معرفی و دانلود کتاب باز افسون‌گری جهان: فمینیسم و سیاست مشترکات

معرفی کتاب باز افسون‌گری جهان: فمینیسم و سیاست مشترکات

آزادی زنان، معیار آزادی جامعه است. در جهانی که نرخ مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان در قیاس با مردان ناچیز و محقر است، زنان ناگزیرند برای به‌دست‌آوردن حقوق خود بجنگند و تا پای جان مبارزه کنند. کتاب باز افسون‌گری جهان وضعیت دستمزد و سهم زنان از اقتصاد را به ما نشان می‌دهد. سیلویا فدریچی در کتاب خود به شرایط زنان کشورهای محروم اشاره می‌کند که بیش از مردان کار می‌کنند؛ اما سهمی در «سود کار» خود ندارند. او کوشیده است تا وضعیت زنان در فرهنگ‌های مردسالارانه را با نگاه فمینیستی بررسی کند و شرح دهد.

درباره‌ی کتاب باز افسون‌گری جهان

آسمان برای زنان در همه جای دنیا یک‌رنگ نیست. آن‌ها نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند؛ اما در بسیاری از کشورها با زنان به‌گونه‌ای برخورد می‌شود که گویی گونه‌ای مهاجم و یا دشمنی متخاصم هستند. از دیدگاه بسیاری از حکومت‌ها، به‌خصوص جهان سوم، زنان یا باید مطیع و فرمان‌بردار مردان خانواده و جامعه‌ی خود باشند یا «ساحره»، «ناقص‌العقل»، «نیمی شیطان و نیمی حیوان» هستند و مجازاتشان هم طرد و محرومیت است. بعد از آزار و تنبیه، اگر تابع و سربه‌راه شدند که هیچ، اما اگر نشدند در نهایت به جرم جادوگری و گستاخی توسط مردان خانواده و یا قانون به قتل می‌رسند. زنانی هم که به عرف نابرابر و تبعیض جامعه تن می‌دهند، به کارگری تمام‌وقت تبدیل خواهند شد که حقوق و مزد ندارند. آن‌ها کشاورز می‌شوند و محصول می‌کارند، مثل دام‌پرور و باغ‌دار به زمین و دام‌ها رسیدگی می‌کنند؛ خانه‌داری می‌کنند و فرزندان را پرورش می‌دهند؛ ولی در نهایت سهمی در دسترنج خود ندارند. گویی کار تا هنگامی مستحق پرداخت دستمزد است که کارگر یک «زن» نباشد. در چنین جهانی، آزادی یک رؤیای مُرده و رسیدن به خوشبختی، همان قدر محال است که خیال خام پلنگ و وصالش با ماه. کتاب باز افسون‌گری جهان (Re-enchanting the World)، فرهنگ‌ها و قوانین زن‌ستیزانه را که باعث رکود و نابودی جوامع می‌شوند، به ما معرفی و نقش زنان در نظام سرمایه‌داری را بازگو می‌کند.

زنان کشورهای محروم آفریقایی، تنها در شرایطی می‌توانند سهمی از زمین خود برخوردار شوند که شیربها داشته باشند. درصورتی‌که از این حق محروم باشند یا شوهر بتواند این حق را مصادره کند، زنان بدون زمین می‌مانند و تنها ابزار معاش خود را از دست می‌دهند. این ظلم آشکار، تنها گوشه‌ای از آپارتاید جنسیتی علیه زنان است. کتاب باز افسون‌گری جهان وضعیت زنان کشورهای گوناگون و ناعدالتی‌هایی که در زمینه‌ی «حق بر مالکیت» و «سرمایه» بر آن‌ها اعمال است را شرح می‌دهد.

«زن‌کشی» یکی از عادی‌ترین فجایعی است که درحال‌حاضر رخ می‌دهد و زنان به دلیل خواستن حقوق خود و عدول از چارچوب‌های مردسالاری کشته می‌شوند. سیلویا فدریچی (Silvia Federici) در کتاب باز افسونگری جهان، از تاریخچه‌ی این کشتار جنسیتی پرده برمی‌دارد. اروپایی که امروزه سعی دارد کمی مترقی و مدافع حقوق زنان باشد، حدود سیصد سال پیش و در دوره‌ی قرون وسطا، صدها هزار زن را به اتهام «ساحره» بودن زندانی کرد و در آتش سوزاند. این جنایت سیستماتیک به‌اندازه‌ی چند جنگ قربانی داشت و تعداد زیادی از زنان دانشمند، هنرمند و آزادی‌خواه در آن دوره به قتل رسیدند. البته زن‌کشی در زمان متوقف نشد و تاکنون نیز ادامه دارد. روز ۸ مارس سال 1908، زنان آمریکایی مشغول به کار در کارخانه‌ی نساجی، به دلیل شرایط غیرانسانی و نداشتن حقوق مکفی، دست به اعتراض و اعتصاب زدند. صاحبان کارخانه نیز در پاسخ به اعتراض مسالمت‌آمیز زنان، کارخانه را به آتش کشیدند. 129 زن در این جنایت سوختند.

کتاب باز افسون‌گری جهان ما را با مفهوم «مشترکات» آشنا می‌کند. مشترکات هنگامی معنا پیدا می‌کند که ما با دو پدیده‌ی «اجتماع» و «اقتصاد» روبه‌رو باشیم. بازپس‌گیری و سهم‌خواهی در مشترکات همان کاری است که فمینیست‌ها به آن مشغول‌اند. ثروت‌های طبیعی یعنی زمین و دارایی‌های اجتماعی مثل حقوق انسانی از جمله مشترکات هستند. سیلویا فدریچی کوشیده است تا مشترکاتی را که زنان از آن‌ها محروم هستند، در جوامعی همچون آفریقا و آمریکای جنوبی مورد بررسی قرار دهد و در جهت بهبود شرایط ایشان بکوشد. شاید سیلویا فدریچی نتواند تبعیض‌های میان زنان و مردان و زن‌ستیزی را ریشه‌کن کند، اما کوشیده تا حق زنان در تولید سرمایه و کسب جایگاه اجتماعی در جوامع مردسالار را به زن‌ها یادآوری کند.

کتاب باز افسون‌گری جهان با ترجمه‌ی پریا پلاسعیدی در نشر چرخ منتشر شده است.

نکوداشت‌های کتاب باز افسون‌گری جهان

• آثار سیلویا فدریچی ما را به مبارزه علیه استعمار سوق می‌دهد. او به ما حس مشترکی می‌دهد؛ حسی که کمک می‌کند به مبارزه بپردازیم. (ماریا میس. از نویسندگان کتاب اکوفمینیسم)

• سیلویا فدریچی ظرفیت بالایی در نظریه‌پردازی دارد و از جنبش معاصر حقوق زنان حمایت می‌کند و میان شخصیت‌ها و افراد مختلف پل و ارتباط ایجاد می‌کند. (ماسیمو دی آنجلیس، استاد دانشگاه شرق لندن)

کتاب باز افسون‌گری جهان برای چه کسانی مناسب است؟

ما در جهان نابرابری زندگی می‌کنیم و این بدیهی‌ترین واقعیت موجود است. اغلب زنان در سرزمین‌های خود شهروند دوم محسوب می‌شوند و هرقدر که یک کشور از جهان مدرن دورتر باشد، وضعیت زنان آن جامعه بدتر است. کتاب باز افسون‌گری جهان، کسانی را که معتقدند: «وضعیت زنان چندان هم بد نیست» از شرایط واقعی زنان جهان باخبر می‌سازد. این کتاب برای تمام زن‌ها و مردانی که می‌خواهند تبعیض جنسیتی را بشناسند، آگاهی‌بخش است.

در بخشی از کتاب باز افسون‌گری جهان: فمینیسم و سیاست مشترکات می‌خوانیم

مالک در حفظ زمین و استفاده از آن ید امانی داشت و زمین را برای دیگر اعضای خانواده، از جمله نسل‌های آتی، حفظ می‌کرد. مالکیت نه به معنای تملک مطلق و نامحدود بود و نه متضمن حق فروش. بنابراین، زنان یا به میانجی خانواده‌شان یا به واسطه‌ی شوهرشان، همواره از زمین متعلق به خود و محصولات متعلق به خود بهره‌مند بودند و کنترل درآمد حاصل از فروش محصولات‌شان را در اختیار داشتند. اما این وضعیت پس از تجاری‌سازی کشاورزی و آغاز فرایند تولید برای بازارهای بین‌المللی تغییر کرد. هر چه تقاضا برای زمین بیش‌تر می‌شد، «محدودیت‌های مقرر بر دسترسی زنان به زمین» نیز شدت می‌گرفت. استراتژی‌های گوناگونی برای این هدف به کار گرفته شده‌ است. مردان در مناطقی از شرق افریقا با دختران متواری از خانه ازدواج می‌کنند تا از پرداخت شیربها شانه خالی کنند. آن‌ها از این راه توانسته‌اند به‌راحتی پیوند خود را با همسران‌شان منحل کنند و از هرگونه واگذاری یا هبه‌ی زمین به آن‌ها طفره بروند. پژوهشی در سرزمین گوسی در جنوب‌غربی کنیا نشان می‌دهد که تا دهه‌ی 1980، 80 درصد ازدواج‌ها در آن منطقه با فراری ‌دادن دختران از خانه صورت می‌گرفت و نتیجه‌ی آن ایجاد «یک رده‌ی کامل از زنان بدون زمین» بود؛ وضعیتی که در این منطقه سابقه نداشت. تحقیقی مشابه نشان می‌دهد که در سال‌های پایانی دهه‌ی 1990 در یکی از دهکده‌های روآندا دوسوم زوج‌ها بدون شیربها ازدواج کردند؛ مثال دیگری که نشان می‌دهد زنان روستایی رفته‌رفته یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی خود را از دست می‌دهند؛ چرا که بدون شیربها نمی‌توانند هیچ ادعایی بر زمین داشته‌ باشند و هر زمان امکان دارد وادار شوند که خانه‌ی شوهر را ترک کنند.

بازتعریف خویشاوندی و متعاقباً تعیین تکلیف در این‌باره که چه ‌کسی به طایفه «تعلق» دارد و چه کسی تعلق ندارد، روش دیگری بود که برای نفی حقوق زمین زنان به کار گرفته شد. چنان که منازعات اخیر در دره‌ی ریفت کنیا نشان داده، سیاست «دیگری‌سازی» ‌ و «تعلق‌سازی‌» برای بیرون ‌راندن گروه‌های مختلف قومی و مذهبی از «زمین» به کار گرفته شده ‌است. همین سیاست به کار گرفته شد تا زوجه به عنوان عضو غریبه و غیرخانواده تعریف شود و محدودیت‌های بیش‌تری برای دسترسی زنان به زمین اِعمال شود. اتهام ساحری حد نهایی سیاست «دیگری‌سازی» در خدمت همین هدف بوده ‌است. برای مثال، در سال‌های اخیر در موزامبیک زنانی که زمین شوهر متوفی‌شان یا سهم‌شان از محصولات زمین را مطالبه کرده‌اند به ساحری و قتل همسران‌شان برای به ‌ارث ‌بردن ماترک ایشان متهم شده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
قدردانی
دیباچه
مقدمه
بخش نخست: حصارکشی‌های جدید
مقدمه‌ای بر بخش نخست
انباشت بدوی، جهانی‌سازی و بازتولید
مقدمه‌ای بر حصارکشی‌های جدید (کلکتیو یادداشت‌های نیمه‌شب)
بحران بدهی، افریقا و حصارکشی‌های جدید
چین: شکستن کاسه‌ی برنج فلزی
از اشتراکی‌سازی تا بدهی: مالی‌سازی،… اعتبارات خُرد و ساختار متغیر انباشت سرمایه
بخش دوم: مشترکات
مقدمه‌ای بر بخش دوم
نهان‌سوی ایالات ‌متحده: مشترکات
مشترکات علیه سرمایه‌داری و فراسوی آن (مقاله‌ی مشترک با جورج کافنتزیس)
دانشگاه: دانش به مثابه‌ی امر مشترک؟
فمینیسم و سیاست مشترکات در عصر انباشت بدوی
مبارزات زنان برای زمین در افریقا و… بازآفرینی مشترکات
مبارزات زنان برای زمین و خیر مشترک… در امریکای‌ لاتین
مارکسیسم، فمینیسم و مشترکات
از بحران به مشترکات: کار بازتولیدی، کار عاطفی…، فناوری و دگرگونی زندگی روزمره
بازافسونگری جهان: فناوری، بدن و… ساخت مشترکات
یادداشت‌ها
کتاب‌شناسی
نمایه