معرفی و دانلود کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر اول)

معرفی کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر اول)

امین اصلانی در کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر اول)، نخستین دفتر از دفاتر شش‌گانه‌ی کتاب بزرگ مثنوی، سروده‌ی شاعر و عارف نامدار پارسی‌گوی، جلال الدین محمد بلخی ملقب به مولانا را برای علاقه‌مندان قرائت نموده است. باشد که با گوش سپردن به این کتاب گران‌سنگ، دروازه‌های علم و معرفت را بر روی خود گشوده بیابید.

درباره کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر اول):

جلال‌الدین محمد بلخی، معروف به رومی و ملقب به مولانا، عارف و شاعر پرآوازه‌ی پارسی‌زبان بود که در سال 604 ه.ق، در شهر بلخ دیده به جهان گشود. او فرزندِ شیخ و واعظ مشهور دوران، بهاءُالدّین وَلَد بود که به سبب علم و فضل فراوانش، سلطان العلما خوانده می‌شد. بهاءالدین ولد شاگردان پرشماری داشت که در کار دین و امر طریقت، وی را مرجعی یگانه قلمداد می‌کردند. این شاگردان امیدوار بودند که پس از مرگ بهاء ولد (که در سال 628 رخ داد)، فرزندش جلال‌الدین جای خالی او را پر کند. به واقع نیز، تربیت مولانا در همین راستا، یعنی در مسیر سلطان‌العلمای ثانی شدن بود.

سید برهان‌الدین محقق ترمذی که خود از مریدان بهاء ولد به شمار می‌رفت، نخستین استاد و راهنمای مولانا بود. به گمان سید، در جلال‌الدین جوان بذری بود که با تربیت و رسیدگی صحیح، می‌رفت که درختی تنومند شود؛ او وظیفه‌ی خویش را پرورش این بذر می‌دانست. باری، او مدتی نسبتاً طولانی در تربیت فکری و روحی مولوی کوشید تا سرانجام در سال 637 ه. ق دار فانی را وداع گفت.

کمی بعد شمس تبریزی از راه رسید؛ شوریده‌مردی غریب، با ظاهری ژولیده و رفتاری نامتعارف، که وقعی به نام و ننگ نمی‌نهاد و خلق جهان را از امیر گرفته تا گدا، به چیزی نمی‌گرفت. درباره‌ی نخستین دیدار شمس با مولانا حکایات زیادی گفته شده، که بیشتر به افسانه شبیهند تا واقعیت. با این همه در این افسانه‌ها رگه‌هایی از حقیقت یافت می‌شود؛ چه، تمام آنها در نهایت این معنا را بازگو می‌کنند که پس از پیوستن شمس تبریزی به مولانا، تحولی شگرف و عظیم در روح مولوی پدید آمد (چناچه درس و وعظ را رها کرد و در مسیر سماع و شاعری افتاد)؛ و این خود از مطالعه‌ی زندگینامه‌ی مولانا، و بیشتر از آن، از تأمل مستقیم در آثارش به روشنی پیداست. این تحول شگرف در روح و اندیشه‌ی مولانا که پس از دیدار با شمس تبریزی پدید آمد، در واقع تغییر جهتی‌ست از شریعت به سوی طریقت؛ یا به نوعی، از عرفان زاهدانه به عرفان عاشقانه؛ یا آنطور که شمس در مقالات گفته، از پیشانی (جایگاه اندیشه) به دل (جایگاه عشق).

باری، مولانایی که ما می‌شناسیم همین مولانای پس از شمس است. از دوران پیشاشمسِ وی، تنها کتابی به نام مجالس سبعه باقی مانده، که مشتمل است بر وعظ‌ و اندرزهایی منثور، به سبکِ وعظ‌های سلطان‌العلما. آثار بزرگ او، از جمله دیوان کبیر شمس و کتاب شریف مثنوی، جملگی پس از آشنایی‌اش با شمس پدید آمدند.

درباره‌ی حوادثی که در مدت زمان هم‌نشینی شمس و مولانا رخ داد، گفتنی چنان بسیار است که شرحش در این مجال مختصر نمی‌گنجد. فقط همینقدر بگوییم که شیفتگی مولانا به شمس چنان بی‌حدوحصر، و بی‌توجهی شمس به اطرافیان مولانا آن اندازه آزاردهنده بود، که آتش عداوت و حسد را در دل شاگردانِ غالباً دون‌پایه‌ی جلال‌الدین روشن کند، و ایشان را به اذیت و آزار شمس‌الدین ترغیب نماید.

چنانچه می‌دانیم، این آزار و اذیت‌ها در نهایت سبب شد که شمس تبریزی پس از یک دوره غیبت کوتاه مدت، برای همیشه مولانا را ترک نماید. با این حال، آنچه او از شور و وجد و حال در اعماق روح مولانا بیدار کرده بود، تا پایان عمر، جانِ دردمند رومی را ترک نگفت؛ شور و وجد و حالی که نمودش را می‌توان در دو کتاب جاودانه‌ی مولوی به وضوح مشاهده نمود: دیوان شمس تبریزی که مشتمل بر غزلیات جانگداز و روح‌نواز اوست؛ و مثنوی معنوی که به باور تمام صاحب‌نظران، نه فقط برترین اثرِ نگارنده، بلکه بزرگ‌ترین کتاب در تاریخ عرفان اسلامی است.

تألیف مثنوی که بعدها آن را «قرآن پارسی» لقب دادند، در سال 662 و به خواهش حسام‌الدین چلبی (از یاران خاص حضرت مولانا) آغاز گشت. این اثر گران‌سنگ در شش دفتر تنظیم گشته است. فاصله‌ی زمانی میان اتمام یک دفتر تا آغاز دفتری دیگر، گاه به چند سال نیز می‌رسد.

ساختار کتاب مثنوی به غایت پیچیده و چندوجهی‌ست. چناچه بوطیقای آن تا امروز موضوع صدها کتاب و مقاله‌ی مختلف بوده است. این کتاب همچون بسیاری از آثار بزرگ عرفانی، مشتمل بر قصه‌ها و حکایت‌هایی گوناگون است که به قصد تفهیم مطالب عمیق عرفانی ساخته و پرداخته شده‌اند. البته باید دانست که مولانا بیشتر قصه‌ها را از مآخذ از پیش موجود گرفته، و خود تنها شاخ و برگ‌هایی بدان افزوده یا از آن کاسته است. چه، هدف او نه داستان‌پردازیِ صرف (که در نظر وی کاری بی‌ارزش بوده)، بلکه انتقال معانی والای عرفانی «به واسطه‌ی داستان» بوده است.

اما این معانی دقیقاً چه‌اند؟ قطعاً پاسخ این سوال را هر کس باید به تنهایی، از طریق غور در متن کتاب به دست آورد. آنچه به طور کلی می‌توان گفت، این است که مثنوی حکایت انسانِ دورافتاده از عالم معناست؛ قصه‌ی روحِ اسیرِ تن که دردمندانه از پس وسوسه‌ها و تعلق‌ها، راهی به سوی آسمان می‌جوید...

کتابی که اکنون پیش روی شماست، نسخه‌ی صوتی نخستین دفتر مثنوی‌ (تصحیح نیکلسون) است که در کنار پنج دفتر دیگر کتاب، به همت نشر جیحون و با گویندگی امین اصلانی فراهم آمده است.

کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر اول) مناسب چه کسانی است؟

از تمام علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک فارسی و همچنین، از همه‌ی دوست‌داران عرفان اسلامی، دعوت می‌کنیم که شنونده‌ی نسخه‌ی صوتی کتاب بزرگ مثنوی معنوی باشند.

در بخشی از کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر اول) می‌شنویم:

یک زنی با طفل آورد آن جهود - پیش آن بت و آتش اندر شعله بود
طفل ازو بستد در آتش درفکند - زن بترسید و دل از ایمان بکند
خواست تا او سجده آرد پیش بت - بانگ زد آن طفل انی لم امت
اندر آ ای مادر اینجا من خوشم - گر چه در صورت میان آتشم
چشم‌بندست آتش از بهر حجیب - رحمتست این سر برآورده ز جیب
اندر آ مادر ببین برهان حق - تا ببینی عشرت خاصان حق
اندر آ و آب بین آتش‌مثال - از جهانی کآتش است آبش مثال
اندر آ اسرار ابراهیم بین - کو در آتش یافت سرو و یاسمین
مرگ می‌دیدم گه زادن ز تو - سخت خوفم بود افتادن ز تو
چون بزادم رستم از زندان تنگ - در جهان خوش‌هوای خوب‌رنگ
من جهان را چون رحم دیدم کنون - چون درین آتش بدیدم این سکون
اندرین آتش بدیدم عالمی - ذره ذره اندرو عیسی‌ دمی
نک جهان نیست‌شکلِ هست‌ذات - و آن جهان هست‌شکلِ بی‌ثبات...

فهرست مطالب کتاب صوتی