معرفی و دانلود کتاب مفهوم شر

معرفی کتاب مفهوم شر

مفهوم شر در بافت داستانی و دینی، نیروها یا موجودات فراطبیعی را تداعی می‌کند. به همین خاطر بسیاری از متفکران تعمیم این واژه را به مواردی چون جرم و جنایت چندان صحیح نمی‌دانند. در کتاب مفهوم شر، تاد کالدر نظریات مختلف درباره‌ی این مفهوم را از قدیمی‌ترین دوران تا به امروز معرفی و بررسی می‌کند. این متن که در گروه کتاب‌های فلسفه دسته‌بندی می‌شود، به بسیاری از پرسش‌ها پیرامون مفهوم شر پاسخ می‌دهد.

درباره‌ی کتاب مفهوم شر

فیلسوفان اخلاق، سیاست و حقوق در سی سال گذشته، به شناخت مفهوم شرّ علاقه‌ی فزاینده‌ای پیدا کرده‌اند تا بتوانند انگیزه‌ی جنایت‌های فجیع، نسل‌کشی‌ها، حملات تروریستی و قتل‌های زنجیره‌ای را بهتر دریابند. متفکران دو مفهوم برای شرّ در نظر می‌گیرند. یکی مفهوم گسترده و دیگری مفهوم محدود. مفهوم گسترده بر هرگونه وضعیت بد یا کردار نادرست اطلاق می‌شود که می‌تواند طیف وسیعی را از دندان‌درد گرفته تا دروغ‌گویی در برگیرد. اما مفهوم محدود شر بیش از هر چیز بر آن دسته از کردارها، منش‌ها و رویدادهایی اطلاق می‌شود که از لحاظ اخلاقی منزجرکننده هستند؛ اما در این بین فیلسوفان پرسش‌هایی را مطرح می‌کند که تاد کالدر در کتاب مفهوم شر (The concept of evil) به آن‌ها می‌پردازد.

بسیاری از اندیشمندان به‌کارگیری اصطلاح شرّ برای گفتار و اندیشه‌ی اخلاقی، سیاسی و حقوقی را زیر سؤال می‌برند و می‌پرسند که آیا این کاربرد درست است یا باید این مفهوم را به‌عنوان مفهومی منسوخ و پوچ کنار بگذاریم؟ نسبت میان شرّ و مفاهیم اخلاقی دیگر مانند بدی و خطاکاری چیست؟ شروط کافی و لازم برای منش شریر چیست؟ چه گونه‌ها و کردارهای شریرانه می‌تواند وجود داشته باشد؟ کتاب مفهوم شر که در اصل ترجمه‌ی مدخلی با همین عنوان از دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. نویسنده در این کتاب رابطه‌ی بین اعمال شرورانه و مسئولیت اخلاقی فرد را می‌کاود و نقش عوامل روانشناختی و اجتماعی را در پیدایش و گسترش رفتارهای شرورانه مطالعه می‌کند.

نویسنده‌ی کتاب مفهوم شر ابتدا نگاهی تاریخی به نظریه‌های شرّ پیش از جنگ دوم جهانی می‌اندازد و به نظریه‌های دوگانه‌انگار و عدم‌انگار، ‌نظر کانت و تحلیل آرنت پیرامون این مفهوم اشاره می‌کند. تاد کالدر سپس در فصل بعد به نظریه‌های معاصر درباره‌ی شرّ و کردار شریرانه می‌پردازد.

بر اساس توضیحات وی در بیست‌وپنج سال گذشته نظریه‌پردازان کوشیده‌اند که نگاهی متفاوت به مفهوم شرّ بیندازند. این گروه به نظریات تاریخی شرّ نگاهی انتقادی دارند و آن‌ها را راضی‌کننده نمی‌دانند. بنابراین با گرایشی جدید تلاش می‌کنند شروط لازم و کافی را برای این مفهوم تعیین کنند. نویسنده‌ی کتاب مفهوم شر با عنوان‌هایی چون شرّ و خطاکاری، شرّ و آسیب، شرّ و انگیزش و... مفاهیمی را که در پیوند و ارتباط با شرّ هستند، ‌شرح می‌دهد و حدود این مفهوم را در نظریات جدید تعیین می‌کند. منش و شخصیت شریر به همراه نهادهای شریر، موارد دیگری هستند که در فصل‌های پایانی این کتاب به آن‌ها پرداخته می‌شود.

در مجموع، می‌توان گفت کتاب مفهوم شر منبعی جامع در این زمینه است؛ تاد کالدر این اصطلاح را از زوایای مختلف بررسی می‌کند و نظریه‌پردازی‌ها درباره‌ی آن را از قدیمی‌ترین دوران تا روزگار معاصر شرح می‌دهد.

این کتاب را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی ایمان شفیع‌بیک منتشر کرده است.

کتاب مفهوم شر برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان، محققان فلسفه، اخلاق، روانشناسی و جامعه‌شناسی مفید و جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب مفهوم شر می‌خوانیم

اینکه رفتار نابهنجار به چه میزان ناشى از تربیت بد است و نه خاستگاه‌هاى وراثتى یا انتخاب‌هاى فردى، مسئله تجربى دشوارى است. با فرض این‌که رابطه علّىِ استوارى میان تربیت بد و رفتار نابهنجار برقرار باشد، دو استدلال عمده در تأیید این ادعا وجود دارد که نباید مرتکبان را از لحاظ اخلاقى مسئول رفتارى بشمریم که از تربیت بد ناشى شده است. نخستین استدلال مدعى است که از آن‌جا که ما تربیت خویش را برنمى‌گزینیم، نباید مسئول جرایمى به شمار آییم که از تربیتمان ناشى شده است (از باب مثال، بنگرید به Cole 2006, 147-122). سوزان وولف (Wolf 1987) یک روایت از این استدلال را به دست مى‌دهد. بر مبناى دیدگاه او، افرادى که تربیت فوق‌العاده بدى داشته‌اند از داورى هنجارى صحیح ناتوان‌اند، چرا که ارزش‌هاى نادرست را به آنان آموزش داده‌اند. وولف افرادى را که ارزش‌هاى نادرست را به آنان آموزش داده‌اند به کسانى که مبتلا به روان‌پریشى79اند تشبیه مى‌کند، چرا که آنان، همانند روان‌پریشان، از داورى صحیح درباره جهان ناتوان‌اند. او مى‌گوید که نمونه جوجو، پسرِ جو، خودکامه ستمکارِ کشورى کوچک در آمریکاى جنوبى را در نظر بگیریم. جو مى‌پندارد که شکنجه یا اعدام افراد بى‌گناه عیبى ندارد. او در واقع لذت مى‌برد از این‌که با فرمان دادن به نگهبانانش براى انجام دادن این کارها، قدرت نامحدودش را نشان دهد. جوجو آموزش مخصوصى دیده که شامل گذراندن وقت زیادى از روز خود با پدرش بوده است. نتیجه پیش‌بینى‌پذیر این آموزش آن است که جوجو ارزش‌هاى پدرش را فراگیرد. وولف دلیل مى‌آورد که نباید جوجو را مسئول شکنجه افراد بى‌گناه بشمریم، چرا که تربیت جوجو، او را ناتوان ساخته است از این‌که قضاوت کند این کردارها نادرست‌اند. از آن‌جا که جوجو ناتوان است از این‌که قضاوت کند این کردارها نادرست‌اند، او شروط جنون را آن‌گونه که در قواعد مناوتن بیان شده است، برآورده مى‌سازد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
[درآمد]
1. شک‌آورى به شر در برابر احیاگرى شر
2. تاریخ نظریه‌هاى شر
3. نظریه‌هاى معاصر درباره کردار شریرانه
4. نظریه‌هاى معاصر درباره منش/ شخصیت شریر
5. نهادهاى شریر
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه