معرفی و دانلود کتاب روابط چین - روسیه در آسیای مرکزی

معرفی کتاب روابط چین - روسیه در آسیای مرکزی

در کتاب روابط چین - روسیه در آسیای مرکزی، سیاست انرژی و ابراز وجود پکن جدید و ژئوپلیتیک قرن 21، توسط توماس استفان، بررسی شده است. تاثیر انرژی آسیای مرکزی بر روابط روسیه و چین جزئی از موضوعات مهم مورد بررسی این کتاب است.

در زمان کنونی که جایگاه کشور چین از نظر قدرت جهانی ارتقا یافته است روابط این کشور با سایر قدرت‌ها دائما مورد مذاکره مجدد قرار می­‌گیرد. این امر، شامل رابطه کشور چین با کشور روسیه نیز می­‌شود. روسیه یکی از همسایگان مهم کشور چین محسوب می­‌گردد و در این زمان که عطش چین به انرژی به بیش از هر زمان دیگری است روسیه برای این کشور حکم پایگاه منابع حیاتی را دارد. نتایج مطالعه فوق نشان می­‌دهد مسئله‌ انرژی در سیاست­‌های خارجی هر دو کشور نقش مهمی ایفا می­‌کند و آسیای مرکزی نیز به یکی از نقاط کانونی این رابطه مبدل گردیده است. ذخایر قابل ملاحظه‌ انرژی در این منطقه موجب شده، فدراسیون روسیه و کشور چین به صورت همزمان به دنبال وادرات انرژی از آن جا باشند.

در میان مطالعات نسبتا اندکی که در رابطه با این مسئله صورت پذیرفته است، نتایج اکثریت آن‌ها نشان می‌دهد منافع کشورهای چین و روسیه با یکدیگر تداخل دارند. از این رو انتظار می‌رود میان این دو کشور کشمکشی به وجود آید که این به ضرر "همکاری استراتژیک" است. هیچ یک از مطالعات فوق از منابع چینی زبان برگرفته نشده اند و عمدتا از تفکر واقع‌گرایانه - بدبینانه نسبت به روابط بین الملل نشات گرفته‌اند.

در کتاب روابط چین - روسیه در آسیای مرکزی تلاش شده است از پژوهش‌های پیشین به دو دلیل مختلف تقدیر به عمل آید. نخست، به واسطه‌ پالایش پیشینه‌ نظری به یک رویکرد نظری واقع گرایانه‌ دو جانبه‌ نئوکلاسیک. دوم، به واسطه‌ تجزیه و تحلیل مباحثات علمی چینی در مورد موضوع مورد بحث.

طرز تفکر نخبگان بخش سیاست خارجه‌ کشور چین نسبت به روسیه در تدوین استراتژی این کشور تاثیر گذار است. این طرز تفکر با توجه به وجهه‌ کشور روسیه در گذر زمان به وجود آمده است. کشوری که در مقایسه با حالت تک قطبی آمریکایی، یک شریک بی ثبات و غیرقابل اعتماد درنظر گرفته می‌شود. در این نتیجه گیری، شرایط تاریخی - سیاسی و روایت واقعی سیاست‌ها دو جانبه نسبت به موضوع انرژی در آسیای مرکزی به صورت همزمان دخیل هستند. موضوع دوم نشان می‌دهد کشور چین به صورت گسترده در مسئله‌ انرژی آسیای مرکزی شریک شده و به شدت در حال تضعیف موقعیت روسیه در منطقه است. طیف وسیعی از مقالاتِ موجود در ژورنال‌های مهم به همراه تعداد کثیری از محققان برجسته در جهان در تلاش هستند نحوه‌ تفسیر "نخبگان با نفوذ" کشور چین در بخش روابط بین الملل از این موقعیت و تاثیر آن بر روابط چین – روسیه را ارزیابی کنند.

در کتاب روابط چین - روسیه در آسیای مرکزی، دوره‌ زمانی پانزده ساله که مدنظر ما قرار دارد (2012-1997)، به سه فاز مختلف تقسیم شده است. در دوره اول که سال‌های 1997 تا 2001 را در برمی‌گیرد، منطقه‌ CA برای روابط دو کشور روسیه و چین چندان مشکل ساز تلقی نمی‌شده است. در دوره‌ دوم که شامل سال‌های 2001 تا 2008 می‌شود نویسندگان عمدتا با رقابت ایالات متحده و روسیه مواجه هستند و کشور چین را به عنوان یک شریک مهم در مقابله با نفوذ غرب معرفی می‌کنند. دوره سوم که تا سال 2008 به طول می‌انجامد شامل مباحثات گسترده پیرامون ترس روسیه از جمهوری خلق چین - از دست دادن سلطه‌ خود در آسیای مرکزی و واگذاری آن به "رقیب سیاسی" جدید - و انتظار غرب برای درگیری‌های علنی می‌گردد. محققان چینی به طور فزاینده بر تضاد منافع خود با روسیه بر سر مسئله‌ انرژی آسیای مرکزی اعتراف می‌کنند.

با این حال، انتظار نمی‌رود این مسئله به روابط این دو کشور آسیب چندانی وارد کند. در عوض، این انتظار وجود دارد کشور چین برای حل این تنش دست به اقدامات تبلیغاتی متقابل نظیر کمک گرفتن از سازمان همکاری شانگهای برای تنظیم مقررات فعالیت‌های انرژی محور و مصالحه با کارگزاران زند. پژوهش‌های غربی پیشین، احتمالا راه حل پکن برای مدارا با همسایه‌ مهم و تلاش مکرر آن‌ها برای ایجاد مصالحه و آرام ساختن تنش‌ها را دست کم گرفته اند. انتظار می‌رود در سال‌های باقی مانده از این دهه، با بحرانی که "همکاری استراتژیک" را حقیقتا به چالش می‌کشد مواجه نشویم.

نخستین درسی که دانشجویان رشته‌ سیاست‌های بین‌الملل باید فراگیرند و هیچگاه آنرا فراموش نکنند آن است که پیچیدگی امور بین المللی موجب می‌شود راه‌حل‌های ساده و پیش گویی‌های قابل اعتماد عملا غیرممکن شوند. در این رابطه، محقق و شرکت شارلاتان {... } بهترین کاری که محقق می‌تواند انجام دهد ردیابی گرایشات مختلفی است که در یک راه حل بین المللی "معین" به عنوان پتانسیل - ذاتی هستند. او می‌تواند شرایط مختلفی که موجب برتری یک گرایش بر گرایشی دیگر می‌شود را شناسایی نماید و در نهایت احتمالات شرایط و گرایشات مختلف را ارزیابی کند تا در واقعیت به پیروزی برسد.(هانش مورگنتا، 1948).

در کتاب روابط چین - روسیه در آسیای مرکزی، از رویکرد "جزء به جزء" (Building Block approach) استفاده شده است. در فصل اول در رابطه با بافتمندی سیاسی - تاریخی و روسیه در نظر نخبگان چینی و چگونگی تاثیرات آن بر طرز فکر آن‌ها از اقدامات این کشور صحبت خواهد شد. فصل دو شامل ارائه‌ یک روایت واقعی از پروژه‌های انرژی و فصل سه شامل بررسی وضعیت پژوهشی این موضوع تحقیقاتی می‌شود. در ادامه، برای شکاف پژوهشی تعیین شده، یک پرسش تحقیقاتی منطقی مطرح می‌گردد. در فصل چهارم، چهارچوب نظری این کتاب که بر دو ستون واقع گرایی نئوکلاسیک و نظریه تصورات استوار است معرفی می‌شود. بر همین اساس، روش شناسی مورد استفاده تفسیر و توجیه می‌شود و برای پرسش‌های تحقیقاتی، پاسخ‌هایی به عنوان فرضیه ارائه می‌گردند. در فصل پنج، از روش پژوهشی فوق استفاده می‌شود تا در رابطه با انشعابات وضعیت روابط موجود میان این دو غول ارضی اوراسیا قضاوت به عمل آید.

فهرست مطالب کتاب

1. پیشینه تاریخی و بافتمندی سیاسی
2 - 1. سلسله مراتب - دیکتاتور مابانه، ترازبندی، مقاومت
1.1.1 پیشینه‌ی تاریخی
1.1.2 روابط چین - جماهیر شوروی: انقلاب بلشویکی، ماه عسل، قطع روابط
1.2 برابری - حالت طبیعی و عادی
1.2.1 عادی سازی روابط: از برژنف تا یلتسین
1.2.2 "همکاری استراتژیک" و مخالفت هم صدا با "اقدامات یک جانبه و تک قطبی گرایی آمریکا"
1.2.3 عصر پوتین (I): تشدید روابط اقتصادی
1.2.4 عصر پوتین (II) - مدودف: جنگ گرجستان، رهبری SCO و بحران مالی
2. سیاست و پروژه‌های بزرگ انرژی از سال 1991 تا سال 2011
2.1 طرح مسئله: انحلال اتحاد جماهیر شوروی و پایان استقلال چین در زمینه انرژی
2.2 دهه‌ی 1990: ناامیدی روسیه از رویاهای شرقی خود
2.2.1 نفت و گاز: بازار خریداران
2.2.2 انرژی هسته‌ای و برق آبی: اقدامات آزمایشی
2.3 دههی 2000: قرار گرفتن میزان صبوری چین در بوته سنجش
2.3.1 نفت و گاز: عصر نفت
2.3.2 نیروی هسته‌ای و برق آبی: ورود چین، ورود (مجدد) روسیه
2.4 بحران مالی و تحولات اخیر: راه حل‌های عجولانه و سریع
2.4.1 نفت و گاز: پیشرفت غیرمنتظره
2.4.2 نیروی هسته‌ای و برق آبی: بیداری
3. وضعیت پژوهشی: مطالعات صورت گرفته بر روی روابط چین - روسیه از سال 1991 به بعد
3.1 روابط چین - روسیه: برتری سیاست بر اقتصاد
3.2 تعامل اقتصادی: انرژی بالاتر از همه و ESPO بالاتر از CA
3.3 صحنه‌ی منطقه‌ای: مطالعات بیشتر بر روی آسیای شرقی (شامل RFE و تایوان) در مقایسه با آسیای مرکزی
4. طرح پروژه - چهارچوب نظری، روش شناسی و فرضیه‌ها
4.1 ریشه‌های تفکر واقع گرایان
4.1.1 واقع‌گرایی کلاسیک: هانس جی مورگنتا و قدرت
4.1.2 نئورئالیسم (نو واقع‌گرایی): کنت ام والتز و ساختار سیستم بین‌المللی
4.2 واقع‌گرایی نئوکلاسیک: فشارهای سیستماتیک و متغیرهای مداخله‌گر
4.3 نظریه تصورات (ادراک یا برداشت‌ها): تصورات نخبگان و اشکال مختلف تصورات
4.4 مدل نظری و روش‌شناسی این مطالعه
4.4.1 مدل‌نظری - واقع گرایی نئوکلاسیک و نظریه تصورات
4.2.2 روش شناسی - تجزیه و تحلیل گفتمان علمی
5. پژوهش‌های تجربی - موقعیت بی‌ثبات و به شدت متغیر: سنگر‌بندی در مقابل ایالات متحده یا "جایگزینی پیش‌رو"
5.1 در جبه‌هی غرب همه چیز آرام است: 1997 - 2001
5.2 نفوذ آمریکا و دفاع روسیه - چین: 2008 - 2001
5.3 "روابط ملی " با CA و اعتماد به نفس چینی‌ها: بحران مالی و حوادث پس از آن
5.3.1 روابط (انرژی) چین و روسیه: ترتیبات موجود (I)
5.3.2 PRC و RF در CA: ترتیبات موجود (II)
5.3.3 رویارویی در جلگه‌های وسیع (I): مشکلات و ترس‌ها
5.3.4 رویارویی در جلگه‌های وسیع (II): راه‌حل‌ها و انتظارات
نتیجه گیری