معرفی و دانلود کتاب 23 داستان از دفتر سوم مثنوی مولانا

معرفی کتاب 23 داستان از دفتر سوم مثنوی مولانا

کتاب 23 داستان از دفتر سوم مثنوی مولانا نوشته‌ی مجید آذرشاهی، از سروده‌های شاعر و عارف بزرگ جلال ‌الدین محمد بلخی، همراه با علامت‌گذاری صحیح کلمات و چکیده‌ی داستان‌ها، به منظور مطالعه‌ی آسان‌تر تشکیل شده است.

درباره کتاب مثنوی معنوی مولانا​​​​​​ (The Masnavi):

این کتاب از حدود 26 هزار بیت شعر در شش دفتر تشکیل شده و شامل 424 داستان است. بعضی از این داستان‌ها برگرفته از قرآن، حکایات پیغمبران و اولیا، کلیله و دمنه، کتب عطار نیشابوری، حکیم سنایی، نظامی گنجوی، جوامع‌الحکایات عوفی، داستان‌های عامیانه و بعضی دیگر از قصه‌ها، ساخته و پرداخته خود مولاناست.

مثنوی سبکی در شعر است که در آن مصرع‌ها دو به دو با هم، هم قافیه هستند و مناسب‌ترین قالب برای داستان‌های طولانی محسوب می‌شود. سرودن مثنوی از قرن سوم و چهارم هجری شروع شد و قدیمی‌ترین مثنوی سروده شده مربوط به رودکی می‌باشد که کلیله و دمنه را به شعر سروده ولی از این مثنوی امروزه بجز چند بیت باقی نمانده است.

در بین تمامی مثنوی‌های سروده شده، مثنوی مولانا را می‌توان سرآمد همه آثاری دانست که در این سبک سروده شده‌اند؛ زیرا مولانا از یک طرف به عرفان نظری احاطه و تسلط کامل داشته و به درجه استادی رسیده بود و از طرف دیگر در عرفان عملی نیز با همنشینی شمس تبریزی و شیخ صلاح‌الدین زرکوب، به یک صوفی تمام عیار تبدیل شده بود که حاصل این دانش و تجربه مثنوی معنوی شد.

هر چند که زبان به کار رفته در مثنوی، فارسی است و در ایران به اشعار مولانا تمایل فراوان وجود دارد ولی به جرأت می‌توان گفت که بیشتر ایرانیان حتی دو صفحه از کتاب مثنوی که معروف‌ترین و رایج‌ترین آثار مولانا است را نخوانده و اصلی‌ترین دلیل آن نیز عدم توانایی در صحیح خواندن اشعار مولانا است. بنابراین در این مجموعه سعی شده که تلفظ صحیح حروف با علامت‌گذاری‌های کلمات، همچنین ویرگول‌گذاری و ... نوشته شود.

جلال ‌الدین محمد بلخی را بیشتر بشناسیم:

محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی معروف به مولانا، مولوی و رومی است. القاب وی در زمان حیاتش «جلال‌الدین»، «خداوندگار»، «مولانا خداوندگار» بوده و از قرن نهم هجری به بعد القاب «مولوی»، «مولانا»، «مولوی رومی» و «ملای رومی» برای وی استفاده شده است.

او در بلخ، یکی از شهرهای خراسان ایران به دنیا آمد اما به دلیل حمله‌ی مغول‌ها، در نوجوانی به قونیه (ترکیه امروزی) مهاجرت کرد. همین مسئله امروزه دلیل نزاع بسیاری بین ایران، افغانستان و ترکیه شده زیرا هر سه‌ کشور، مولانا را میراث فرهنگی خود به حساب می‌آورند اما در واقع شخصیت و اشعار این شاعر بزرگ را نمی‌توان محدود به کشور یا قومیتی خاص به حساب آورد. مولانا شخصیتی است که به همه انسان‌ها تعلق دارد و ترجمه‌های بسیاری از آثار وی مخصوصاً مثنوی در سطح جهانی منتشر شده و علاقه‌مندان و طرفداران فراوانی نیز دارد.

تخلص مولوی در اشعارش، خاموش، خَموش و خامُش است و از این عارف بزرگ فارسی زبان آثار متعددی مانند دیوان غزلیات یا کلیات شمس، فیه ما فیه در قالب نثر و نظم به یادگار مانده است.

در بخشی از کتاب 23 داستان از دفتر سوم مثنوی مولانا می‌خوانیم:

گفت، اِی موسی زِ مَن می‌جو پَناه
گُفت موسی، مَن نَدارَم آن دَهان
اَز دَهان غَیر کِی کَردی گُناه؟
آن چِنان کُن کِه دهانها مَر تُرا
اَز دَهانی کِه نَکردَستی گُناه
یا دَهانِ خویشتَن را پاک کُن
ذِکرِ حَق پاکَست چون پاکی رِسید
می گُریزَد ضِدها اَز ضِدها
چُون دَر آیَد نامِ پاک اَندَر دَهان
با دَهانی کِه نَکردی تو گُناه
گُفت، ما را با دَهانِ غَیر خُوان
اَز دَهان غَیر بَرخُوان، کِای اِله
دَر شَب و دَر روزها آرَد دُعا
وآن دَهانِ غَیر باشَد عُذرخُواه
روحِ خُود را چابُک و چالاک کُن
رَخت بَربَندد، بُرون آیَد پَلید
شَب گُریزَد، چُون بَر اَفروزَد ضیا
نِی پَلیدی مانَد و، نِی اَندُهان

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
زندگی نامه مولانا
دیباچه دفتر سوم مثنوی
امر حق تعالی به موسی کی مرا بدهانی خوان که بدان دهان گناه نکردۀ
قصۀ هاروت و ماروت و دلبری ایشان بر امتحان حق تعالی
قصه اهل سبا و طای کردن نعمت ایشان را
قصه نواختن مجنون آن سگ را کی مقیم کوی لیلی بود
قصه اجتماع اجزای خر عزیر بعد از پوسیدن
داستان مشغول شدن عاشقی به عشق نامه خواندن در حضور معشوق خویش
قصه سؤال کردن بهلول آن درویش را
حکایت معلم و کودکان
حکایت آن دزد که می‌پرسیدندش که چه میکنی نیم شب در بن این دیوار
قصه گریختن عیسی فراز کوه از احمقان
قصه شکایت استر پیش شتر
قصه فرعون و موسی
قصه چرب کردن مرد لافی لب و سبلت خود را
قصه افتادن شغال در خم رنگ
قصه وفات یافتن بلال با شادی
قصه فریفتن روستائی شهری را
حکایت آن مسجد که عاشق کش بود
قصه اختلاف کردن در چگونگی و شکل پیل
قصۀ در آمدن حمزه در جنگ بی‌زره 
حکایت آن زن که فرزندش نمیزیست
حکایت آن شخص که در عهد داود شب و روز دعا می‌کرد کی مرا روزی حلال ده بی‌رنج
قصۀ داد خواستن پشه از باد به حضرت سلیمان
حکایت مارگیر که اژدهای فسرده را مرده پنداشت
واژه نامه
منابع