معرفی و دانلود کتاب راه ناهموار تمدن: هفت مقاله درباره تمدن

معرفی کتاب راه ناهموار تمدن: هفت مقاله درباره تمدن

برای شناخت دقیق مفهوم تمدن و بازتاب آن در علوم سیاسی و اجتماعی، پیشنهاد می‌کنیم با مقالات هفت‌گانه‌ی کتاب راه ناهموار تمدن همراه شوید و چیستی و چگونگی این پدیدی جامعه‌شناختی را به کمک برترین جامعه‌شناسان و نویسندگان جهان بشناسید. دریافت بینش همه‌جانبه و جامع نسبت به چیستی، چرایی و چگونگی تمدن و تحلیل مفاهیم مرتبط با آن، ثمرات مطالعه‌ی دقیق این کتاب خواهند بود.

درباره‌ی کتاب راه ناهموار تمدن

اگر دست‌کم یک بار در بحث‌های اجتماعی یا تاریخی و سیاسی شرکت کرده باشید یا این‌که سری به کتاب‌های علوم انسانی زده باشید، حتماً بارها به کلمه‌ی «تمدن» برخورده‌اید. ممکن است به دلیل شباهت واژه‌ی تمدن با واژه‌ی مدنیت و نزدیک بودن معنای آن به مفهوم شهرنشینی، تصور کنید که با معنای تمدن و تعریف آن آشنایی کامل دارید؛ اما باید بگوییم نه‌تنها شما، بلکه بسیاری از محققان حوزه‌ی تمدن نیز با تعریف دقیق این مفهوم آشنا نیستند! البته دلیل این عدم شناخت به پیچیدگی واژه‌ی تمدن و تفاسیر متفاوتی که اندیشمندان از آن ارائه داده‌اند، برمی‌گردد. بسیاری از این تفاسیر بدون آن‌که به روشن شدن مفهوم تمدن کمکی کنند، بیشتر موجب سردرگمی و گمراهی مخاطبان شده‌اند.

واژه‌ی تمدن در طول عمر 250‌ساله‌ی خود، مسیر پرپیچ‌و‌خمی داشته و معناها و دلالت‌های متنوعی را به خود گرفته. بنابراین، تعجب نکنید اگر در مطالعه‌ی آثار مرتبط با این موضوع و درک و دریافت مطالب به مشکل بربخورید و با اطلاعات متناقضی روبه‌رو شوید. بااین‌حال، به شما اطمینان می‌دهیم هنگام مطالعه‌ی کتاب راه ناهموار تمدن درگیر چنین تناقضاتی نخواهید شد و به‌جای آن با تحلیلی دقیق و جامع از تمدن و دامنه‌ی مباحث مرتبط با آن رودررو می‌شوید.

کتاب حاضر طی هفت مقاله، زوایای گوناگون تمدن و وجوه مختلف آن را برایتان بررسی خواهد کرد. به‌طوری که پس از مطالعه‌ی آن به دیدگاهی همه‌جانبه نسبت به این مفهوم و مصادیق آن خواهید رسید. برت باودن (Brett Bowden)، آرپاد ساکولسایی (Arpad Szakoczai)، گرگوری ملیوئیش (Gregory Melleuish)، کریستینا رخاس (Cristina Rojas)، ادوارد تیریاکیان (Edward A. Tiryakian)، مهدی مظفری و حمید دباشی نگارش مقالات هفت‌گانه‌ی این اثر را به عهده داشته‌اند. در ادامه مروری خواهیم داشت بر مقالات ارائه‌شده در این کتاب.

نخستین مقاله، در حقیقت فصل دوم کتاب «امپراطوری تمدن: تکامل ایده‌های امپریالیستی» به قلم برت باودن است. به اعتقاد نویسنده در این اثر، تمدن در قرون 18 و 19 میلادی دستاویزی برای توجیه امپریالیسم غربی و تفاسیری که از آن صورت می‌گرفته دقیقاً در خدمت گسترش امپریالیسم بوده است. بررسی ریشه و بسترهای تاریخی واژه‌ی تمدن در برخی از زبان‌های غربی، همچنین مطالبی مقدماتی در زمینه‌ی پیچیدگی‌های مفهوم تمدن در این مقاله مطرح شده‌اند.

مقاله‌ی دوم، به نویسندگی آرپاد ساکولسایی، به بنیادهای مفهومی کلمه‌ی تمدن پرداخته. همچنین نشان می‌دهد کدام نیازهای حیات اجتماعی بشری موجب پدید آمدن این مفهوم شده‌اند. به باور نویسنده‌ی این مقاله، شکل‌گیری تمدن به دوران پس از تضعیف مسیحیت برمی‌گردد. گرگوری ملیوئیش در مقاله‌ی سوم، اندیشه‌ها و نظریات هانتینگتون را در زمینه‌ی تمدن به بوته‌ی نقد می‌برد. همین‌طور خصوصیاتی را که هانتینگتون برای تمدن‌های گوناگون برمی‌شمرد، مورد تحلیل قرار می‌دهد.

چهارمین مقاله که از سوی کریستینا رخاس نگاشته شده، در واقع بخشی از کتاب وی با نام «تمدن و خشونت» بوده. نویسنده در مقاله‌ی حاضر نشان می‌دهد که در طول تاریخ، اروپایی‌ها خود را صاحب تمدن دانسته و با تحمیل دیدگاه‌های جامعه‌شناختی خود به سرزمین‌های دیگر، آن‌ها را تحت سلطه‌ی ایدئولوژیک خود درمی‌آورند. در مقاله‌ی پنجم، اثر ادوارد تیریاکیان، با تلاش‌های اندیشمندان جامعه‌شناسی برای ایجاد یک واحد تحلیلی بینابین، میان واحد تحلیلی دولت‌ ملت و جهان فراگیر انسانی مواجه خواهید شد و مطالب ارزشمندی را در زمینه‌ی تحولات مفهوم تمدن از منظر متفکران تحلیل‌های اجتماعی دریافت خواهید کرد. شرح سیر تفکرات جامعه‌شناسان حول محور تمدن و مشکلات پیش‌روی جامعه‌شناسی تمدنی در عصر حاضر، موضوعات دیگری هستند که در این مقاله به بحث گذاشته می‌شوند.

مهدی مظفری در ششمین مقاله‌ی کتاب راه ناهموار تمدن، می‌کوشد تا معنای متفاوت واژه‌ی تمدن را بیان کرده و شرحی از مفاهیمی چون انحطاط یا احیای تمدن ارائه کند. این مقاله پیش‌تر در نشریه‌ی روابط بین‌الملل در سال 1998 به چاپ رسیده بود. مقاله‌ی هفتم نیز با نگارش حمید دباشی، به نقد مفهوم تمدن و نقش ویرانگر آن در گسترش استعمار اشاره دارد. به باور نویسنده، بازپروری مفهوم تمدن به این معناست که جهان غرب قصد دارد مجدداً با سرکوب هویت اجتماعی سایر ملل، آن‌ها را تحت سیطره‌ی فرهنگی و اجتماعی خود درآورد.

مطالعه‌ی این مجموعه مقالات جامعه‌شناختی و انتقادی نه‌تنها برای پژوهشگران و صاحب‌نظران علوم اجتماعی، بلکه برای مخاطبان غیرمتخصصی که خواهان آشنایی بیشتر با مباحث جامعه‌شناسی هستند، مفید خواهد بود. نشر ترجمان علوم انسانی اثر حاضر را با برگردان محمد ملاعباسی و سید علی تقوی نسب به خوانندگان عرضه کرده است.

کتاب راه ناهموار تمدن برای چه کسانی مناسب است؟

چنانچه مایل به پژوهش یا افزایش سطح اطلاعات خود در زمینه‌ی تمدن، مفهوم و تاریخچه‌ی این مفهوم هستید، مطالعه‌ی کتاب راه ناهموار تمدن را به شما توصیه می‌کنیم. همچنین همه‌ی علاقه‌مندان به کتاب‌هایی در حوزه‌ی علوم اجتماعی و علوم سیاسی از خواندن اثر حاضر لذت خواهند برد.

در بخشی از کتاب راه ناهموار تمدن: هفت مقاله درباره تمدن می‌خوانیم

فرهنگِ بشری -منظورم از این تعبیر تمامِ آدابی است که با آن‌ها زندگیِ انسانی خودش را به شرایطی ورای وضعِ حیوانی رسانده است و نیز آن آدابی که زندگی را از حیاتِ وحشیان متمایز کرده است و بگویم که من از جدا کردنِ فرهنگ و تمدن بیزارم- آن‌گونه که شناخته‌ایم، دو جنبه را پیشِ چشمِ مشاهده‌گر می‌گذارد. از طرفی، شامل همه‌ی دانش و قدرتی می‌شود که انسان نیاز دارد برای چیره‌شدن بر نیروهای طبیعت و به‌دست‌آوردنِ منابع از دلِ آن برای برطرف‌کردنِ نیازهای بشری؛ و از طرفِ دیگر شامل همه‌ی سازوکارهایِ ضروری‌ای می‌شود که انسان‌ها در تار و پودِ آن با هم ارتباط برقرار می‌کنند و علی‌الخصوص در توزیعِ ثروت‌های اکتسابی آن‌ها را به کار می‌برند. این دو جنبه‌ی فرهنگ مستقل از یکدیگر نیستند.... زیرا روابطِ دوطرفه‌ی انسان‌ها بنیاناً متأثر از ارضای غرایزی است که با منابعِ موجود ممکن می‌شود.

با وجودِ این، در نگاهِ بسیاری از روشن‌فکران نقطه‌های تمایزی بینِ کولتور و تمدن وجود داشته است. کارل مارکس و فردریش انگلس در مانیفستِ کمونیست به شکلِ مؤثری کولتور را بر تمدن اولویت می‌دهند و می‌گویند: «بیش از حد تمدن، بیش از حد وسایلِ زندگی، بیش از حد صنعت و بیش از حد بازرگانی.»

نقطه‌نظرِ مشابهی را بعدها توماس مان در سخنرانیِ خودش هنگامِ دریافتِ جایزه‌ی نوبلِ ادبی در 1929 اظهار کرد: «فرهنگ مساویِ معنویت است، اما تمدن یعنی ماشین‌وارگی.» همین خطِ فکری را می‌شود در آثارِ پراهمیتِ جامعه‌شناسانی مثلِ فردیناند تونیس و آلفرد وبر پی گرفت که تمدن‌ها را تنها اندکی بیش از مهارت‌ها و فنون جمعی‌ای تلقی می‌کردند که برای حل‌و‌فصلِ چالش‌های طبیعی به کار می‌روند.

فهرست مطالب کتاب

راه ناهموار تمدن
هفت مقاله درباره‌ی تمدن
مقدمه‌ی گردآورنده
مقاله‌ی اول: آرمانِ تمدن: منشأها، معناها و اشارات: برت باودن
احیای «تمدن»
سرچشمه‌های فرانسویِ تمدن
سرچشمه‌های انگلیسیِ تمدن
کولتور آلمانی در برابرِ تمدن
تمدن چه معناهایی دارد و به چه چیزها دلالت می‌کند؟‌
مقاله‌ی دوم: تمدن و سرچشمه‌های آن: آرپاد ساکولسایی
نظریه‌پردازی در بابِ فروپاشیِ نظم
ترنر و آستانگی
ژرار و مکانیسمِ قربانی
مضمون‌سازی از فرایندِ متمدن‌شدن
نتیجه‌گیری
مقاله‌ی سوم: برخوردِ تمدن‌ها: مدلی برای توسعه‌ی تاریخی؟: گرگوری مِلِیوئیش
مقاله‌ی چهارم: تمدن به‌منزله‌ی تاریخ: کریستینا رُخاس
خشونت و گفتمان
تفاوت و خشونت
رژیمِ بازنمایی
مقاله‌ی پنجم: تحلیلِ تمدنی: نوسازیِ سنتِ جامعه‌شناختی: ادوارد تیریاکیان
1. تمدن به‌مثابه‌ی گفتمان
2. احیای دوباره‌ی سنتِ جامعه‌شناختیِ تحلیلِ تمدنی
3. تمدنِ مدرنیته و مدرنیته‌ی تمدن‌ها
مقاله‌ی ششم: آیا می‌توان تمدنی زوال‌یافته را بازسازی کرد؟ تمدنِ اسلامی یا اسلامِ مدنی؟: مهدی مظفری
مقدمه و فرض‌های اولیه
ملاحظات نظری: زوال و احیا
ملاحظاتِ تجربی: ظهور و سقوطِ تمدنِ اسلامی
ملاحظاتِ نظری: چطور بازسازی ممکن می‌شود؟
سه شاهراه
نتیجه‌گیری: تمدنِ اسلامی یا اسلامِ متمدنانه؟
مقاله‌ی هفتم: برای آخرین بار، تمدن: حمید دباشی
تمدن از کجا آمد؟
پی‌نوشت‌ها
منابع
نمایه