معرفی و دانلود کتاب دولت‌های توسعه گرا

معرفی کتاب دولت‌های توسعه گرا

کتاب دولت‌های توسعه گرا اثر استفان هاگارد، نگاهی عمیق به نحوه‌ی رشد سریع اقتصادی کشورهای آسیای شرقی پس از جنگ جهانی دوم دارد. استفان هاگارد با تحلیل سیاست‌های صنعتی و مداخلات دولت، نشان می‌دهد که چگونه این دولت‌ها با ایجاد هم‌گرایی بین بخش‌های مختلف، توسعه‌ی صنعتی را ممکن کردند.

درباره‌ی کتاب دولت‌های توسعه گرا

وقتی به توسعه و پیشرفت سریع کشورهایی مانند ژاپن و کره‌ی جنوبی فکر می‌کنیم، شاید به نظر برسد که این کشورها فقط به دلیل تلاش مردم یا فرهنگ کاری‌شان به موفقیت رسیده‌اند. اما استفان هاگارد (Stephan Haggard)، در کتاب دولت‌های توسعه‌ گرا (Developmental States) نشان می‌دهد که این موفقیت‌ها نتیجه‌ی یک سیاست‌گذاری دقیق و سیستماتیک از طرف دولت‌ها بوده است. استفان هاگارد در این کتاب، ریشه‌ها و پایه‌های نظری دولت‌های توسعه‌ گرا را به روشنی بیان می‌کند و نقش بی‌بدیل دولت را در این مسیر با جزئیات مورد بررسی قرار می‌دهد.

اما دولت‌های توسعه‌ گرا چه ویژگی‌هایی دارند که این‌قدر مهم شده‌اند؟ استفان هاگارد نشان می‌دهد که این دولت‌ها به‌جای تکیه‌ی صرف بر بازار آزاد، با رویکردی فعالانه وارد صحنه می‌شوند و با اجرای سیاست‌های صنعتی ویژه و تمرکز بر بخش‌های خاصی از اقتصاد، رشد اقتصادی را تسریع می‌کنند. در این کتاب، می‌خوانیم که در کشورهای آسیای شرقی، دولت‌ها نه‌تنها محیطی باثبات برای فعالیت‌های اقتصادی ایجاد کرده‌اند، بلکه با تقویت زیرساخت‌های صنعتی و ایجاد هم‌گرایی بین بخش‌های مختلف، مسیر توسعه را هموارتر کرده‌اند. به عبارتی، رشد اقتصادی در این کشورها نه حاصل یک اتفاق بلکه نتیجه‌ی یک برنامه‌ریزی دقیق و حساب‌شده بوده است.

استفان هاگارد در دولت‌های توسعه‌ گرا با استناد به نمونه‌های واقعی و تحلیل‌های جامع، به یک سؤال اساسی پاسخ می‌دهد: آیا سایر کشورها هم می‌توانند از این مدل بهره‌برداری کنند؟ او با بررسی دقیق کشورهای موفقی مثل ژاپن و کره‌ی جنوبی، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان اصول این الگو را با ویژگی‌های خاص هر جامعه تطبیق داد. کتاب با بررسی تفاوت‌های ساختاری این کشورها و چالش‌هایی که در مسیر توسعه با آن‌ها روبه‌رو بودند، به خواننده کمک می‌کند تا دیدگاه عمیق‌تری نسبت به موانع و فرصت‌های رشد داشته باشد. این روش، مطالعه‌ی کتاب پیشِ رو را به نوعی سفر فکری تبدیل می‌کند که خواننده را از ژاپن و کره به اقتصادهای در حال توسعه در آفریقا و آمریکای لاتین می‌برد.

نکته‌ی جالب توجه دیگر در کتاب دولت‌های توسعه‌ گرا نوشته‌ی استفان هاگارد، بررسی نقش تاریخی دولت در مراحل مختلف رشد اقتصادی است. او با روشی گیرا و پرجزییات، به تحلیل این موضوع می‌پردازد که چرا و چگونه برخی دولت‌ها توانسته‌اند هم‌زمان هم به تقویت بازار بپردازند و هم با ایجاد یک بوروکراسی منسجم، فضای اقتصادی پایداری را برای رشد صنایع به وجود بیاورند. استفان هاگارد معتقد است که چنین دولت‌هایی موفقیت خود را مدیون ترکیبی از سیاست‌های صنعتی هدفمند، روابط قوی دولت و بخش خصوصی و پشتیبانی از بخش‌های استراتژیک اقتصادی هستند. این کتاب که توسط انتشارات دنیای اقتصاد و با ترجمه‌ی محسن محمدی ایوانکی منتشر شده است، با نگاهی علمی و جامع، چالش‌ها و راهکارهای موجود را برای پیاده‌سازی مدل توسعه‌‌گرا در کشورهای مختلف مورد کاوش قرار می‌دهد.

کتاب دولت‌های توسعه گرا برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب دولت‌های توسعه‌ گرا برای علاقه‌مندان به سیاست‌گذاری اقتصادی، دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی و اقتصادی و کسانی که به‌دنبال درک بهتر نقش دولت‌ها در توسعه‌ی صنعتی و رشد اقتصادی هستند، مناسب است. این کتاب تحلیل‌های عمیق و مثال‌های کاربردی را برای فهم چالش‌ها و فرصت‌های توسعه ارائه می‌دهد.

در بخشی از کتاب دولت‌های توسعه گرا می‌خوانیم

دومین ویژگی نهادی دولت توسعه‌گرا -آن‌چه جانسون را به خود مشغول کرده بود- بوروکراسی بود. جالب است که بخش زیادی از کتاب «MITI و معجزه ژاپنی» به توصیف جایگاه بوروکراسی در نظام سیاسی بزرگ‌تر و اصلاحات داخلی، تغییرات پرسنل و ابتکارات سیاسی MITI اختصاص یافته است. جانسون سخت در تلاش بود تا این تصور را که سیاستمداران در ژاپن اعمال قدرت می‌کنند، رد کند؛ در واقع او بین «سلطنت» و «حکومت»، قوای مقننه و مجریه، حزب اکثریت و صاحب‌منصبان و در تحلیل آخر خود بین نفوذ، اختیار و قدرت تفکیک قائل بود. تجزیه‌وتحلیل گسترده از امور داخلی MITI بر مبنای این باور جانسون قرار داشت که این وزارتخانه در نهایت فرایند سیاست‌گذاری را پیش می‌برد.

این مدل از آن‌جا کارساز بود که مسئولیت‌های اصلی اقتصادی در آژانس‌های پیشرو یا راهبر متمرکز شده بودند، چنین آژانس‌هایی دارای مأموریت‌های روشن بودند و بوروکراسی بر پایه اصول شایسته‌سالاری با سیستم‌های قدرتمند پاداش‌دهی (نظیر پرداخت‌های رقابتی و مسیرهای بلندمدت شغلی) و کنترل‌گری (بایکوت فساد) اجرا می‌شد. این ویژگی‌ها همچنین سبب محافظت از MITI در برابر سوءاستفاده‌های سیاسی یا بخش خصوصی از طریق فرایند «مستعمره‌سازی» حزب لیبرال دموکرات (LDP)، سایر وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های بخش خصوصی شد (جانسون 1982، 35-82، 315-324). گرچه رابطه بین نظام‌های بوروکراسی و رشد هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما یک تحلیل خلاقانه و کارشناسی توسط ایوانز و راچ (1999) نتیجه گرفت که این مشاهده قابل‌تعمیم است: بوروکراسی وبری با رشد گروهی از 35 کشور درحال‌توسعه و برخوردار از درآمد متوسط ارتباط مستقیم داشت.

فهرست مطالب کتاب

چکیده
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: پیش‌گامان و وجوه تشابه: ریشه هترودوکس
2-1- نظر گرشنکرون درباره توسعه دیرهنگام: تجربه اروپا قرن نوزدهم
2-2- پیش‌گامان پس از جنگ
2-3- گزینه‌های آسیایی: مدل غازهای پرنده
فصل سوم: منابع رشد: سیاست‌ صنعتی در دولت توسعه‌گرا
3-1- «MITI و معجزه ژاپن» اثر جانسون
3-2- نظریه و روش در تحلیل سیاست صنعتی
3-3- حل مشکلات هماهنگی در فرایند رشد
3-3-1- اقتصاد واقعی
3-3-2- نقش بخش مالی
3-3-3- فناوری و یادگیری
3-4- خلاصه مبانی نظری
فصل چهارم: از خط‌مشی تا سیاست: بنیان‌های نهادی، ائتلافی و تاریخی دولت‌های توسعه‌گرا
4-1- نهادهای سیاسی بزرگ و کوچک: نوع حکومت و بوروکراسی
4-2- بنیان‌های اجتماعی دولت‌های توسعه‌گرا
4-2-1- رابطه دولت و بخش خصوصی
4-2-2- کنترل نیروی کار و دولت رفاهِ مولد
4-3- خاستگاه‌ها: بنیان‌های تاریخی دولت‌های توسعه‌گرا
فصل پنجم: سقوط و ظهور دولت توسعه‌گرا
5-1- دولت‌های توسعه‌گرا در چارچوب بین‌المللی: سیاست‌های تجاری، بحران و سیاست صنعتی اقتصاد باز
5-1-1- اقتصاد سیاسی بین‌المللیِ دولت‌های توسعه‌گرا: سیاست‌های تجاری
5-1-2- تفسیر بحران مالی آسیا: مخاطرات اخلاقی و باندبازی
5-1-3- گسترش شبکه‌های تولید بین‌المللی
5-2- تله‌های درآمد متوسط و مسائل اقتصادی جدید سیاست صنعتی
5-3- اقتصاد سیاسی نوین دولت توسعه‌گرا: ظرفیت دولت و ائتلاف‌های اجتماعی در قالب دموکراتیک
5-4- بازگشت دولت توسعه‌گرا
فصل ششم: دولت توسعه‌گرا مرده است: زنده‌باد دولت توسعه‌گرا!