترین این آثار، حماسه‌ی ایران یعنی «شاهنامه‌ی فردوسی» است.

هنوز پرسش‌های بسیاری از تاریخ و فرهنگ ادبیاتمان به خصوص شاهنامه‌ی فردوسی بی‌‌پاسخ مانده است. نویسنده در این کتاب با دکتر میرجلال‌ الدین کزازی گفتگویی پژوهشی - انتقادی دارد، اولین فردی که سراسر شاهنامه را بی‌کم و کاست گزارش و ویرایش کرده است.

داوری درباره‌ی شاهنامه، فردوسی و فرهنگ ایرانی، هنگامی دادمندانه و کارساز است که بر پایه‌ی شناخت شاعری او، دریافت تمامیت اثر او و درک سامانه‌ی فرهنگی‌ای باشد که حماسه‌ی ما بر آن بنیاد یافته است.

کتاب سخنی از سیمرغ برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به نقد و تفسیر شاهنامه‌ی فردوسی علاقه دارید، این کتاب برای شماست.

در بخشی از کتاب سخنی از سیمرغ می‌خوانیم:

همان‌طور که می‌دانیم شاهنامه با وجود سادگی ظاهری‌اش، پیچیدگی‌های بسیاری دارد. اما به نظر می‌رسد گذشته از مازهای ساختاری‌اش، بخشی از آن پیچیدگی‌ها در پیوند با سطحی از معناست که جهان‌بینی فردوسی را در برمی‌گیرد. این جهان‌بینی به نظرم برآمده از گونه‌ای آمیختگی است که جهان‌بینی اسطوره‌ای و خردگرایانه (دانش محور) را توأمان با خود دارد. اگر این دیدگاه برای شما پذیرفتنی است، بفرمایید این گونه ذهنیت به هستی چقدر می‌تواند در چالشی که امروز شاهنامه در تقابل با وضعیت کنونی زیست ما در جامعه پدید آورده است (همان طور که شما در پرسش‌های پیشین اشاره کردید) موثر و سازنده باشد؟

برای پاسخ به این پرسش، من ناچارم زمینه‌ای را کمابیش به فراخی روشن کنم؛ زیرا تا آن زمینه به‌روشنی دانسته نشود، پاسخ به این پرسش پاسخی سنجیده نخواهد بود؛ آن هم این است که اگر ما از بینش و منطق اسطوره‌ای سخن می‌گوییم که در برابر بینش و منطق دانشورانه یا خردگرایانه جای می‌گیرد، دیدگاه ما بر پایه‌ای پدیدارشناختی نهاده شده است؛ ما زمانی می‌توانیم از این دوگانگی، سخن بگوییم که سرشت و ساختار اسطوره را با ساختار و سرشت دانش می‌سنجیم. به سخن دیگر، آنچنان‌که از این پیش نیز، کمابیش بازگفته آمد، در بینش و منطق اسطوره‌ای از نگاهی بسیار فراخ و فراگیر، پایه بر دل نهاده شده است، برآمیختگی جهان با انسان یا انسان با جهان؛ اما ما هنگامی که می‌خواهیم منطق و بینش اسطوره‌ای را بکاویم، خواه‌ناخواه، به ناچار از بینش و منطق دانشورانه و خردگرایانه بهره می‌جوییم؛ زیرا ما امروز در روزگار دانش هستیم؛ بر پایه‌ی ویژگی‌های بنیادین و ساختاری این روزگار، به اسطوره می‌نگریم و آن را می‌کاویم.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
گاه‌شمار زندگی میرجلال‌الدین کزّازی
آثار میرجلال‌الدین کزّازی
زبان و منش؛ همبسترانِ همبسته
منشِ تباری باستان؛ شالوده‌ی میراث ویژه‌ی فرهنگی
حماسه و پیوند آن با پیدایی تمدن‌ها
چالش‌های بازگشت به شاهنامه در جامعه‌ی امروز
جهان‌بینی فردوسی؛ بن‌مایه‌ی مازهای سادگی
گسست ‌و پیوست شاهی‌ و پهلوانی در دوره‌های گوناگون اساطیری ‌و حماسی
دگرگونی جهان‌بینی در شاهنامه بر پایه‌ی کنش‌های فردی و نمادین
کاوه‌های اعماق در تنگنای زمان و جایگاه
فر؛ برتری نژادی یا گرامیداشتِ باورهای سپند؟
تفاوت ساخت و پرداخت زیبایی در شاهنامه و دیگر حماسه‌های باستانی
گونه‌گونگی و تکرار در فلسفه‌ی هنری شاهنامه
هنگامه‌های نهان در کسالتِ نظمِ زبان
کارکرد ادبیات ویژه‌ی فردوسی در روند پیدایش دبستان خراسانی
ترفندهای داستان‌پردازی در واقع‌نمایی پدیدارهای اساطیری
چهره افروزی به ناگاه اشخاص؛ ایراد یا ویژگی در داستان‌پردازی فردوسی؟
سنجش غمنامه‌های ایرانی بر پایه‌ی سنجه‌های نیرانی!!!
ردپای کرده‌های گرشاسپ در داستان رستم؛ نمودی برجسته از دیگر‌گشتِ افسانه‌ها
فردوسی تحلیل‌گر یا راوی تاریخ در بخش‌های تاریخی شاهنامه؟ 
اسکندرِ اسطوره‌ای شاهنامه؛ تاریخ از نگاه ایرانی یا پایبندی به آبشخورهای نخستین؟
زنانِ نمونه‌ی باستان در سایه‌ی سرشت حماسه
فرارَوی از چارچوب‌های اجتماعی و آیینی؛ ویژگی زنان منشمند در شاهنامه
نبردهای پدافندی؛ نموداری از آشتی‌جویی ایرانیان
فرجام حماسه‌های بومی و ملی در روزگار فنّاوری و ابزارمندی
راهکارهای روزآمدی شاهنامه به زبان روزگار فنّاوری
برافزوده‌های شاهنامه؛ پرسمان هنگامه‌ساز ویرایشگری
کاستی‌های یک کرسی ویژه برای نامه‌ی فرهنگ و منش ایران در دانشکده‌های ادبیات
نکته‌ی نغزِ نهان
نمایه