معرفی و دانلود کتاب راه‌های ابریشم: تاریخ جدید جهان

معرفی کتاب راه‌های ابریشم: تاریخ جدید جهان

پیتر فرانکوپن در کتاب راه‌های ابریشم تاریخچه‌ای جامع از مبادلات فکری و تجاری ارائه می‌دهد و می‌کوشد گرایش اروپامحور را در روایت‌های تاریخی رایج، زیر سؤال ببرد. او در این کتاب قصد دارد به چند سؤال مهم پاسخ دهد: کشورهای مشرق‌زمین و به‌خصوص ایران چه نقشی در تاریخ جهان داشتند؟ تبادل فرهنگی میان شرق و غرب چگونه بود؟ و چه کشوری از نظر جغرافیایی و تاریخی، مرکز جهان به حساب می‌آید؟ لازم به ذکر است این کتاب از آثار پرفروش نیویورک تایمز به شمار می‌آید.

درباره‌ی کتاب راه‌های ابریشم

بسیاری از مورخان وقتی می‌خواهند تاریخ یک کشور یا حتی تاریخ جهان را بنویسند، بر سلسله‌های پادشاهی و وقایع تاریخی مهم تمرکز دارند. چنین روشی قرن‌هاست که پذیرفته شده و هنوز هم نویسندگانی هستند که از آن تبعیت می‌کنند. بسیاری هم بخش مهمی از تاریخ جهان را سرگذشت یونان باستان، روم باستان، اروپای مسیحی، رنسانس و... می‌دانند و به سرزمین‌های دیگر هیچ توجهی نشان نمی‌دهند. پیتر فرانکوپن (Peter Frankopan)، استاد تاریخ جهان دانشگاه آکسفورد و مدیر برنامه‌ی مطالعات جاده‌های ابریشم در کینگز کالج کمبریج، تصمیم می‌گیرد برای نوشتن روایتی جدید از تاریخ جهان، جایی را انتخاب کند که تمدن‌ها و ادیان بسیاری در کنارش شکل گرفتند. کتاب راه‌های ابریشم (The Silk Roads) در نتیجه‌ی چنین تصمیمی به نگارش درآمد.

پیتر فرانکوپن در مقدمه‌ی کتاب راه‌های ابریشم اشاره می‌کند که اثرش بیشتر برای خوانندگان غربی مناسب است. او می‌‌خواهد دیدگاهی جدید را به تاریخ اضافه کند، فرضیات معمول را به چالش بکشد و در یک کلام، دیدگاه اروپامحور در تاریخ را زیر سؤال ببرد. از نظر او ایران در مرکز جهان قرار داشت. پیشتر، کریستوفر مارلو در سال 1587 میلادی به این نکته اشاره کرد و مورخان زیادی این فرضیه را تکرار کردند. اما فرانکوپن به این فرضیه چیزی بیشتر از پیشنیانش می‌افزاید و آن را به یک نظریه‌ی تاریخی بدل می‌کند. ایرانی که در میانه‌ی حوادث بسیاری در جهان قرار داشت و هر لحظه با تهاجم‌های بیگانگان، چهره‌ای دیگرگون پیدا می‌کرد. شاید بتوان گفت کتاب راه‌های ابریشم علاوه بر اینکه تاریخ جدیدی از جهان را روایت می‌کند، تاریخ ایران را نیز از نو بازمی‌خواند.

کتاب راه‌های ابریشم به ترتیب زمانی در فصل‌هایی تنظیم شده است که بر حسب رویدادهای مختلف در مکان‌های متفاوت نوشته شده‌اند. در هر فصل مجموعه‌ای از حوادث مختلف توصیف می‌شوند؛ با تأکید بر تجارت، مردمان و تهاجم‌های صورت‌گرفته. شاید با خود فکر کنید که جاده‌ی ابریشم از چین تا اروپا گسترده شده بود و تاریخ بعضی از کشورها در این کتاب هیچ جایگاهی ندارد. اما با کمال تعجب می‌بینید که اغلب اتفاقات مهم تاریخ بشر مانند حمله‌ی اسکندر مقدونی تا جنگ‌های جهانی و جنگ‌های قرن بیست‌ویکم در عراق، افغانستان و سوریه پوشش داده می‌شوند. پیتر فرانکوپن برخلاف بسیاری از مورخان به جزئیات بی‌اهمیت توجه ندارد و بیشتر می‌خواهد که تصویری بزرگ و گسترده از تاریخ جهان به دست دهد.

یکی دیگر از نظریه‌هایی که فرانکوپن در کتاب خود آن را رد می‌کند، نظریه‌ی «جهانی شدن» توماس فریدمن است. فریدمن اعتقاد داشت که فرایند تعامل‌های فراتر از مرزها، پدیده‌ای نسبتاً مدرن است و درواقع از کشف قاره‌‌ی آمریکا شکل گرفت. پیتر فرانکوپن عقیده دارد که از 2000 سال پیش، در منطقه‌ی جاده‌ی ابریشم علاوه بر تبادل کالا، فرهنگ‌ها و نظریه‌ها نیز در میان سرزمین‌ها جابه‌جا می‌شدند. او به این فرایند «جهانی‌سازی اولیه» می‌گوید و باور دارد از زمان شروع فتوحات اسکندر این روند آغاز گشت. زمانی که فرهنگ‌های متفاوت در کنار طلا، ابریشم، نقره، کالاهای رنگارنگ و همین‌طور از جایی به جای دیگر می‌رفتند. هر چیزی ابتدا به ایران می‌آمد و سپس از آن‌جا به دیگر نقاط جهان می‌رفت. نویسنده در کتاب راه‌های ابریشم به کشور چین نیز توجهی ویژه دارد: جایی که ماشین چاپ، پول کاغذی و باروت در آن‌جا اختراع شد.

سرانجام دیگر کشورها نیز وارد سرزمین‌های پیرامون جاده‌ی ابریشم می‌شوند و در اوضاع اجتماعی و سیاسی آن تأثیر می‌گذارند. آمریکا یکی از همان کشورهایی است که در تحولات خاورمیانه نقشی اساسی داشته است و دارد. پیتر فرانکوپن در فصل‌های پایانی کتاب راه‌های ابریشم، بر تاریخ معاصر ایران تأکید دارد و در آخر، به جاده‌ی ابریشم نو می‌رسد. کتاب بعدی‌اش با عنوان «راه‌های ابریشم نو: اکنون و آینده‌ی جهان» درباره‌ی همین موضوع است. فرنکوپن کتاب را با این جملات امیدبخش به پایان می‌برد: «ما به عصری پا می‌گذاریم که چیرگی سیاسی، نظامی و اقتصادی غرب تحلیل رفته است و حس ناامنی بی‌تابی می‌آورد. درحالی‌که ما در سرچشمه‌ی تهدیدهای آتی و نحوه‌ی درست پیکار با افراط‌گرایی مذهبی و چگونگی مذاکره با دولت‌های بی‌اعتنا به قوانین بین‌الملل اندیشه می‌کنیم، شبکه‌های ارتباطی، آرام و پنهان، در فقرات آسیا به هم می‌تنند و در هم می‌بافند؛ یا شاید خود را از نو ترمیم می‌کنند. راه‌های ابریشم دوباره جان می‌گیرند.»

نشر نیماژ کتاب راه‌های ابریشم را با ترجمه‌ی عالمانه‌ی علیرضا عامری به چاپ رسانده است.

جوایز و افتخارات کتاب راه‌های ابریشم

• نامزد جایزه‌ی یان میخالسکی در سال 2017
• کتاب پرفروش نیویورک تایمز، ساندی تایمز، واشنگتن پست، تایمز، اشپیگل، ایوینینگ استاندارد و هت پارول
• بهترین کتاب سال 2015 به انتخاب چندین نشریه از جمله گاردین، آبزرور، تایمز، دیلی تلگراف، بلومزبرگ، تی‌ال‌اس، هیستوری تودی، دانِت بوکز، پراسپر و...

نکوداشت‌های کتاب راه‌های ابریشم

• کتاب تاریخی پربار و عمیقی که با داستان‌سرایی خواننده را راضی می‌کند. پیتر فرانکوپن با تحقیقات بسیار و دانش کافی در زمینه‌ی تاریخ، این کتاب حماسه‌آفرین و پرجاذبه را به نگارش درآورده است. (دیلی تلگراف)
• فرنکوپن در کتاب راه‌های ابریشم تاریخ جهان را بازنگری می‌کند و تحولات حول محور جاده‌ی ابریشم را از نظر می‌گذراند. او براساس پژوهش‌های گسترده و آخرین تحقیقات، بین فرهنگ‌های متفاوت ارتباطاتی جالب‌توجه برقرار می‌کند. (رابرت اروین، مورخ و نویسنده‌ی کتاب «دانش خطرناک»)
• کتابی با ساختاری درست و مطالب هیجان‌انگیز و فوق‌العاده که دیدگاهی جدید درباره‌ی تاریخ جهان به شما می‌دهد. (اوریل کامرون، مورخ و استاد کینگز کالج و آکسفورد)
• بسیاری از کتاب‌های تاریخی چند دهه‌ی اخیر ادعا دارند که تاریخ جدید جهان را کشف کرده‌اند. کتاب راه‌های ابریشم واقعاً این کار را کرده است. (روزنامه‌ی تایمز)
• فراوانی اطلاعات پیتر فرانکوپن بسیار لذت‌بخش است و همین موضوع، جزئیات مطرح‌شده در کتاب را بسیار خاص می‌کند. (مجله‌ی نقد کتاب نیویورک)

کتاب راه‌های ابریشم برای چه کسانی مناسب است؟

اگر تاریخ جهان از موضوعات مطالعاتی موردعلاقه‌ی شماست، کتاب راه‌های ابریشم را حتماً بخوانید.

در بخشی از کتاب راه‌های ابریشم: تاریخ جدید جهان می‌خوانیم

ایران باستان، آن‌چنان که بر کتیبه‌ای سه‌زبانه بر رخسار صخره‌ای در بیستون حک شده، به‌مثابه‌ی ارض موعود ثبات و عدالت بود. بر این سنگ‌نبشته به سه زبان پارسی، ایلامی و اکدی آمده که چگونه داریوش کبیر، یکی از نامدارترین پادشاهان ایران، خیزش‌ها و عصیان‌ها را فرونشاند، تاخت‌وتازهای اجنبی را در هم شکست و به مستمندان و قدرتمندان بی‌مهری و بدعهدی نکرد. در فرمان مندرج بر کتیبه چنین نوشته شده است: «کشورت را امن بدار و مردمت را نیکخواهانه پاس بدار، و بدان که عدالت سنگ بنای حکومت است.»

در آن زمان، آن میزان مدارایی که در ایران‌زمین با اقلیت‌ها صورت می‌گرفت، نسبت به سایر نقاط جان پدیده‌ای نایاب بود؛ به‌ویژه در عهد یکی از فرمانروایان پارس موسوم به «منجی» که به سبب سیاست‌هایش از جمله آزاد کردن یهودیان از تبعیدگاه بابل، فرستاده‌ی‌ مقدس خداوند خوانده شد. تجارت در ایران باستان رونق داشت و بخشی از درآمد آن پشتوانه‌ی‌ مالی گسیل‌های نظامی به خطه‌هایی می‌شد که به نوبه‌ی‌ خود منابع جدیدی به امپراتوری می‌افزودند و ایرانیان را قادر می‌ساخت تا حتی به ذائقه‌های گزاف و غریب هم التفات کنند. عمارت‌های عظیم در کلان‌شهرهای بابل، پارسه، پاسارگاد و شوش برپا شد؛ جایی که داریوش‌شاه کاخی شکوهمند بنا نهاد که در جای‌جای آن آبنوس و نقره‌ی مصری، سروهای لبنانی، طلای تخارستان، سنگ لاجورد و شنگرف سغدی، فیروزه‌ی خوارزم و عاج هندی چشم را خیره می‌کرد. به باور هرودوت، ایرانیان به عشرت‌خواهی شهره بودند و کافی بود خبری از تجمل بشنوند تا بکوشند آن را برای خود برآورده کنند.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت دبیر مجموعه
درباره‌ی نویسنده
شرحی بر نویسه‌گردانی
مقدمه‌ی‌ مترجم
پیشگفت
باب اول: پیدایش راه ابریشم
باب دوم: راه ادیان
باب سوم: راه مشرق ترسا
باب چهارم: راه خیزش
باب پنجم: راه همسازی
باب ششم: راه پوست خز
باب هفتم: راه بردگان
باب هشتم: راه بهشت
باب نهم: راه دوزخ
باب دهم: راه مرگ و ویرانی
باب یازدهم: راه طلا
باب دوازدهم: راه نقره
باب سیزدهم: راه شمال اروپا
باب چهاردهم: راه امپراتوری
باب پانزدهم: راه بحران
باب شانزدهم: راه جنگ
باب هفدهم: راه طلای سیاه
باب هجدهم: راه آشتی
باب نوزدهم: راه گندم
باب بیستم: راه تبارکشی
باب بیست‌ویکم: راه جنگ سرد
باب بیست‌ودوم: راه ابریشم آمریکایی
باب بیست‌و‌سوم: راه رقابت ابرقدرت‌ها
باب بیست‌وچهارم: راه فاجعه
باب بیست‌وپنجم: راه سوگ
تهگفت: راه ابریشم نو
سپاسنامه
نگاره‌ها