معرفی و دانلود کتاب فراسوی نگاتیوها: ساختار گفتمانی در فیلم‌های سینمای ایران

معرفی کتاب فراسوی نگاتیوها: ساختار گفتمانی در فیلم‌های سینمای ایران

اگر همیشه ‌به‌دنبال پژوهشی تطبیقی در تاریخ سینمای ایران بوده‌اید، حالا می‌توانید آن را در کتاب فراسوی نگاتیوها بیابید. رسول نظرزاده، پژوهنده‌ی هنر هفتم در این زمینه کاری اساسی کرده و مجموعه‌ای از مباحث متنوع و جذاب در باب سینمای ایران دهه‌های گوناگون را گرد هم آورده. در این سلسله مباحث بین‌رشته‌ای قرار است به ریشه‌های مشترک میان سینمای ایران با جوانب فرهنگی و اجتماعی آن بپردازیم.

درباره‌‌ی کتاب فراسوی نگاتیو‌ها

مطالعات تطبیقی در دنیای سینما، یکی از مهم‌ترین بخش کار پژوهشگران هنر هفتم است. با سیروسیاحت در آثار مختلف و مقایسه میان آن‌ها، هم راه برای آینده‌سازان این وادی هموار می‌شود و هم گنجینه‌ای از اطلاعات مهم در سیر تاریخ سینما به‌دست می‌آید. از آن‌جایی که جای خالی پژوهش‌های تطبیقی در بازار کتاب‌های سینمایی همچنان احساس می‌شود، رسول نظرزاده، تصمیم گرفته در کتاب فراسوی نگاتیو‌ها به بخشی از این نیاز اساسی پاسخ دهد. اما کار پژوهش تطبیقی در آثار مهم سینمای ایران، هدفی فراتر از این‌ها نیز دارد. سینمای ایران به‌شکل شگفت‌انگیزی با عناصر فرهنگی و بومی و اجتماعی این کشور گره خورده. با نگاه انداختن به فیلم‌های شاخص هر دهه‌ از تاریخ ایران می‌توان رنگ‌وبوی آن دوره‌ و نماد‌های بسیاری از فرهنگ آن زمانه را به دست آورد که علاوه‌بر ارزش هنری، ارزش تاریخ‌شناسی و مردم‌شناسی نیز دارد.

نویسنده‌ی کتاب فراسوی نگاتیو‌ها تلاش کرده تا در پژوهش خود به تمامی این جوانب توجه نشان دهد و گزارشی تهیه کند که هم طرفداران پروپاقرص پرده‌ی نقره‌ای را از خود راضی نگه دارد و هم برای سایر علاقه‌مندان به حوزه‌های مطالعات فرهنگی مفید و قابل‌استفاده باشد. بنابراین این اثر جذاب را پیش از هرچیز باید پژوهشی بین‌رشته‌ای دانست.

بحث‌های مختلف کتاب فراسوی نگاتیو‌ها، براساس یک سلسله کار علمی و اصولی‌ شکل گرفته؛ اما درعین‌حال با زبانی بسیار روان و به‌دور از نظریه‌پردازی بسیار نوشته شده تا خواندن و دنبال کردن موضوعات آن لذت و کاربرد بیشتری برای مخاطب به همراه بیاورد. همچنین نویسنده تلاش کرده تا در اثر خود از سوگیری و نگاه یک‌طرفانه پرهیز کند و درست مانند گزارشگری که دوربین به دست گرفته ما را با زوایای تازه‌ای از سرگذشت سینمای ایران آشنا سازد.

رسول نظرزاده نگارنده‌ی این اثر، موضوعات موردبحث خود را در چهارده عنوان کلی می‌گنجاند. بررسی روابط زن‌ و مرد در سینمای ایران، تأثیرات متقابل میان سینما و تئاتر، فیلم‌سازان زن در سینمای ایران، زاویه‌ی روایت داستان در فیلم‌ها و استفاده از فضای شهری در سینما گوشه‌ای از موضوعات متنوع و پرکششی است که در این کتاب مطالعه می‌کنید. همچنین در ادامه‌ی هر بحث، مثال‌هایی از فیلم‌های سال‌های مختلف سینما آورده شده که می‌تواند منبع مطالعه و تحقیق عمیق‌تر در دنیای سینما، برای خوانندگان مشتاق آن باشد. این کتاب را باید یک نمونه‌ی منحصربه‌فرد در پژوهش‌های سینمایی سال‌های اخیر دانست که با تلاش انتشارات مروارید در دسترس شما قرار گرفته است.

کتاب فراسوی نگاتیو‌ها برای چه کسانی مناسب است؟

این پژوهش خواندنی و آموزنده را به دوست‌داران مطالعات سینمایی و به‌ویژه تاریخ سینمای ایران پیشنهاد می‌دهیم.

در بخشی از کتاب فراسوی نگاتیوها: ساختار گفتمانی در فیلم‌های سینمای ایران می‌خوانیم

نبود خانه‌های امن دولتی یا مردمی برای حمایت از این‌گونه دختران راهی به‌جز خشونت پایانی فیلم باقی نمی‌گذارد. این در زمانی است که فمنیسم نخبه‌گرای شهری چشم بر معضلات اجتماعی زنان بسته است و سر در بحث‌های فردی ضد مرد فرو برده است.

در فیلم زندان زنان کارگردان منیژه حکمت 1379 با فیلم‌نامه‌ای از فرید مصطفوی (براساس طرحی از منیژه حکمت) شاهد تجمع این‌گونه زنان در زندان هستیم. زنانی که هریک به‌گونه‌ای از داشتن یک زندگی معمولی کنار گذاشته شده‌اند. میترا (رؤیا نونهالی) یکی از زندانیان به‌خاطر قتل ناپدری خود زندانی است با کوتاه‌شدن موی سر و حبس در سلول انفرادی به مخالفت با قوانین زندان می‌پردازد. قوانینی که هیچ‌گونه حمایتی از آنان نمی‌کند در آن‌جا هم می‌خواهد به‌زور آن‌ها را در صورت‌بندی شرعی/ اخلاقی/ قانونی خود جای دهد. دختری به نام سحر درون بندهای زندان مورد آزار جنسی قرار می‌گیرد و خودکشی می‌کند. در انتها اگرچه حکم آزادی میترا صادر شده اما او از بیرون رفتن امتناع می‌کند. به‌راستی چرا او که جایی ندارد ماندن در زندان را به محیط ناامن بیرون و طردشدگی اجتماعی در گروه‌های زنان ترجیح می‌دهد؟ تا این‌که سپیده دختری از نسل جوان آزاد می‌شود و از او می‌خواهد که او را همراهی کند. میترا که به این دختر حس مادرانه پیدا کرده چون از وضعیت بی‌رحمانه‌ی زندگی در خیابان‌های شهر خبر دارد با تعهدی تازه از زندان بیرون می‌آید.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
مطالعه‌ی ساختاری
الگوهای تک‌گویی در فیلم‌های سینمای ایران
مروری بر راوی دانای کل در شروع فیلم‌های سینمای ایران
نقش نامه و جلوه‌های آن در ساختار فیلم‌های سینمای ایران
مطالعه‌ی جامعه‌شناسانه
بازخوانی بحران روابط زن و مرد ایرانی در چهار فیلم در چهار دهه‌ی سینمای ایران
چگونگی حضور کارگران در فیلم‌های سینمای ایران
مطالعه‌ی زنان
تاریخ حضور زنان در فیلم‌های سینمای ایران از آغاز تا 1359
نقش‌مایه‌های مرد اثیری در فیلم‌های زنان فیلمساز امروز ایرانی
مطالعه‌ی تطبیقی
تأثیر تئاتر ایران در روند تحولی سینمای ایران از آغاز تا 1389
مطالعه‌ی شهری/ صنعتی
جایگاه نفت در فیلم‌های سینمای ایران