معرفی و دانلود کتاب شهرنشینی در جهان معاصر

معرفی کتاب شهرنشینی در جهان معاصر

از آنجاکه زندگی شهری و بسیاری از علوم و مسائل دیگر، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و همین زندگی شهری زمینه‌ساز بسیاری از تحولات شده، آثاری مانند کتاب شهرنشینی در جهان معاصر اثر فاطمه قاسمی برای فعالان این حوزه اهمیت بسزایی دارد؛ چراکه این اثر دید عمیقی نسبت به مسئله‌ی شهرنشینی و موضوعات وابسته به آن به دست می‌دهد.

درباره‌ی کتاب شهرنشینی در جهان معاصر

با گسترش شهرها و تمرکز مشاغل و امکانات در شهر نسبت به روستا، استقبال مردم رفته رفته نسبت به مقوله‌ی شهرنشینی افزایش پیدا کرده و امروز هم طبق همان سیر صعودی، شاهد مهاجرت از روستا به شهر هستیم. همین موضوع هم باعث شده تا نیاز جامعه نسبت به گسترش علومی همچون شهرسازی، برنامه‌ریزی شهری، معماری، اقتصاد، آمار، جامعه‌شناسی و... بیش از پیش افزایش پیدا کند. فعالیت، تحصیل و پژوهش در هر یک از این موضوعات، پیش از هر چیز، نیازمند داشتن درکی درست از مقوله‌ی شهرنشینی و اصول و حواشی آن است. از همین رو مطالعات عمیقی بر این مسئله انجام شده و کتاب‌ها، مقالات و منابع مختلفی در حوزه‌ی زندگی شهری منتشر شده‌اند که می‌توانند راه را برای علاقه‌مندان و نوآموزان علوم مرتبط با آن هموارتر کنند. کتاب شهرنشینی در جهان معاصر از فاطمه قاسمی، یکی از همین منابع است که می‌تواند دیدگاه عمیقی را نسبت به مسئله‌ی شهرنشینی در اختیار مخاطب قرار دهد.

نویسنده معتقد است گسترش شهرشینی تغییرات قابل‌توجهی را در جوامع شهری و روستایی به وجود می‌آورد که برخورد درست با هر یک از آن‌ها، نیازمند دانشی عمیق است. در میان تحولات ناشی از این امر می‌توان به تحولات اجتماعی، زیست‌محیطی، اقتصادی، تغییر در اکوسیستم‌های طبیعی و استفاده از منابع اشاره کرد که در صورت واکنش نادرست با این تغییرات، ممکن است آثار منفی قابل‌توجه آن‌ها را شاهد باشیم. از همین رو نیاز است تا متخصصان علوم مختلف که هریک به نوعی با شهرنشینی مرتبط هستند، دانش خود را ارتقا و فعال‌تر به مسیر خود ادامه دهند تا از بروز هرگونه مشکلی که ممکن است در راستای گسترش شهرها ایجاد شود، جلوگیری کنند. مقدمه‌ای برای یافتن یک دیدگاه دقیق نسبت به موضوع فوق، در کتاب شهرنشینی در جهان معاصر آورده شده تا راهنمای علاقه‌مندان و فعالان این حوزه قرار گیرد.

این اثر، با تفسیری دقیق از مبانی و مفاهیم شهرنشینی در جهان و تعریف مفاهیم پایه‌ای چون جغرافیا، جمعیت، اشتغال، محیط‌زیست، چالش‌های موجود و شهرگریزی آغاز شده و در ادامه به سراغ اثرات زیست‌محیطی توسعه‌ی شهرها می‌رود. در این بخش مسائلی چون زباله‌ها، بهداشت، آلودگی هوا، جزایر گرمایی و کیفیت آب مورد بررسی قرار گرفته‌اند. حاشیه‌نشینی و گتوها نیز، در فصل آخر کتاب شهرنشینی در جهان معاصر به‌صورت مفصل مورد بحث قرار داده شده‌اند. خواندن این کتاب می‌تواند از اولین قدم‌های استواری باشد که علاقه‌مندان به فعالیت و تحصیل در رشته‌های مرتبط با شهرنشینی برمی‌دارند. گفتنی‌ست این اثر به کوشش انتشارات سیادت به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

کتاب شهرنشینی در جهان معاصر برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این اثر را به علاقه‌مندان، دانشجویان و فعالان حوزه‌های جغرافیا، علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب شهرنشینی در جهان معاصر می‌خوانیم

شهرنشینی ممکن است کیفیت محیطی را به دلایل متعدد، بهبود بخشد. به‌عنوان مثال، شهرنشینی سطح درآمد را افزایش می‌دهد که بخش خدمات سازگار با محیط‌ زیست را تحریک می‌کند و تقاضا برای محصولات سبز و سازگار با محیط‌ زیست را افزایش می‌دهد. علاوه‌براین، شهرنشینی شرایط محیطی را از طریق امکانات برتر و استانداردهای زندگی با کیفیت بهتر در مناطق شهری در مقایسه با مناطق روستایی بهبود می‌بخشد. در نهایت، شهرنشینی با افزایش تحقیق و توسعه و نوآوری‌ها، انتشار آلودگی را مهار می‌کند. «استوارت برند» در کتاب خود «نظم و انضباط کل زمین»، استدلال می‌کند که اثرات شهرنشینی در درجه‌ی اول برای محیط‌ زیست مثبت است. اول، نرخ زاد و ولد شهرنشینان جدید بلافاصله به نرخ جایگزینی کاهش می‌یابد و هم‌چنان در حال کاهش است و استرس‌های محیطی ناشی از رشد جمعیت را کاهش می‌دهد. ثانیاً، مهاجرت از مناطق روستایی، تکنیک‌های مخرب کشاورزی را کاهش می‌دهد.

بااین‌حال، زیرساخت‌های موجود و شیوه‌های برنامه‌ریزی شهری پایدار نیستند. در ژوئیه 2013، گزارشی که توسط بخش امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل صادر شد، هشدار داد که با 2/4 میلیارد نفر بیشتر تا سال 2050، مقدار غذای تولید شده باید 70 درصد افزایش یابد و منابع غذایی را تحت فشار قرار دهد، به ویژه در کشورهایی که قبلاً به دلیل تغییر شرایط محیطی مواجه با ناامنی غذایی وجود دارد. به گفته کارشناسان سازمان ملل متحد، ترکیبی از تغییر شرایط محیطی و جمعیت رو به رشد مناطق شهری، سیستم‌های بهداشتی اولیه و مراقبت‌های بهداشتی را تحت فشار قرار داده و به‌طور بالقوه باعث ایجاد یک فاجعه انسانی و زیست‌‌محیطی می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: مبانی و مفاهیم شهرنشینی در جهان
مقدمه
مفاهیم پایه جغرافیای شهری
جمعیت شهری چگونه تعریف می‌شود؟
تراکم شهری چگونه تعریف می‌شود؟
اشتغال شهرنشینی
سهم جمعیت ساکن در مناطق شهری
آنچه در مورد جمعیت شهری می‌دانیم و چرا اهمیت دارد.
محدوده شهری چگونه تعریف می‌شود؟
اهمیت تعریف آستانه‌ی جمعیت شهری
خوشه‌های شهری
جمعیت در بزرگ‌ترین شهر
جمعیت پایتخت
شهرنشینی در 500 سال گذشته
شهرنشینی در 12000 سال گذشته
تعریف شهرنشینی
ویژگی‌های مختلف رشد شهری یا شهرنشینی
چه سهمی از مردم در آینده در مناطق شهری زندگی خواهند کرد؟
جمعیت شهری در مقابل تولید ناخالص داخلی سرانه
اشتغال کشاورزی با شهرنشینی
شهرنشینی و محیط‌زیست
توسعه‌ی سریع شهری در آفریقا
راه پیش رو
روندهای آتی شهرنشینی
به سوی یک سنتز: گونه‌شناسی شهرنشینی
چالش‌ها و فرصت‌های شهرنشینی در آستانه قرن بیست‌ویکم
ضد شهرنشینی یا شهرگریزی
عوامل منتج به ضد شهرنشینی یا شهرگریزی چیست؟
فصل دوم: اثرات زیست‌محیطی توسعه‌ی شهری
مقدمه
مخاطرات زیست‌محیطی شهری
جزیره گرمایی شهری
کیفیت آب
زباله‌های مواد غذایی
تکه‌تکه شدن زیستگاه
اثرات بهداشتی و اجتماعی توسعه‌ی شهرنشینی
تنوع زیستی
نابرابری دسترسی
آلودگی هوا
افزایش انتشار آلاینده‌های هوا و گازهای گلخانه‌ای
اقدامات مورد نیاز بهبود شرایط زیست‌محیطی مناطق شهری
جزیره‌ی گرمایی شهری
جزیره گرمایی شهری چیست؟
جزایر گرمایی چگونه تشکیل می‌شوند؟
اثرات جزایر گرمایی شهری
استراتژی‌های کاهش‌دهنده
فصل سوم: حاشیه‌نشینی و گتوهای شهری
سرآغاز شهرنشینی
حاشیه‌نشینی
زاغه نشینی وگتوها در اروپا و آمریکا
گتوهای اروپا
در جنگ جهانی دوم
گتوی مراکش
گتوی شانگهای
گتوهای ایالات متحده
گتوهای اولیه
گتوهای سیاه یا آفریقایی - آمریکایی
تأثیر جنگ جهانی دوم بر توسعه
نظریه‌هایی در مورد توسعه گتوهای سیاه
نظریه‌های مبتنی بر نژاد
نظریه‌های طبقاتی
نظریه‌ی جایگزین
مشخصات "گتوهای" ایالات متحده
مشخصات درونی گتوها
استفاده مدرن و تفسیر مجدد "گتو"
در ایرلند شمالی
در انگلستان
گتو دانمارک
گتوها در فرانسه
سهم افراد ساکن در محله‌های فقیرنشین
چشم‌انداز آینده‌ی حاشیه‌نشینی
منابع و مأخذ
ضمائم