معرفی و دانلود کتاب انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ

معرفی کتاب انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ

کتاب انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ دربردارنده پنج جلسه سخنرانى و به تعبیر بهتر درس استاد شهید آیت‌اللّه‌ مرتضی مطهرى در موضوع فلسفه تاریخ است که از تاریخ 1357/12/27 تا 1358/2/10 به صورت هفتگى در محل دانشکده الهیات دانشگاه تهران ایراد شده است.

نظر به این که این درس‌ها مقارن با ماه‌هاى اول پیروزى انقلاب اسلامى بوده است، استاد شهید دو جلسه اول را به تحلیل ماهیت انقلاب اسلامى و رابطه اسلام و انقلاب پرداخته‌اند و در جلسات بعد نیز به تناسب، اشاره‌اى به انقلاب اسلامى داشته‌اند. لذا نام کتاب را «انقلاب اسلامى از دیدگاه فلسفه تاریخ» انتخاب کردیم گرچه بحث‌هاى سه جلسه آخر بیشتر درباره فلسفه تاریخ است.

این پنج جلسه درس، آخرین سلسله درس‌هاى آن اسلام‌شناس گرانقدر بوده است زیرا ایشان یک روز بعد از جلسه پنجم توسط گروه جاهل و جنایتکار فرقان به شهادت رسیدند، در حالى که بنا بود این درس‌ها ادامه داشته باشد.

مطالب کتاب انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ، بخشى مرتبط با مباحث کتاب آینده انقلاب اسلامى ایران و بخش دیگر که در خصوص فلسفه تاریخ است مرتبط با کتاب‌هاى جامعه و تاریخ از مجموعه «مقدمه‌اى بر جهان‌بینى اسلامى» و جامعه و تاریخ در قرآن و نیز دوره چهار جلدى فلسفه تاریخ است و مانند سایر آثار آن متفکر شهید داراى نکات بدیع و عمیق و بیانى رسا و روان است و در مجموع نگاه دقیقى به خواننده محترم درباره انقلاب اسلامى از دیدگاه فلسفه تاریخ و به طور کلى سنت و قانون داشتن جامعه و تحولات تاریخى مى‌دهد.

تنظیم و تدوین این اثر و ویرایش علمى آن توسط آقاى دکتر على مطهرى (عضو هیئت علمى دانشکده الهیات و معارف اسلامى دانشگاه تهران) انجام شده است.

در بخشی از کتاب انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ می‌خوانیم:

در میان انقلاب‌هاى فردى، آن که بسیار شایسته است که از نظر روان‌شناسى، فلسفى، اجتماعى و انسان‌شناسى مورد مطالعه قرار بگیرد مسئله توبه است. توبه یک استعداد عجیب خارق‌العاده‌اى است در انسان. توبه یک قیام و انقلاب درونى است از فرد علیه خودش. توبه انقلاب است، قیام است، قیام مظلوم است علیه ظالم اما قیام مقامات و درجات عالى انسانى علیه مقامات دانى وجود انسان؛ یعنى انقلاب مقامات شریف و متعالى وجود انسان علیه مقامات پایین و سافل وجود انسان. توبه انقلاب انسان بما هو انسان است علیه انسان بما هو حیوان، انقلاب فطرت انسانیت است، انقلاب وجدان است.

و این خودش یک مسئله‌اى است که این چگونه است که انسان گاهى به یک مرحله‌اى مى‌رسد که خود علیه خود بپا مى‌خیزد، از خود مطالبه حقوق مى‌کند، از خود انتقام مى‌گیرد، خود را مجازات مى‌کند؛ عینا مثل انقلاب‌هاى اجتماعى. همان طور که در انقلاب‌هاى اجتماعى یک گروه علیه گروه دیگر، اکثریت مظلوم علیه یک اقلیت ظالم قیام مى‌کنند و آن‌ها را درهم مى‌کوبند و بعد از آن‌ها انتقام مى‌گیرند و آن‌ها را مجازات مى‌کنند، توبه چنین حالتى است در درون انسان و این نشان دهنده نوعى ترکیب قوا و غرایز در وجود انسان است که این نوع ترکیب در حیوان‌ها وجود ندارد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
اسلام و انقلاب
کلمه «انقلاب»
معانى اصطلاحى «انقلاب»
معنى امروزى «انقلاب»
اقسام انقلاب
1. انقلاب‌هاى فردى
الف. انقلاب در مسیر شهوت یا جاه‌طلبى
ب. عشق
ج. توبه
سخنى از على علیه‌السلام
2. انقلاب‌هاى اجتماعى
آیا ماهیت همه انقلاب‌ها مادى است؟
عناصر موجود در «انقلاب»
رابطه اسلام با انقلاب
انقلاب‌هاى ایدئولوژیک
نارضایى، آرمان و روحیه تهاجم، لازمه انقلاب
یک تفاوت اسلام و مسیحیت
نظریه مادى بودن انقلاب‌ها
نقش ابزار تولید
توجیه ظهور اسلام توسط این نظریه
نظریه مخالف
انقلاب‌هاى آزادى‌خواهانه
انقلاب‌هاى ایدئولوژیک
سخن برادر على علیه‌السلام
روح معنوى و انسانى، ویژگى انقلاب اسلامى
اشتباه میان جهت‌گیرى و خاستگاه
نمونه‌هاى قرآنى
نظریات درباره نحوه وجود فرد و جامعه
تعریف جامعه
آیا انسان بالطبع اجتماعى است؟
نظریه اول: انسان اجتماعىِ بالطبع است
نظریه دوم: انسان اجتماعىِ بالاضطرار است
نظریه سوم: اجتماعى بودن انسان انتخابى است
زندگى خانوادگى، مثال نظریه اول
پیمان میان دو کشور، مثال نظریه دوم
تشکیل شرکت، مثال نظریه سوم
آیا فرد وجود حقیقى دارد یا جامعه و یا هردو؟
نظریه دوم: روابط افراد جامعه وجود واقعى دارد
نظریه سوم: جامعه وجود حقیقى دارد
نگاه قرآن به جامعه
توضیح نظریه چهارم
برداشت قرآن از وجود جامعه
هر جامعه‌اى اجلى دارد
امتها مسئولیت دارند / واجب اجتماعى
روحیه ملل
برداشت قرآن
بیان على علیه‌السلام
تحذیر از یک اشتباه
جامعه و سنّت
آیا تصادف در عالم وجود دارد؟
جامعه قواعد و ضوابط دارد
سخن قرآن کریم
سرنوشت مشترک افراد جامعه
مَثَل پیغمبر اکرم
فهرست‌ها