معرفی و دانلود کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب

معرفی کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب

کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب به قلم هادی نوری و صدیقه مسیب نیافخبی به رشته‌ی تحریر درآمده است. در این اثر مخاطب مباحثی تاریخی در باب جایگاه زنان در نظام حقوقی ایران در دوران معاصر خواهید بود.

درباره کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب

ایده‌ی شهروند و مفهومِ شهروندی، اساساً برآمده از ذهنیت مدرن نسبت به جهان اجتماعی و سیاسی است. این مفهوم تا پیش از ظهور مدرنیته در غرب، در هیچ جامعه‌ای به صورت کنونی رواج نداشت. شهروند، مطابق تعریف پذیرفته‌شده و رایج، عضوی از اعضای یک سازمان اجتماعی است که از حقوقی مشخص و برابر با دیگرانی چون خود برخوردار است. ناگفته پیداست که مفهوم شهروندی، نسبتی نزدیک با تلقی ما از مفاهیمی نظیر فردیت، خودآیینی و آزادیِ بیان و عمل دارد. به عبارتی، می‌توان گفت که شهروند، انسانی است که اولاً: فردیتش به رسمیت شناخته می‌شود. دوماً: به عنوان موجودی آزاد و خودآیین تعریف می‌گردد. و سوماً: در نتیجه‌ی دو حکم قبلی، از موهبت آزادی برخوردار است.

می‌توان تولد ایده‌ی شهروند را مقارن با انقلاب سال 1789 فرانسه دانست. با این انقلاب بود که تحولی اساسی در ذهنیت بشر در باب فردِ انسانی و رابطه‌ی او با نهادهای سیاسی و اجتماعی پدید آمد. انقلابی که نتیجه‌ی آن، ارتقای مقام انسان، از رعیت یا تبعه‌ی دولت، به شهروندِ سیاسی بود. آن دسته از پیامدهای انقلاب فرانسه که به بحث ما مرتبط است، خیلی زود در سراسر جهان غرب فراگیر و رایج شد. به نحوی که پس از مدتی، مفاهیمِ هم‌خانواده با شهروندی، از جمله حقوق اساسی، آزادی‌های مدنی و ... به اموری بدیهی و پذیرفته‌شده بدل شدند. در شرق اما چنین تحولی بسیار دیرتر از آنچه باید، رخ داد.

هادی نوری و صدیقه مسیب نیافخبی در کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب به طور کامل معنای این مدعا را موشکافی کرده‌اند. بحث اصلی ایشان در این اثر، حول محور ظهور مفهوم شهروندی و تطور آن به مثابه‌ی یک ایده‌ی نوین، در جامعه‌ی ایران می‌گردد. البته ایشان مفهوم شهروندی را در پیوند با مسئله‌ی حیاتی زنان در تاریخ ایران به بحث گذاشته‌اند، و از این طریق، به طرح سوالاتی از این دست و گفت‌وگو در باب آن‌ها پرداخته‌اند: زن ایرانی چه زمانی از حقوق شهروندی خویش آگاه شد؟ فرازوفرودهای تاریخیِ ایران معاصر، از جمله درگرفتن دو انقلابِ مشروطه و اسلامی، چه تأثیری در فرایند احقاق حقوق شهروندی زنان ایران داشت؟ کدام عوامل واپس‌گرای تاریخی در برابر تلاش‌های زنان ایران برای کسب آزادی‌های مدنی و سیاسیِ به حق خویش، قامت علم نمودند؟ واکنش زنان ایرانی به این عوامل چه بود؟ زن ایرانی، در مقایسه با هم‌جنسِ غربی خویش، با چه معضلاتِ مضاعفی در جهت دستیابی به حقوق اساسی خود دست‌وپنجه نرم نموده است؟ و سرانجام: نظام حقوقی نوین ایران در رژیم‌های سیاسی مختلف، چه رویکردی به زنان داشته است؟

مؤلفان کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب مدعی ارائه‌ی پاسخ‌هایی دقیق و کامل به پرسش‌های فوق نیستند. اما باید اذعان داشت که برای روشن ساختن موضوعات عدیده‌ای که پیرامون مسئله‌ی حقوق شهروندی زنان در ایران مطرح است، تلاش بسیاری نموده‌اند.

کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب نخستین بار در سال 1396، از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه به انتشار رسیده است.

کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب مناسب چه کسانی است؟

دوست‌داران مباحث جامعه‌شناختی، و علاقه‌مندان به آشنایی دقیق‌تر با تاریخ اجتماعی ایران در دوران معاصر، مخاطبین اصلی هادی نوری و صدیقه مسیب نیافخبی در کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب بوده‌اند.

در بخشی از کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب می‌خوانیم

ورود ایران به عصر جدید با جنبشی آغاز شد که بعدها نام «مشروطه» به خود گرفت. این حرکت که نطفۀ آن در دارالسلطنۀ ولیعهد، عباس میرزا در تبریز بسته شد، بر بستری از نارضایتی‌های عمومی، آشفتگی‌های اقتصادی، ناکارآمدی سیاسی و رخوت فکری شکل گرفت که نتیجۀ آن شکست‌های نظامی و خفت‌های خارجی بود. مشروعیت قاجار طی سدۀ نوزدهم (1179 تا 1279ش) به دلیل شکست ایران از روسیه که به ماجرای خونین گریبایدوف منتهی گردید، شکست سلسله اصلاحات از دهۀ 1210 ه. ش تا 1260 ه. ش و واگذاری امتیازهای گوناگون (مانند امتیاز رویتر و جنبش تنباکو) به‌تدریج زیر سؤال رفت (فوران، 1390: 269).

نهضت مشروطه، حاصل تلاش و جانبازی افراد بسیاری بود که زمینۀ آن را، پیش از وقوع آن مهیا کردند و تا مدت‌ها پس از آن نیز، در راه تحقق آرمان‌های آن کوشیدند. در واقع این نهضت، راه‌گشای اعتراض‌های بعدی شد. به گونه‌ای که مردم دیگر نسبت به عملکردهای هیئت حاکمه بی‌تفاوت نبودند و در بسیاری از مسائل، اعتراض خود را بروز می‌دادند. چوب خوردن تجار تهران به واسطۀ گرانی قند توسط علاءالدوله حاکم وقت تهران، توهین به علمای کرمان و تنبیه آن‌ها توسط ظفرالسلطنه حاکم وقت کرمان، توهین مسیو نوز، مأمور بلژیکی گمرکات ایران به روحانیان، آشنایی جمعی با افکار روشنفکران غربی و مواردی از این قبیل، از جمله مقدمات وقوع نهضت مشروطه محسوب می‌گردند. سخنرانی‌های مساجد، بست نشستن‌ها، تظاهرات خیابانی، بستن بازارها و غیره همه ابزارهایی بودند که مردم برای به تحقق رساندن نهضت مشروطه از آن بهره جستند (دلریش، 1375: 170).

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
بینش
ادبیات موجود
نظریه‌های شهروندی
نظریه‌های کلاسیک (پیشامدرن)
نظریه‌های مدرن
نظریه‌های پسامدرن
چارچوب نظری
روش
روش موردی تاریخی
روش گردآوری اسنادی
روش تحلیل روایت
حقوق شهروندی زنان در ایران بین دو انقلاب
حقوق مدنی
حقوق سیاسی
حقوق اجتماعی
جمع‌بندی
پیوست
منابع