معرفی و دانلود کتاب تربیت شهروندی

معرفی کتاب تربیت شهروندی

کتاب تربیت شهروندی نوشته مجتبی دهدار، امیر حمزه ملازیی و عبدالله عالی شیرمرد، سعی در بررسی ریشه‌ای تربیت شهروندی از جنبه‌های مختلف دارد.

در دو دهه گذشته، یک تجدید نظر بنیادی در مورد مفهوم شهروندی و آنچه در جوامع مختلف دنیا در ارتباط با آن وجود دارد، انجام گرفته است. چیزی که کسب وقوع چنین تجدید نظری گردیده است، تأثیر تغییر سریع جوامع مدرن به لحاظ زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و همچنین نیاز به واکنش دانش‌آموزان نسبت به آن تغییرات است. این تغییر، تأثیر مهمی روی ماهیت ارتباطات در جامعه مدرن، در سطوح بین فردی، درون فردی، گروه‌های جامعه، ایالات و نواحی، ملل، مناطق و بلوک‌های اقتصادی و سیاسی داشته است. شهروندی در چنین شرایطی موفق بوده است. شهروندی اگر چه خود نیز در مسیر تغییرها، تغییر کرده است، اما به طور کل، تجربه ارزشمندی است.

این تجربه موفق، با اثبات ارزشمندی خود، جریانات تعلیم و تربیتی را به خود معطوف کرده است. تعلیم و تربیت شهروندی یک مفهوم چالش بر انگیز است که با ایدئولوژی‌های مختلف و انتظارات تجویزی همراه است، به این دلیل با اصطلاحات دیگر مانند تربیت ملی‌ گرایانه، تعلیم و تربیت اجتماعی و سواد سیاسی به کار برده می‌شود.

تربیت شهروندی به آن بخش از فعالیت‌های تربیتی اطلاق می‌شود که در اشکال رسمی و غیر رسمی، افراد یک جامعه را برای عضویت در جامعه سیاسی آماده می‌کند. در چشم انداز ملی، فلسفه اصلی تربیت شهروندی دستیابی به مقاصدی چون وفاداری به ملت، افزایش دانش و آگاهی افراد از تاریخ و ساختار موسسات سیاسی، ایجاد نگرش مثبت نسبت به قدرت و اقتدار سیاسی، تسلیم شدن در مقابل قانون و هنجارهای اجتماعی، اعتقاد به ارزش‌های بنیادین جامعه نظیر تساوی، برابری، علاقه، مشارکت سیاسی و مهارت در تجزیه و تحلیل ارتباطات سیاسی است.

تعلیم و تربیت شهروندی مفهومی چالش برانگیز است که با ایدئولوژی‌های مختلف و انتظارات تجویزی همراه است، به این دلیل با اصطلاحات دیگر مانند تعلیم و تربیت سیاسی، تعلیم تربیت اخلاقی، تعلیم تربیت مدنی، تعلیم تربیت ملی گرایانه، تعلیم و تربیت اجتماعی و سواد سیاسی به کار برده می‌شود. تربیت شهروندی با عناصر و مولفه‌هایی نظیر دانش شهروندی، مهارت‌های شهروندی، نگرش شهروندی، مسئولیت پذیری، تفکر منطقی، احترام به حقوق فردی، مشارکت سیاسی و اقتصادی، حفظ هویت و فرهنگ ملی، اهتمام در توسعه منابع ملی، تلاش برای خودکفایی، کار بست دستاوردهای علمی و تکنولوژیکی در حل مسایل جاری و غیره در ارتباط است.

در بخشی از کتاب تربیت شهروندی می‌خوانید:

از منظری دیگر، شهروندان خود افرادی هستند که فعالانه در امور مدنی و زندگی اجتماعی جامعه در سطح محلی و ملی مشارکت می‌کنند. این نوع شهروند را شهروند مشارکت‌جو می‌نامند. این دیدگاه بر آماده‌سازی دانش‌آموزان برای مشارکت در امور جمعی و جامعه، تأکید می‌کند. برنامه‌های آموزشی نیز به منظور افزایش میزان مشارکت دانش‌آموزان به گونه‌ای طراحی می‌شوند تا دانش‌آموزان یاد بگیرند، چگونه در قبال دولت و نهادهای دیگر عمل کنند. چنان چه بخواهیم از یک منظر مقایسه‌ای به تحلیل شهروند شخصا مسئول و مشارکتی بپردازیم، باید بگوییم که شهروند شخصا مسئول تلاش می‌کند به افراد نیازمند کمک کند، به طور مثال، برای افرادی که در اثنای سیل و یا زلزله و هر بلای دیگر نیاز به کمک دارند مواد غذایی و پوشاک و... اهدا کند، اما شهروند مشارکت جو تلاش می‌کند تا فرآیند انتقال لوازم مورد نیاز افراد نیازمند را که از طریق شهروند شخصا مسئول ارائه شده است سازماندهی نماید.

طرفداران شهروندی مشارکت‌جو استدلال می‌کنند که مشارکت مدنی فراتر از مشکلات با فرصت خاص در جامعه می‌باشد. شهروند مشارکت‌جو همچنین ارتباطات، ادارکات مشترک، اعتماد و تعهدات جمعی را توسعه می‌دهد. این دیدگاه نیز شبیه به دیدگاه بنجامین باربر در مورد دموکراسی قوی و محکم می‌باشد و تصور وسیعی را نسبت به جو سیاسی ارائه می‌دهد.

جوی که در آن شهروندان از طریق رقابت کردن در بستری از علاقمندی‌ها با همدیگر به طور اشتراکی زندگی می‌کنند، ابعاد شهروند مشارکتی با دیدگاه‌های دیوئی مطابقت دارد. دیوئی دیدگاه دموکراسی به عنوان شیوه‌ای برای زندگی را پیشنهاد کرده است و بر مشارکت در امور جمعی تأکید می‌کند.