معرفی و دانلود کتاب راهنمای شناسایی خاک - جلد اول

معرفی کتاب راهنمای شناسایی خاک - جلد اول

کتاب راهنمای شناسایی خاک - جلد اول، به مفاهیم نقشه‌برداری خاک، خاک‌سنجی، مبانی علمی شناسایی خاک و فرآیند نقشه‌برداری آن می‌پردازد. همچنین رده‌های شناسایی خاک را بررسی می‌کند و انواع آن را شرح می‌دهد.

کتاب راهنمای شناسایی خاک (Soil survey manual) اصول و روش‌های عمده مورد نیاز برای انجام و کاربرد شناسایی خاک و سازماندهی و استفاده از داده‌های مرتبط را ارائه می‌دهد. عبارت شناسایی خاک، در این‌جا برای بیان فرآیند نقشه‌برداری، توصیف، طبقه‌بندی و تفسیر پیکره‌های سه بُعدی خاک در چشم‌انداز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستورالعمل توسط کمیته ملی شناسایی خاک آمریکا و همچنین سازمان‌های مشابه دیگر در سطح جهانی تهیه شده است.

این دستورالعمل، مجموعه‌ای از راهنمایی‌ها، روش‌ها و تعاریف را برای انجام شناسایی خاک ارائه می‌دهد، اما ضرورتاً، سیاست‌ها و اسناد مورد نیاز برای اجرای عملیات‌های شناسایی خاک را مشخص نمی‌کند. پیکره‌های خاک شامل توالی‌ای از افق‌ها و لایه‌های غیرقابل شناسایی هستند که حاصل تأثیر عوامل خاک‌سازی بر روی الگوهای متناوب سیمای اراضی‌اند، آن‌گونه که توسط داکوچائف و دنی توصیف شده است.

دانشمندان علوم خاک، درک و شناخت لازم را از عوامل خاک‌ساز در این مناطق کسب نموده‌اند و بیان حاصل از تعامل و تجارب آن‌ها در خاک مطرح شده و در ادامه، توانسته‌اند نقشه‌هایی از پیکره‌های طبیعی خاک را به شکل کاملاً موثری تهیه نمایند. نقشه‌ پیکره‌های خاک، با نقشه‌های منفرد ویژگی‌های خاک مانند ماده آلی یا واکنش خاک (pH) در عین مرتبط بودن، متفاوت است. مورد دوم، بر اساس نمونه‌برداری و مدل‌سازی آماری انجام شده چگونگی تغییرات این ویژگی‌ها در زمین‌نما را ارائه می‌نماید.

در بخشی از کتاب راهنمای شناسایی خاک می‌خوانیم:

خاک همان‌گونه که در طبقه‌بندی خاک تعریف گردیده (کارکنان اداره‌ی شناسایی خاک آمریکا (1999)، یک پیکره‌ی طبیعی متشکل از مواد جامد (مواد معدنی و مواد آلی)، مایع و گاز است که در سطح زمین مشاهده شده، فضاها را اشغال نموده و با یک یا هر دوی این ویژگی‌ها مشخص می‌گردد: افق‌ها یا لایه‌ها که از مواد اولیه در نتیجۀ افزوده شدن، کاهش، انتقال و تغییرشکل انرژی و ماده و یا قابلیت حمایت از گیاهان ریشه‌دار در یک محیط طبیعی متفاوت و قابل تمایز می‌باشد.

"پیکره‌های طبیعی" بر اساس تعریف ارائه شده، شامل تمام بخش‌های ژنتیکی مربوط به یک خاک می‌باشند. یک بخش مشخص مانند لایۀ سیمانی شده ممکن است قادر به حمایت از رشد گیاهان نباشد. اگرچه، در صورتی هنوز بخشی از خاک به حساب می‌آید که ارتباط ژنتیکی با قسمت‌های دیگر داشته باشد و در صورتی که ساختار مورد نظر به عنوان یک واحد، قادر به حمایت از رشد گیاهان بوده و یا افق‌ها یا لایه‌هایی داشته باشد که نتیجۀ فرآیندهای خاکسازی می‌باشند، شامل افزایش، کاهش، ‌انتقال و تغییر شکل‌ها می‌باشد (سیمونسون، 1959).

تقریباً تمامی پیکره‌های طبیعی که به عنوان خاک معرفی شده‌اند، ‌قادر به حمایت از رشد گیاهان می‌باشند. برخی که نمی‌توانند از گیاهان حمایت کنند، هنوز هم به عنوان خاک به حساب می‌آیند، زیرا از فرآیندهای خاکساز تأثیر پذیرفته‌اند. خاک‌ها در محیط‌های بسیار نامطلوب، مانند جنوبگان یک مثال از این مورد هستند. همچنین تعریف خاک شامل پیکره‌های طبیعی می‌باشد و قادر به حمایت از رشد گیاهان هستند، ‌با وجود اینکه بخش‌های ژنتیکی متفاوتی ندارند. برای مثال، رسوبات تازۀ آبرفتی و یا مواد جدید ایجاد شده در صورتی به‌عنوان خاک محسوب می‌شوند که بتوانند قابلیت رشد گیاهان را فراهم نمایند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: خاک و شناسایی خاک
شناسایی خاک - تعریف و توصیف
مفاهیم اولیه خاک
خاک‌ها به عنوان پیکره‌ی طبیعی
پیشرفت‌های اولیه‌ی طبقه‌بندی خاک
مفهوم مدرن خاک
توسعه سامانه رده‌بندی خاک
مبانی علمی شناسایی خاک
فاکتورهای مختلف کنترل‌کننده توزیع خاک‌ها
روابط خاک - زمین‌نما
توسعۀ شناسایی خاک در آمریکا
فصل دوم: مفاهیم نقشه‌برداری خاک
فرآیند نقشه‌برداری خاک
نقشه‌برداری خاک و روش علمی آن
روش‌های پیشین (معمول)
عکس‌های هوایی
رویکرد معاصر
منابع خطای آشکار در نقشه‌های خاک موجود
عملیات میدانی و تجهیزات
ابزاری برای آزمون خاک
اندازه‌گیری و ثبت تجهیزات برای نقشه‌برداری
تشخیص و طبقه‌بندی خاک
پدون
پلی‌پدون‌ها
واحدهای نقشۀ خاک
اجزاء واحد نقشه خاک
سری‌های خاک
کلاس بالاتر از سری‌های خاک
شبه‌سری‌ها
اراضی متفرقه
فازها (حالت‌ها)
کلاس‌ها
انواع واحدهای نقشه
مجموعه‌های همسان
کمپلکس‌ها
مجموعه‌ها
گروه‌های نامشخص
اجزاء کوچک‌تر در واحد نقشه
مرزبندی خاک‌های غیرمشابه
طراحی یا مستندسازی واحدهای نقشه
طراحی واحدهای نقشه
شناخت پارامترها
مرزبندی محدوده‌ها
مهم‌ترین خطوط خاک
تعریف اجزاء
خطوط متقاطع
نام‌گذاری واحد نقشه
رده‌های شناسایی‌های خاک
مقیاس و رده‌بندی نقشه‌برداری
ردۀ اول شناسایی
رده دوم شناسایی
ردۀ سوم شناسایی
ردۀ چهارم شناسایی
ردۀ پنجم شناسایی‌
دو ردۀ شناسایی خاک در یک پروژۀ مشابه
طراحی واحدهای نقشه
تعیین ویژگی‌ واحدهای نقشه
طبقه‌بندی اجزای واحد نقشه
همبستگی واحدهای نقشه
اعطای گواهی
کنترل کیفی و تضمین کیفیت
ثبت و مستندسازی
تعاریف سری‌های خاک
توصیفات رسمی سری‌های خاک
کتابچۀ راهنمای خاک
تشریح و طبقه‌بندی خاک‌ها
طرح تشخیصی
طرح تاکسانومیک
نمادهای مرسوم و اختصاصی در راهنمای نقشه
راهنما و نقشه کلی خاک
نقشه‌های خاک تهیه شده با روش‌های دیگر
نقشه‌های عمومی خاک
نقشه‌های نمادین
نقشه‌های موضوعی
داده‌های پشتیبان