معرفی و دانلود کتاب دیوان صیدی‌ تهرانی: از شعرای سده یازدهم

معرفی کتاب دیوان صیدی‌ تهرانی: از شعرای سده یازدهم

کتاب دیوان صیدی‌ تهرانی شامل اشعار میر علی صیدی تهرانی، شاعر قرن یازدهم است که توسط محمد قهرمان گردآوری و بازنگری شده. اثر پیش رو حاوی بیش از 2700 بیت از اشعار این شاعر گزیده‌گوی اهل تهران است و قالب‌های شعری گوناگونی ازجمله قصیده، مثنوی، غزل و رباعی را در بر می‌گیرد. این کتاب همراه با شرح حال شاعر و مقایسه‌ی نُسَخ موجود از دیوان صیدی تهرانی به علاقه‌مندان شعر و ادب عرضه شده است.

درباره‌ی کتاب دیوان صیدی تهرانی

آسمان ادبیات فارسی، شاعران بسیاری را به خود دیده است که خیال و تغزل، سخن‌سرایی و قریحه‌ی شعری نظیر ندارند. صیدی تهرانی یکی از همین شاعران و ازجمله شاعران سبک هندی به شمار می‌رود و تجربه‌ی زندگی در میان نخبگان اصفهان و سفر به هند، تأثیر شگرفی بر آثار او داشته. صاحب‌نظران از فصاحت کلام و طلاقت لسان صیدی سخن بسیار گفته‌اند. نکته‌ی قابل توجه درباره‌ی این شاعی آن است که بر خلاف بسیاری از همتایان خود، جزو شعرای درباری محسوب نمی‌شد.

نسخه‌ی حاضر از دیوان صیدی تهرانی را می‌توان کامل‌ترین و کم‌غلط‌ترین نسخه از سروده‌های این شاعر سده‌ی یازدهم در نظر گرفت. محمد قهرمان در گردآوری و بازنگری این اشعار، از نسخ موجود در کتابخانه دیوان هند بهره برده و بر اساس نسخه‌ی نستعلیق ایوب که از همه درست‌تر و خواناتر بوده، کار مطابقت و تصحیح را انجام داده. گردآورنده در تدوین اثر حاضر برای قصاید و مثنو‌ی‌هایی که فاقد نام بوده‌اند، عنوانی انتخاب کرده، غزل‌ها را با شماره‌ی مسلسل مرتب نموده و تصحیحات قیاسی و کلمات افزوده شده را به صورت حاشیه‌نویسی ارائه کرده است. اثر پیش رو همچنین شامل مطلع‌ها، متفرقات و تعلیقات صیدی تهرانی است که آخرین بخش از کتاب را به خود اختصاص داده‌اند.

کتاب دیوان صیدی تهرانی به کوشش انتشارات سوره مهر چاپ شده و نسخه‌ی الکترونیک آن از طریق سایت و اپلیکیشن کتابراه در دسترس علاقه‌مندان به شعر و ادبیات قرار گرفته است.

کتاب دیوان صیدی تهرانی مناسب چه کسانی است؟

مطالعه‌ی این نسخه‌ی تصحیح‌شده از دیوان صیدی تهرانی به علاقه‌مندان آثار شاعران قرن یازدهم و سبک هندی توصیه می‌شود.

با میر علی صیدی تهرانی بیشتر آشنا شویم

میر علی صیدی تهرانی شاعر قرن یازدهم است که سال تولدش را بین 1022 تا 1025 تخمین زده‌اند. او در دوران جوانی از تهران راهی اصفهان شد و به کسب معلومات پرداخت. در روزگار حیات صیدی، قهوه‌خانه‌های اصفهان محل تجمع شعرا و صاحبان ذوق بوده و به نوعی مکانی مناسب برای پرورش استعدادهای ادبی به‌شمار می‌رفته است. مورخان و تذکره‌نویسانی همچون قلی‌بیک شاملو و میرزا محمدطاهر نصرآبادی از او تعریف کرده و صیدی را خوش‌طبیعت و غریب‌خیال توصیف نموده‌اند. او همچنین به کم‌گویی و گزیده‌گویی شهرت دارد. بر اساس شواهد موجود، شاعر در سال 1064 به هندوستان رفته که همزمان با سلطنت شاه جهان بوده و مورد تفقد او و ملازمانش قرار گرفته. از آنجا که شاه جهان و بیشتر سوگلی‌هایش اصالتی ایرانی داشتند، در آن دوران بسیاری از هنرمندان ایرانی به امید کسب نام و ثروت راهی هند می‌شدند، اما بیماری و آب و هوای نفس‌گیر هند، بسیاری از آن‌ها را به کام مرگ می‌فرستاد. صیدی تهرانی نیز بیش از 5 یا 6 سال در آنجا دوام نیاورد و در هندوستان وفات یافت. سال فوت او را حدود سال 1069 هجری ثبت کرده‌اند.

در بخشی از کتاب دیوان صیدی‌ تهرانی: از شعرای سده یازدهم می‌خوانیم

گر به خونم تشنه داری جوهر شمشیر را
گردن تسلیم آرم عذرِ هر تقصیر را
محو معشوق از خیال یار دارد بزمِ وصل
گل، هم از تصویر باشد بلبل تصویر را
تا شنیدم حرف‌ جوی شیر، دانستم که عشق
می‌زند بسیار سر بر سنگ‌ها تدبیر را
هر که شد خلوت‌نشین گوشه زندان او
می‌شمارد سبحه اورادِ خود، زنجیر را
هر زمان در سینه‌ام دل می‌تپد بی‌اختیار
چشمِ دام کیست یارب در پی این نخجیر را
گر ملایم با تو گردد روزگار، ایمن مباش
چین به زیر مو نهان باشد جبین شیر را
«صیدی» از محشر چه پروا، چون علی داریم و آل
صاحب دیوان ما طاعت کند تقصیر را

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
مشخصات نسخه‌ها
شرح حال شاعر
قصاید
مثنویّات
قطعات
غزلیّات
رباعی
مطالع و متفرقات
تعلیقات
فهرست‌ها
اهمّ لغات و کنایات و ترکیبات و تعبیرات...
فهرست الفبایی غزل‌ها
نام‌های کسان و نسبت‌ها
نام‌های امکان، بناها، باغ‌ها، کوه‌ها، رودها، چشمه‌ها
مآخذ و مراجع