معرفی و دانلود رایگان کتاب دوره‌ها و برنامه‌های میان رشته‌ای

معرفی کتاب دوره‌ها و برنامه‌های میان رشته‌ای

هاریت رابلز در کتاب دوره‌ها و برنامه‌های میان رشته‌ای، به بررسی تاریخچه، خاستگاه اولیه، و فلسفۀ کلی آنچه که با عنوان «رویکرد‌های تلفیقی و میان رشته‌ای» مطرح می‌کنند، پرداخته است.

کتاب دوره‌ها و برنامه‌های میان رشته‌ای (Interdisciplinary courses and programs) مهم‌ترین بحثی که هم اکنون در مجامع علمی، مراکز آکادمیک و سازمان‌های بین‌المللی جریان دارد و ضرورت آن با تأکید بیشتری گوشزد می‌شود را لزوم تحول در ساختارهای آموزشی متناسب با «پیچیدگی» موجود و «تنوع و تکثر» جاری در جوامع کنونی می‌داند. به عقیده‌ی هاریت رابلز (Robles Harriett) انجمن‌های علمی، کالج‌ها و دانشگاه‌های جهان با تجزیه و تحلیل تغییراتی که در حوزه‌های کلیدی علم در جریان است، کوشیده‌اند که راه خود را به سوی آینده باز کنند.

چالش کنونی آموزش عالی و کالج‌های اجتماعی مورد بحث در کتاب، این است که چگونه مطالعات میان رشته‌ای تقویت و حمایت شوند. موانع بسیاری برای پیاده‌سازی موفق آن وجود دارد؛ از جمله مقاومت اساتید، فقدان حمایت اداری، و سخت‌گیرانه بودن سیاست‌ها و رویه‌های موجود در خود کالج‌های اجتماعی.

در هر سه مورد بالا، می‌توان مدعی شد که بخش مهم پاسخ در همان لزوم زمان بیشتر نهفته است، زمان برای آموزش دیدن اساتید و تدوین برنامه درسی، زمان بیشتر برای ایجاد هماهنگی و ارزشیابی. همچون هر کار دیگری، در این‌جا هم زمان را باید به پول ترجمه کرد.

اگر قرار است رویکردهای میان رشته‌ای موفق باشد، باید بیشتر از یک رشته‌ی متوسط یا به اندازه‌ی یک رشته استثنایی حمایت مالی شوند. در حالت آرمانی فُرم باید تابع کارکرد باشد؛ ساختار سازمانی از موازین بازده کاری گرفته تا وظایف دفتری و افراد آن باید به اندازۀ کافی انعطاف‌پذیر باشند تا خود را با رویکردهای آموزشی غیرسنتی سازگار کند. واقعیت آن است که در یک محیط آکادمیک سنتی بسیار مقرراتی مانند کالج‌های اجتماعی کالیفرنیا که محیط چانه‌زنی جمعی نیز هست غالباً کارکرد تابع شکل است.

کتاب حاضر مقاله‌ای تحقیقی به تلاش نگارنده برای پاسخ‌گویی به برخی سوالات فوق الذکر است که به صورت مختصر و مفید ارائه شده است. همچنین نمونه‌ای از دستورالعمل‌ تدوین درس‌نامه‌ها هم ضمیمه کتاب شده است.

در بخشی از کتاب دوره‌ها و برنامه‌های میان رشته‌ای می‌خوانیم:

دامنۀ تعریف یک سرفصل در مطالعات میان رشته‌ای وسیع است. موضوع می‌تواند یک معضل عینی، یک مضمون نظری، یک مسئله، یک منطقه، مؤسسه، کار، یا یک اندیشه باشد. نیویل توصیه می‌کند که پرسشی بسیار فراگیر مطرح کنیم تا هر رشته‌ای به طور کامل به آن پاسخ دهد. «یک کلیت میان رشته‌ای بزرگ‌تر از مجموع اجزای خود است؛ و نه فقط درهم تنیده بلکه مرکب و پیچیده است. اگر رشته‌ها به عنوان راهی برای متخصص شدن در بخش‌های مختلف یک موضوع تلقی شوند، تنش خلاق از دست می‌رود.» (1994، ص39-38).

انتخاب یک سرفصل نیز در جذب و فراخوانی دانشجویان اهمیت دارد. نیویل (1994، ص40) قویاً سفارش می‌کند که در انتخاب سرفصل علائق دانشجویان مد نظر قرار گیرد. «... جذبۀ یک درس ممکن است... با میزان دقتی که طراحان در ارزیابی سطح علائق دانشجویان دارند، مرتبط باشد. سرفصل‌های انتزاعی برای دانشجویان جاذبۀ کمی دارد. اگر رشته‌ها موجودیت‌های معنادری نباشند، آنگاه دروسی که این رشته‌ها بر آن متمرکز است نیز معنادار نیست». دیویس همچنین بر اهمیت مفهوم اولیه تأکید دارد. «در یک درس میان رشته‌ای آرمانی که به صورت تیمی تدریس می‌شود، موضوع تدریس از اندیشۀ اولیۀ آن سربرمی‌آورد؛ موضوع توسط اساتیدی که در درس حضور می‌یابند ابداع می‌گردد، این موضوع چیزی بیش از سرجمع اجزای رشته‌ای خود است، و به عنوان یک کلیت همبسته از همان اول به دانشجویان معرفی می‌شود» (1995، ص52).

فهرست مطالب کتاب

توضیحات مترجم
مقدمه
1. مجموعه اصطلاحات
2. پژوهش رشته‌ای و تدوین برنامه درسی مقطع کارشناسی
3. مسائل میان‌رشتگی
4. تغییر در برنامه درسی
5. طراحی دروس و برنامه‌های میان‌رشته‌ای
6. مدیریت و اجرای برنامه‌های میان‌رشته‌ای
7. مطالعات میان‌رشته‌ای در کالج‌های کالیفرنیا
8. یادگیری مسئله – محور
نتیجه‌گیری
منابع
ضمیمه: راهنمای تهیه درس‌نامه‌ی میان‌رشته‌ای