معرفی و دانلود کتاب انجیل‌های گنوسی

معرفی کتاب انجیل‌های گنوسی

در سال 1945، مجموعه‌ای از متون باستانی کشف شد که می‌توانست نگاه ما به مسیحیت اولیه را دگرگون کند. کتاب انجیل‌های گنوسی اثری پژوهشی و جذاب از الین پیگلز است که پرده از باورهای سرکوب‌شده‌ی اولین پیروان مسیح برمی‌دارد. این کتاب سفری هیجان‌انگیز به اعماق تاریخ و معنویت است؛ جایی که حقیقت، بیش از یک روایت دارد.

درباره‌ی کتاب انجیل‌های گنوسی

تصور کنید که نسخه‌ای کاملا متفاوت از آموزه‌های مسیح، قرن‌ها در دل خاک مدفون بوده است. نسخه‌ای که در آن، خدا چهره‌ای نه فقط مذکر، بلکه مؤنث هم دارد، رستاخیز معنایی متفاوت با اندیشه رسمی مسیحیت دارد و ایمان، بیش از پیروی از کلیسا، یک جستجوی درونی است. این دیدگاه‌های انقلابی، متعلق به مسیحیان گنوسی بوده‌اند، گروهی که باورهایشان از سوی کلیسای رسمی به‌عنوان بدعت سرکوب شد و اکنون در کتاب انجیل‌های گنوسی (The Gnostic Gospels) به آن پرداخته شده است.

در سال 1945، یک کشاورز مصری در حوالی شهر نجع حمادی، به مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌های باستانی برخورد کرد. این متون، که بعدها به نام انجیل‌های گنوسی شهرت یافتند، شامل 52 متن پاپیروسی بودند که نسخه‌های اولیه‌ی آن‌ها به زبان یونانی نوشته شده و بعدها به زبان قبطی ترجمه شده بود. این نوشته‌ها، روایت‌هایی متفاوت از زندگی و آموزه‌های عیسی مسیح ارائه می‌دادند؛ روایت‌هایی که کلیسای رسمی در قرن‌های اولیه‌ی مسیحیت آن‌ها را غیرقابل‌قبول دانست و کنار گذاشت. اما چه چیزی در این متون وجود داشت که آن‌ها را تا این حد خطرناک و بدعت‌آمیز جلوه می‌داد؟

الین پیگلز (Elaine Pagels)، محقق برجسته‌ی دین‌شناسی، در این کتاب، نگاهی عمیق و روشنگرانه به این متون می‌اندازد و اسرار و مفاهیم این متون مقدس را هم در چارچوب دوران نخستین مسیحیان و هم در زمینه مسیحیت معاصر بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که در دوران شکل‌گیری مسیحیت، دیدگاه‌های متعددی درباره‌ی خدا، مسیح و رستگاری وجود داشته است. در واقع گنوسی‌ها آن‌طور که از تاریخ بر می‌آید و طبق اطلاعات این کتاب به جای پذیرش بی‌چون‌وچرای تعالیم کلیسا، روی کشف حقیقت از طریق تجربه‌ی شخصی تأکید داشتند و همین امر سبب صدور حکم بدعت از کلیسا شد.

یکی از موضوعات کلیدی کتاب انجیل‌های گنوسی نوشته‌ی الین پیگلز، بررسی این پرسش است که کلیسای حقیقی کدام است؟ آیا کلیسای رسمی که آموزه‌های خود را بر اساس سلسله‌مراتب، قدرت و اطاعت بی‌چون‌وچرا بنا کرده است؟ یا گروه‌های اولیه‌ای که اعتقاد داشتند ایمان چیزی درونی و شخصی است و نیازی به ساختارهای قدرت ندارد؟ در قرن‌های نخستین، کلیسای رسمی در تلاش بود تا روایت واحدی از مسیحیت ارائه دهد، درحالی‌که متون گنوسی دیدگاهی کاملا متفاوت را مطرح می‌کردند. در این دیدگاه، خدا تنها برای گروهی خاص از افراد قابل دسترس نبود، بلکه هر انسانی از طریق شناخت و آگاهی درونی می‌توانست به ذات الهی دست یابد.

با قدرت گرفتن کلیسای رسمی، تنها یک روایت از مسیحیت به‌عنوان حقیقت پذیرفته شد و هر گونه دیدگاه مخالف، بدعت اعلام شد. در نهایت، این متون گنوسی از دایره‌ی تعالیم رسمی حذف شدند و برای قرن‌ها در تاریکی باقی ماندند. اما چرا؟ شاید پاسخ ساده‌تر از چیزی باشد که به نظر می‌رسد. شاید دلیل این طرد شدن عدم به رسمیت شناختن کلیسا توسط گنوسی‌ها بوده است. درواقع گنوسی‌ها نیازی به کشیشان، سلسله‌مراتب کلیسایی یا واسطه‌های دینی نداشتند. آن‌ها معتقد بودند که ارتباط با خدا امری فردی است و از طریق شناخت و آگاهی درونی به‌دست می‌آید. چنین دیدگاهی تهدیدی برای ساختار قدرت کلیسا محسوب می‌شد، زیرا اقتدار و کنترل نهاد کلیسا را به چالش می‌کشید.

کتاب انجیل‌های گنوسی اثر الین پیگلز تنها یک پژوهش تاریخی نیست؛ بلکه سفری جذاب به ریشه‌های معنویت و حقیقت در دوران مسیحیت است. امروزه که بسیاری از افراد به‌دنبال کشف معنا و حقیقتی فراتر از تعالیم سنتی هستند، این کتاب فرصتی را فراهم می‌کند تا با یکی از اسرارآمیزترین جنبش‌های معنوی مسیحیت آشنا شویم. در جهانی که دین و معنویت همچنان موضوعاتی چالش‌برانگیز هستند، مطالعه‌ی این کتاب که در نوع خود کم‌نظیر است، می‌تواند ما را با پرسش‌های بنیادینی درباره‌ی ماهیت ایمان، حقیقت و ساختار قدرت در ادیان مواجه کند.

خواندن این کتاب که انتشارات علمی و فرهنگی آن را ترجمه‌ی ماشاءالله کوچکی میبدی منتشر کرده، نه‌تنها درک بهتری از تاریخ مسیحیت به ما خواهد داد، بلکه نشان می‌دهد که جستجوی معنویت، از همان ابتدا با پرسشگری و کشف حقیقت گره خورده است.

جوایز و افتخارات کتاب انجیل‌های گنوسی

• برنده‌ی جایزه‌ی ملی کتاب سال 1980؛
• برنده‌ی جایزه‌ی حلقه منتقدان کتاب ملی سال 1979؛
• در لیست 100 کتاب برتر غیر داستانی به انتخاب ​​The Modern Library.

نکوداشت‌های کتاب انجیل‌های گنوسی

• اگر قرار است از میان کتاب‌های بی‌شماری که هم‌زمان با اکران فیلمِ کتاب پرفروش (کد داوینچی) منتشر شده‌اند، یکی را بخرید، این همان کتابی است که باید انتخاب کنید. (روزنامه‌ی ساندی هرالد)
• نخستین کتاب مهم و بسیار خواندنی درباره گنوسی‌گرایی که بر پایه کشف مجموعه‌ای از متون مسیحی گنوسی در سال 1945در نجع حمادی مصر نوشته شده است. (نقد کتاب نیویورک تایمز)
• مطالعه‌ای هوشمندانه. شگفت‌انگیز است که ایلین پیگلز با چه دقتی دنیای مسیحیت اولیه را به تصویر می‌کشد. (نیویورکر)
• ایلین پیگلز با ذوق یک داستان‌نویس، مهارت یک پژوهشگر و توانایی برجسته‌ای در آشکار کردن مفاهیم به گونه‌ای می‌نویسد که بسیاری از نویسندگان از آن بی‌بهره‌اند. (شیکاگو تریبیون)
• پیگلز اصول گنوسی‌گرایی را شفاف، فشرده و روشن بیان می‌کند. تصویر او از دنیای پدران کلیسا خیره‌کننده است. (بوستون گلوب)

کتاب انجیل‌های گنوسی برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به تاریخ ادیان، معنویت، یا پرسش‌های بنیادین درباره‌ی ایمان و حقیقت علاقه‌مند هستید، کتاب انجیل‌های گنوسی اثری است که نباید آن را از دست بدهید. این اثر برای کسانی که به‌دنبال دیدگاهی متفاوت از مسیحیت سنتی هستند، جذاب و روشنگرانه خواهد بود.

در بخشی از کتاب انجیل‌های گنوسی می‌خوانیم

خدای اسرائیل، برخلاف بسیاری از خدایان معاصرش در خاور نزدیک باستان، قدرت خویش را با هیچ خدای مؤنثی تقسیم نمی‌کرد و همسر یا عاشق هیچ خدایی نبود. او همواره با نشانه‌ها و صفات مذکری مانند شاه، ارباب، رئیس، قاضی و پدر توصیف می‌شود. در واقع فقدان نمادهای الهی مؤنث ویژگی یهودیت، مسیحیت و اسلام است و این ادیان را در تقابل آشکار با دیگر سنن دینی جهان نظیر مصر، بابل، یونان، روم، افریقا، هند و امریکای شمالی قرار می‌دهد که پر از نمادهای مؤنث‌اند. متکلمان یهودی، مسیحی و مسلمان امروزه فوراً یادآور می‌شوند که اصلاً نباید برای خدا جنسیت قائل شد. اما زبانی که مردم عملاً در دعا و عبادت روزانه به کار می‌برند پیام دیگری القا می‌کند: آیا کسی هست که در سنت یهودی یا مسیحی پرورش یافته باشد و به روشنی ندیده باشد که خدا مذکر است؟ کاتولیک‌ها مریم را در مقام مادر مسیح مقدس می‌شمارند، اما هرگز او را خدایی مؤنث نمی‌شناسند: او «مادر خدا» است، ولی «خدای مادر» نیست که جایگاهی برابر خدای پدر داشته باشد!

مسیحیت اصطلاحات تثلیثی خود را به توصیف یهودیت از خداوند افزود. اما از میان این سه «شخص» الهی، دو شخص، یعنی پدر و پسر، با الفاظ مذکر توصیف می‌شوند و شخص سوم، یعنی روح‌القدس، حالت غیرجنسی واژۀ یونانی خنثای pneuma (روح) را دارد.

شمعون پطرس به آنان [حواریون] گفت: «بگذارید مریم ما را ترک کند؛ چراکه زنان لایق زیستن نیستند». عیسی فرمود: «من خود هدایتش خواهم کرد تا ‌از او مردی بسازم که مانند شما مردان روحی زنده گردد؛ زیرا هر زنی که خود را مرد سازد به ملکوت آسمان راه خواهد یافت».

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مؤلف
پیشگفتار مترجم
تقدیر و تشکر
دربارۀ نویسنده
مقدمه
فصل اول: مناقشه بر سر رستاخیز مسیح: رخداد تاریخی یا نماد؟
فصل دوم: یک خدا، یک اسقف: سیاست یکتاپرستی
فصل سوم: خدای پدر، خدای مادر
فصل چهارم: مصائب مسیح و شکنجۀ مسیحیان
فصل پنجم: «کلیسای حقیقی» کدام است؟
فصل ششم: گِنوس: خودشناسی به‌مثابۀ خداشناسی
نتیجه
یادداشت‌ها
فهرست اعلام