معرفی و دانلود کتاب قانون، قانون گذاری و آزادی - جلد 1: قواعد و نظم

معرفی کتاب قانون، قانون گذاری و آزادی - جلد 1: قواعد و نظم

گزارشی جدید از اصول آزادی‌خواهانه‌ عدالت و اقتصاد سیاسی

این کتاب جلد اول از اثر سه جلدی هایک تحت عنوان کلی «قانون، قانون‌گذاری و آزادی» است. نویسنده در این اثر کوشیده است تا ضمن گزارشی موجز و منسجم از اصول اندیشۀ آزادیخواهی، معضلات مهم جوامع مدرن را برشمرده و برای برخی از آن‌ها راه‌حل‌هایی ارائه کند. عنوان فرعی کتاب «گزارشی جدید از اصول آزادیخواهانۀ عدالت و اقتصاد سیاسی» است. همچنان‌که از این عنوان برمی‌آید، مضمون اثر هایک اصول آزادیخواهی (لیبرالیسم کلاسیک) با تأکید بر موضوع عدالت و اقتصاد سیاسی است. از نظر هایک بخش بزرگی از دستاوردهای تمدن بشری در نتیجه شکل‌گرفتن برخی نظم‌های خودجوش در روابط میان انسان‌ها امکان‌پذیر شده است، نظم‌هایی که محصول عمل انسان‌ها است اما نتیجۀ طرح و قصد آن‌ها نیست. زبان، قواعد حقوقی و بازار رقابتی ازجملۀ اساسی‌ترین این‌گونه نظم‌ها هستند که شالودۀ اصلی همۀ پیشرفت‌های تمدن را فراهم آورده‌اند. به عقیدۀ وی آزادی مهم‌ترین دستاورد تمدن مدرن و درعین حال شرط لازم برای دوام و بقای آن است. انگیزۀ اصلی هایک برای نوشتنِ این کتاب، همان‌گونه که خود در مقدمه توضیح می‌دهد، هشدار دربارۀ انحرافاتی است که آزادی را در معرض تهدید قرار داده است. از نظر وی آزادی در جوامع مدرن در سایۀ شکل‌گرفتن مالکیت فردی و گسترش مبادلات آزادانه میان انسان‌ها یعنی نظم بازار امکان‌پذیر شده است. آزادی و نظم بازار دو روی یک سکه‌اند و یکی بدون دیگری قابل تصور نیست. با توجه به اهمیت اقتصاد سیاسی یا علم اقتصاد برای شناخت نظم بازار، مبانی مفهومی این علم جایگاه ویژه‌ای در اندیشۀ هایک دارد. علت این‌که «اقتصاد سیاسی‌» در عنوان فرعی اثر هایک جای گرفته ازهمین‌رو است.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار مترجمان
مقدمه
1- خرد و تحول
صناعت و تحول
اصول خردگرایی دکارتی
محدودیت‌های دائمی شناخت ما از واقعیت‌ها
شناخت مبتنی بر واقعیت‌ها و علم
تحول همزمان ذهن و جامعه: نقش قواعد
دوگانگی کاذب «طبیعی» و «مصنوعی»
ظهور رویکرد تحول‌گرایانه
تداوم صنع‌گرایی در اندیشه متداول
انسان‌وارانگاری در زبان ما
خرد و انتزاع
چرا شکل‌های افراطی خردگرایی صنع‌گرا اغلب به عصیانی علیه خرد منتهی می‌شوند
2-کوسموس و تکسیس
مفهوم نظم
دو منشأ نظم
خواص متمایز نظم‌های خودجوش
نظم‌های خودجوش در طبیعت
در جامعه اتکا به نظم خودجوش قدرت کنترل ما را هم گسترش می‌دهد و هم محدود می‌کند
نظم‌های خودجوش از آن‌جا ناشی می‌شوند که عناصرشان از قواعد رفتاری معینی پیروی می‌کنند
نظم خودجوش جامعه از افراد و سازمان‌ها تشکیل یافته است
قواعد نظم‌های خودجوش و قواعد سازمان
اصطلاحات «ارگانیسم» و «سازمان»
3- اصول و مصلحت‌اندیشی
هدف‌های فردی و منافع جمعی
حفظ آزادی فقط با پیروی از اصول امکان‌پذیر است و پیروی از مصلحت‌اندیشی آزادی را نابود می‌کند
«ضرورت‌ها» ی سیاست عموماً نتایج تدابیر اتخاذشده پیشین هستند
خطر اهمیت‌دادن بیش‌تر به نتایج قابل پیش‌بینی اَعمال نسبت به نتایج صرفاً محتمل
واقع‌گرایی کاذب و شهامت لازم برای تفکر درباره آرمانشهر
نقش حقوقدان در تحول سیاسی
تحولات حقوقی مدرن عمدتاً متأثر از اندیشه‌های اقتصادی کاذب بوده است
4- تغییر مفهوم قانون
قانون قدیمی‌تر از قانون‌گذاری است
درس‌های رفتارشناسی جانوری و انسان شناسی فرهنگی
فرایند تصریح شیوه‌های کردار
قواعد واقعی و قواعد هنجاری
قوانین نخستین
سنت کلاسیک و قرون وسطایی
صفات متمایز قانونِ ناشی از عرف و رویه قضایی
چرا قانون خودجوش نیازمند اصلاح با قانون‌گذاری است
منشأ هیئت‌های مقننه
وفاداری و حاکمیت
5- نوموس: قانون آزادی
وظایف قاضی
تفاوت وظیفه‌ قاضی با وظیفه رئیس سازمان
هدف قضا حفظ نظم موجود اَعمال انسان‌هاست
«اعمال معطوف به دیگران‌» و حمایت از انتظارات
در نظمی پویا از اَعمال، تنها برخی انتظارات می‌توانند مورد حمایت قرار گیرند
بیشترین میزان تحقق انتظارات با تعیین حدود حوزه‌های حفاظت‌شده به دست می‌آید
مسئله‌ کلی تأثیر ارزش‌ها بر واقعیت‌ها
«قصد» قانون
تصریح قوانین و قابلیت پیش‌بینی تصمیمات قضایی
وظیفه قاضی محدود به نظمی خودجوش است
نتیجه‌گیری‌ها
6- تزیس: قانون هیئت مقننه
قانون‌گذاری زاییده ضرورت برقراری قواعد سازماندهی است
قانون عرفی و قانون موضوعه: به مورداجراگذاشتن قانون و اجرای دستورات
قانون‌گذاری و نظریه تفکیک قوا
وظایف حکومتی مجالس نمایندگان
حقوق خصوصی و حقوق عمومی
حقوق اساسی
قانون‌گذاری مالی
حقوق اداری و قدرت پلیس
«تدابیر» سیاستی
تبدیل حقوق خصوصی به حقوق عمومی با قانون‌گذاری «اجتماعی»
گرایش ذهنی هیئت مقننه‌ای که مشغله اصلی‌اش دولت است
یادداشت‌ها
نمایه