معرفی و دانلود کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید: زیست نامه‌ی غریب آرتور رمبو

معرفی کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید: زیست نامه‌ی غریب آرتور رمبو

کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید نوشته‌ی احسان مهتدی، زندگی‌نامه‌ی آرتور رمبو است؛ شاعری فرانسوی که به خاطر تم‌های سورئال و هنجارشکنش معروف است. احسان مهتدی که خود شاعر و پژوهشگر ادبی است، با روایتی خواندنی به زندگی کوتاه ولی مملو از افت‌وخیز و جاه‌طلبانه‌ی آرتور رمبو می‌پردازد. شرح حالی خواندنی از شاعری جسور که هر خواسته‌ای را تا آن جا که ممکن است تجربه کرده و به تکه‌ای ناچیز از آن بسنده نمی‌کند.

درباره‌ی کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید

احسان مهتدی در کتاب فرشته‌ی شعله در یخِ تبعید با عنوان کامل زیست‌نامه‌ی غریب آرتور رمبو، سرگذشت پرفرازونشیب و سرکشانه‌ی آرتور رمبو را ارائه می‌کند. رمبو نبوغ سرشاری داشت و شاعری آزادی‌خواه و آتشین‌مزاج و طغیانگر بود. آرتور رمبو با نام کامل (Jean Nicolas Arthur Rimbaud) که خیلی زود، در سی‌وهفت سالگی بر اثر سرطان جان باخت، از ده سالگی شروع به شعر سرودن کرد. اشعار متحیرکننده‌ی رمبو در نوجوانی و جوانی تأثیری روی ادبیات و هنر مدرن، و حتی روی جنبش‌های سیاسی گذاشت که نمی‌توان انکارش کرد.

آرتور رمبو در شانزده سالگی، اشعارش را برای پل ورلن (Paul Verlaine)، از شاعران برجسته‌ی مکتب سمبولیسم، ارسال می‌کند و او از اعجاب‌انگیز بودن شعرهای رمبو یکه می‌خورد، تا اینکه در نامه‌ای از رمبو می‌خواهد نزد او برود و به این شکل دوستی صمیمی اما عجیب این دو شاعر شروع می‌شود. عجیب از این بابت که رابطه‌شان با شلیک ورلن به رمبو تمام می‌شود ولی رمبو جان به در می‌برد و فقط مچ دستش در این حادثه آسیب می‌بیند. احسان مهتدی در کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید از حکایت عجیب آرتور رمبو می‌نویسد که چطور به سه قاره و دست‌کم به چهارده کشور سفر می‌کند. رمبو در کمون پاریس نیز حضور می‌یابد و همان موقع علی‌رغم سن کمی که داشت، با بزرگان شعر و ادبیات فرانسه نشست و برخاست پیدا می‌کند.

شاعر داستان احسان مهتدی، آرتور رمبو در کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید در آغاز جوانی نتوانست فضای خانه را تحمل کند؛ او فرار کرد و به پاریس رفت و در جنگ فرانسه و پروس شرکت کرد. بعدها در همین ماجراجویی‌های دیوانه‌وارش، از جایی که مستقر بود با قطار گریخت و نهایتاً به جرم ولگردی و فرار محاکمه شد و مدتی را پشت میله‌های زندان سپری کرد. رفتار رمبو در حدود شانزده سالگی رفته‌رفته به جنون کشیده شد و لاقیدی و لاابالی‌گری می‌کرد؛ الکل می‌نوشید و سخنان قبیح به زبان می‌آورد و اشعاری شنیع می‌سرود و از کتاب‌فروشی‌ها محل کتاب می‌دزدید و شکل و شمایلی پریشان برای خودش دست‌وپا کرده بود.

آتور رمبو به بیست‌ویک سالگی که می‌رسد، شعر و شاعری را به‌کل کنار می‌گذارد و خودش را در آغوش زندگی‌ای رها می‌کند که بیشتر به رمان‌های مهیج و ماجراجویانه شباهت دارد. هر کار و فضایی را که بتوانید تصور کنید، آزمایش کرد: از تجارت قهوه و پوست حیوانات و عاج و قاچاق اسلحه برای سلطان حبشه بگیرید تا دوره‌گردی و گدایی و کارگری در خانه‌ی مردم.

احسان مهتدی با تکیه بر جزوه‌ای کوچک و جیبی از ادموند وایت، رمان‌نویس آمریکایی، تحت عنوان «رمبو: زندگانی دوگانه‌ی یک عصیانگر» این زندگی‌نامه از آرتور رمبو را می‌نویسد. متهدی می‌گوید که روایت خود ادموند وایت نیز وام‌دار زندگی‌نامه‌ی مفصل دیگری است که گراهام راب آن را به رشته‌ی تحریر آورده است. اکنون نیز نشر چشمه این زندگی‌نامه را با کوشش احسان متهدی چاپ و منتشر کرده و در اختیار شما علاقه‌مندان قرار داده است.

کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به شعر و شاعری علاقه‌مندید و خصوصاً دنبال این هستید که از داستان زندگی آرتور رمبو، یکی از درخشان‌ترین ذهن‌های ادبی در تاریخ فرانسه محسوب می‌شود، آگاه شوید، این کتاب شدیداً توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب فرشته‌ی شعله در یخ تبعید: زیست نامه‌ی غریب آرتور رمبو می‌خوانیم

نام خانوادگیِ «رمبو» از لفظی فرانسوی و عتیق ریشه گرفته و مشتق شده است، لغتی که می‌گویند ریشه در خاک انگلیسی داشته، به‌جامانده از پشتِ سربازی که فقط برای غارت و قتل در ارتش نام نوشته بود: اسم‌ورسمی قطعاً نامناسب برای انتساب به خانواده‌ای متقی از زمره‌ی زارعین کاتولیکِ زحمتکش (خاندان مادری) و شاید تا حدی مناسب حال حامل آن، فردریک رمبو. مردی گریزپا که در ابتدا افسر توپ‌خانه و سپس کاپیتانی بی‌باک در ارتش بود و از قضا، پاره‌وقت، دستی هم در چیز نوشتن داشت. فردریک، در اصل، پسرِ خیالاتی و سربه‌هوای خیاط قدیمی شهر بود. او نه اهل حوالی شارل‌ویل و نه از نواحی شمال بلکه بورگونی‌ای از تبار پرووانسی بود که، به نوبه‌ی خود، زندگی پُرتلاطمی را پشت‌سر گذاشت. او که در آغاز فقط سرباز صفر بود پله‌پله تا مرتبه‌ی کاپیتان پیاده‌نظام ترقی کرد و اکثر سال‌های خدمت خود را در سرزمین‌های بیگانه گذراند. مردی با قدوقامتی متوسط، موی روشن، و مثل پسرش در آینده چشم‌آبی و صاحب پیشانیِ کشیده‌ای که همواره، در برخورد نخست، بس چشم‌گیر و اندیشمندانه می‌نمود، با آن بینیِ، باز هم مثل پسر آینده‌اش، قدری سربالا و همان دهانِ قدری شهوانی.

فردریک رمبو در 1832، به محضِ هجده‌ساله شدن، داوطلب خدمت و وارد ارتش شد و از آن‌جا که باهوش و بامعلومات بود، خیلی زود ترفیع گرفت. در قدم اول کمک‌آجودان (مرتبتی نظامی مثل سرکار «استوار» خودمان!) و، پس از نُه سال خدمت مفید، افسر شد. او که در سِمت ستوان به الجزیره رفته بود در آن‌جا، به‌سرعت و با فصاحتی مثال‌زدنی (با همان ذوق ذاتی که پسرش از او ارث خواهد برد)، عربی آموخت. همین زبان‌دانی در نهایت او را به پُست‌های اجراییِ درجه‌بالایی در بخش امور سیاسیِ الجزیره رساند؛ ترفیعی که باید گفت به‌ندرت برای افسری ساده در ارتش اتفاق می‌افتاد. فصل فصل قدرت و غلبه‌ی قهرمانانه‌ی فرانسه بر الجزیره بود. در روزهای نخست، میان رهبران ارتش و سلطان مراکش و قبیله‌های ریزودرشتی که غالباً سر طغیان داشتند نبرد سختی بود. به وقتِ پیروزیِ 1844، به فرماندهیِ بوژو در ایسلی (آیلی؟)، ستوان رمبو نیز در صف سربازان و در الجزیره بود، همان زمانی که ارتشِ صرفاً ده‌هزارنفره‌ی فرانسه قوای لشکر ۴۵هزارنفره‌ی مراکش را در هم شکست.

فهرست مطالب کتاب

در سرِ آغاز
حیاتِ عنصرِ عاصی: شمایل فرشته به شِمای شارل‌ویل (1854)
افتادن از دهان تاریکی: اخباری از خاندان و خردسالی شاعر هفت‌ساله (1861 - 1854)
نابغه‌ی طریق خیر و شر: درخشش در تحصیل و نخستین شعریات (1869 - 1861)
نطفه‌ی توفان و فانتِزیا: شعرآمیزی با ایزامبار و کارزارِ فرانکو پروسی‌ها (1870)
غیب‌بینِ رمبوویل: کمانه کردنِ بومرنگ ناگهانی کُمون (ژانویه تا اوت 1871)
کابوسِ لب‌به‌لب: از احوالاتِ پیشارمبوِ ورلن تا حلولِ «قایقِ لول»
شیطان در میان دکترها: «الواطی‌های پاریسی» و محشر و شر به پایتخت (سپتامبر تا دسامبر 1871)
افسون نوسانات سینوسی: کندن از ماتیلد و برزخ لندن (1872)
زخم‌خوانی در ملأ دام: ملودرام بیم و بیمارستان بروکسل (1873)
فرشته‌ی افراشته رو به نافِ فنا: میل ناپدید شدنِ «من»، در سرآغازِ «دیگری» (1874)
در پای پایان
ختام کار و کلام
منابع و ارجاعات، شهودات و اشارات
پی‌نوشت‌ها
نمایه