معرفی و دانلود کتاب آینده پژوهی تحلیل لایه‌ای علت‌ها CLA 2.0- جلد اول

معرفی کتاب آینده پژوهی تحلیل لایه‌ای علت‌ها CLA 2.0- جلد اول

کتاب آینده پژوهی تحلیل لایه‌ای علت‌ها CLA 2.0- جلد اول نوشته سهیل عنایت الله و ایوانا میلویه یچ، به مباحثی چون آینده‌های محیط‌ زیست و منابع طبیعی، نظریه‌پردازی تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها و نزاع، صلح و امنیت می‌پردازد.

تحلیل لایه‌ای علت‌ها روش و نظریه‌ای از دانش است که رشد و توسعه‌ی آن به دامنه‌های جدیدی از نظریه و کاربرد راه یافته است. این روش در اوایل دهه‌ی 1990 گسترش‌ یافته و اولین انتشار آن به سال ۱۹۹۵ و مقاله‌ای در فیوچرز با نام آینده‌های ارتباطات منتشر شده بود.

تحلیل لایه‌ای علت‌ها، به عنوان یکی از روش‌های آینده پژوهی، الگویی است که تا اندازه‌ای به تحلیل ما از مسائل، نظم و انسجام می‌بخشد و نگاه ما را چند وجهی می‌کند. این روش در علوم مختلف و به ویژه علوم انسانی کارایی دارد. سهیل عنایت الله، نویسنده‌ی این کتاب، هر سطح از تحلیل را به یک لایه تشبیه کرده است؛ هنگام تحلیل مسئله‌ها در این روش گویی با کوهی یخی مواجه هستیم که در نگاه اول تنها قسمتی را می‌بینیم که بیرون از سطح آب قرار دارد، در حالی که ریشه‌های مسئله از نگاه ما دور مانده است؛ اما رفته رفته و با تحلیل عمیق‌تر، لایه‌های زیرین مسئله نیز آشکار می‌شود. سهیل عنایت الله پایه‌گذار این روش در علم آینده پژوهی شناخته می‌شود. البته پیش از او، ریچارد اسلاتر به بررسی لایه‌های عمیق در علم آینده پژوهی پرداخته بود. عنایت الله با درج ۳۴ مقاله‌ی تخصصی و دانشگاهی از بیش از سی نویسنده، به کاربرد این روش در موضوع‌های محیط زیست، سیاست، جنگ، اقتصاد، سلامت، ادبیات و آموزش می‌پردازد. ترجمه این کتاب در دو جلد انتشار یافته است.

تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها می‌کوشد مسائل را شالوده‌ شکنی کند، موضوعات، روندها و رویدادها را در معرض پرسش قرار دهد... و نشان می‌دهد که ساختار‌بندی دوباره‌ی مسئله، راه‌حل را تغییر می‌دهد. این روش مسئله‌ را از ابعاد مختلف بررسی می‌کند: دلیلی که رسما در رسانه‌ها اعلام شده است، تحلیل علوم اجتماعی، تحلیل گفتمان یا جهان‌بینی و از نگاه اسطوره، استعاره. چالش تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها این است که بین چهار لایه‌های تحلیل، بالا و پایین رفته و تا جایی که امکان دارد لایه‌هایی بیشتری پوشش داده شود.

توضیح دقیق‌تری از‌ تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها در مقاله‌ی سهیل عنایت الله با عنوان «تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها: پسا‌ساختارگرایی به‌ عنوان یک روش» در مجله‌ی فیوچرز در سال ۱۹۹۸ چاپ شد.

مقاله این‌ گونه آغاز می‌شود:

«تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها به‌ عنوان یک روش جدید برای آینده‌ پژوهی پیشنهاد شده است. سودمندی آن در پیش‌بینی آینده نیست، بلکه در ایجاد فضاهای تحول‌ آفرین برای خلق آینده‌های بدیل است. تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها از چهار مرحله تشکیل شده است: لیتانی، علت‌های اجتماعی، گفتمان، جهان‌بینی و اسطوره، استعاره».

با این که ساختار اصلی و به بیانی چهار مرحله‌ و کاربرد تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها در ایجاد فضاهای تحول‌ آفرین برای خلق آینده‌های بدیل تغییر نکرده است، از زمان شکل‌گیری و مرحله‌ی آزمایشی این روش تا به امروز، با بیست سالِ پرثمر روبرو بوده‌ایم. در این سال‌ها سهیل عنایت الله، ایوانا میلویه یچ (Ivana Milojevic) و علاقه‌مندان بسیاری از این روش استفاده کرده‌اند و گفتمان‌های بسیار، اقتباس‌ها و کاربرد‌هایی را از تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها خلق نموده‌اند.

در بخشی از کتاب آینده پژوهی تحلیل لایه‌ای علت‌ها CLA 2.0- جلد اول (transformative research in theory and practice) می‌خوانید:

در جهان‌بینی سنتی پاکستان و هند تا حدودی تقدیرگرایی قابل‌ مشاهده است. در این جهان‌بینی به‌ طور قطع طرف مخالف به‌ عنوان دشمنی که وظیفه‌اش (بر مبنای تقدیرگرایی) صدمه زدن به ملیت طرف مقابل است، چارچوب‌بندی می‌شود. بدین ترتیب، می‌توان خون‌خواهی و حس انتقام‌جویی برآمده‌ از این جهان‌بینی را دلیل اصلی مخاصمه‌ی هند و پاکستان به شمار آورد. دینامیک در حال تغییر جهان و اعتقاد به حرکت رو به‌ جلوی جهان منجر به شکسته شدن چهارچوب‌های این آمایه‌ی ذهنی سنتی می‌گردد. ولی به نظر می‌رسد که رهبران هند و پاکستان به بی‌فایده‌ بودن این دشمنی بسیار پرهزینه خود هنوز پی نبرده‌اند. آن‌ها مانند پادشاهان بُوربُن در قرن 18 میلادی هستند که ادعا می‌کردند: «هنگامی‌ که در حال رقابت هستید، سعی نکنید چیزی یاد بگیرید یا چیزی را فراموش کنید».

چانه‌زنی‌ها و راهبردهای مبتنی بر اجبار منجر به ایجاد نوعی «پیشگویی خود محقق‌ شونده» در بین آن‌ها شده است. در نتیجه، به نظر می‌رسد که دیگر خبری از روابط صمیمی گذشته بین هندوها و مسلمانان، که قبل از تقسیم و یا در داخل هند وجود داشت، نخواهد بود. رابطه رقابتی که بر مبنای سیاست‌ واقع‌گرایانه‌ است، منجر به تشدید تفاوت‌ها میان هندوها و مسلمانان می‌شود و به فراموشی و نادیده انگاشتن مشترکات فرهنگی و تاریخی در هویت هندی‌ها یا پاکستانی‌ها می‌انجامد.

یکی از گام‌های مهم در تثبیت روابط بین هند و پاکستان، درخواست از رهبران هر دو کشور به پرهیز از قدرت‌ نمایی و احترام به نظرات جامعه است؛ جامعه‌ای که اعتقاد دارد‌ فضای جنگ‌طلبانه‌ی کنونی امکان تبدیل شدن درگیری‌های جزئی را به نزاع‌های فاجعه‌ بار به‌ شدت افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، هر دو طرف باید از اهداف خصمانه‌ی خود صرف‌ نظر کنند. رهبران هندوستان باید هدف راهبردی خود مبنی بر تسلط کامل پاکستان و بردن کشور به پرتگاه نابودی را از ذهن خود دور سازند، و در مقابل، پاکستان نیز باید از ادعای «آزادسازی» قهری کشمیر دست بردارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
بخش اول: نظریه‌پردازی تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها: تاریخچه، زمینه و مقایسه‌ها
1- استعلای یک روش: داستان تحلیل‌ لایه‌ای ‌علت‌ها
2. از فضای مسئله به فضای راه‌حل: تحلیل‌ لایه‌ای ‌علت‌ها و نگاشت فضای بافت
3. مسیرهای کمتر پیموده شده: روش‌های متفاوت، آینده‌های متفاوت
4- خلق داستان‌هایی از تغییر: چهارچوب بندی مجدد به‌ عنوان تحول روایت ‌گونه
5- استعاره و تحلیل‌ لایه‌ای ‌علت‌ها
بخش دوم: آینده‌های محیط‌ زیست و منابع طبیعی
6- تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها، تغییرات اقلیمی و محدودیت‌های رشد
7- آینده‌ی مدیریتِ منابعِ آبی در کشورهای مسلمان
8. تحلیل‌ لایه‌ای‌ علت‌ها: نمونه‌ی پژوهیِ پیدایش ویروس نیپا
9- تکمیل روش تحلیل‌ لایه‌ای ‌علت‌ها با روش سناریونگاری هنرورانه
تدوین یک راهبرد و چشم‌انداز ملی برای صنایع معدنی استرالیا
10- تحلیل‌ لایه‌ای ‌علت‌ها به‌ عنوان ابزاری برای سیاست‌ گذاری: مطالعه‌ی موردی سیاستگذاری کشاورزی استرالیا
11- آینده‌های عمیق و محیط ‌زیست چین
12- آواتار: آموزش عالی و پایداری
بخش سوم: نزاع، صلح و امنیت
13. شکست طالبان: با یک جُک در زمانی نزدیک
14. تحول در حکمرانی جهانی
15. آینده‌های تروریسم: بازسازی و ساختار شکنی با استفاده از روش تحلیل ‌لایه‌ای ‌علت‌ها
آینده‌های مشترک هند و پاکستان: رویکردی نوین
17. واکاوی تصاویر آینده‌های چین با کمک تحلیل ‌لایه‌ای ‌علت‌ها
18. بدن آسیب‌پذیر: استفاده از روش تحلیل ‌لایه‌ای ‌علت‌ها در تحلیل بصری خشونت