معرفی و دانلود کتاب نقش مولفه‌های کیفی فضاهای شهری در الگوهای رفتاری شهروندان

معرفی کتاب نقش مولفه‌های کیفی فضاهای شهری در الگوهای رفتاری شهروندان

کتاب نقش مولفه‌های کیفی فضاهای شهری در الگوهای رفتاری شهروندان نوشته فاطمه شمس، عرفانه قنبری و سینا جنگجو، به جنبه‌های اجتماعی فضاهای عمومی، نمونه‌پژوهی این فضاها در ایران، بوم‌شناسی شهری و روانشناسی محیط‌زیست می‌پردازد.

فعالیت‌های انسانی در زمینه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، بقای زندگی جمعی و حس شهروندی را ضمانت می‌کند، که به کمک فضاهای شهری گسترش و تجلی پیدا می‌کند. شهر مکانی است که مناسبات چهره به چهره و ارتباطات اجتماعی در آن برگزار می‌شود و همین فعالیت‌ها مفهوم حیات مدنی را شامل می‌شود. حیات مدنی یا مدنیت چیزی جدا از مردم، مشارکت آن‌ها و روابط انسانی اجتماعی آنان نیست، بلکه جلوه خاص و نماد آن فضای شهری است.

از سویی همان طور که ابعاد کمی یک فضای معماری می‌تواند در نوع نگرش به آن فضا تأثیرگذار باشد، ابعاد کیفی ناشی از جنبه‌های کمی نیز بر مخاطبان خود که بنیان شکل‌دهی به یک شهر هستند، تأثیر می‌گذارد. هر مقدار که به ابعاد گوناگون شکل‌دهنده به فضا رسیدگی شود، اگر حیات مدنی شهروندان که هدف نهایی و اصلی زندگی در شهر است برآورده نشود، سیاست‌های شهری با شکست مواجه می‌شوند.

یکی از اصلی‌ترین عوامل پایداری حیات مدنی در شهرها، توجه داشتن به جاری بودن زندگی در بستر زمان است. بنابراین دست یافتن به حیات مدنی در شهر با توجه به بستر پویای زمان، امکان‌پذیر است و این خود از عوامل پایداری هویت در فضاهای شهری به شمار می‌رود.

اهمیت دادن به این نکته به قدری است که اکنون بسیاری از فضاهایی که بدون توجه به این نیاز اساسی طراحی شده‌اند، مورد استفاده قرار نگرفته و با شکست روبه‌رو شده‌اند. بنابراین توجه به چگونگی انجام فعالیت‌ها و الگوهای رفتاری افراد در فضا و تأثیر عوامل عینی محیط بر این رفتارها در شهرسازی امری غیرقابل انکار است.

در بخشی از کتاب نقش مولفه‌های کیفی فضاهای شهری در الگوهای رفتاری شهروندان می‌خوانیم:

در حالی که فضای دیدن در مقابل ما قرار گرفته و شامل اشیای موجود در فضا می‌شود، فضای صوتی اطراف ما را فراگرفته است، مرز خاصی ندارد و خود شکل دهنده به فضاست. شنوایی از نظر اطلاع‌‌رسانی قوی نیست ولی از نظر احساسی بسیار مهم است. ما بسیار تحت تاثیر فریاد، موسیقی رعد و برق و یا ترنم حرکت برگ‌ها در باد و صد‌ای آب قرار می‌گیریم. صداهای قابل ادراک در فضاهای شهری، طیف متنوعی دارند. صداهای مربوط به فضاهای داخلی (مانند موسیقی کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها، خرده‌فروشی‌ها و...) و همچنین صداهای مربوط به فضای همگانی، مانند همهمه جمعیت حاضر در فضا، صدای بازی کودکان، صدای دستفروش‌ها و دوره‌گرد‌ها که با معرکه‌گیری افراد را به سوی خود‌ فرامی‌خواند، صدای بوق و ترمز اتومبیل و موتورسوارها و سایر موارد از جمله صداهایی است که در فضای همگانی به گوش می‌رسد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: مروری بر ابعاد گوناگون کیفیت فضاهای شهری
فصل دوم: جنبه‌های کالبدی کیفیت فضای شهری
فصل سوم: جنبه‌های بصری کیفیت فضای شهری
فصل چهارم: جنبه‌های ادراکی کیفیت فضای شهری
فصل پنجم: جنبه‌های عملکردی و اجتماعی کیفیت فضای شهری
فصل ششم: انعکاس مؤلفه‌های کیفیت در صحن فضای میدان‌ها و خیابان‌های شهری
فصل هفتم: ادراک فضای شهری
فصل هشتم: پاسخگویی فرد به ادراک از فضا