معرفی و دانلود کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال: به ضمیمه‌ی مقالاتی از الن بدیو، کین برچ، شری برمن و بن ارنرایک

معرفی کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال: به ضمیمه‌ی مقالاتی از الن بدیو، کین برچ، شری برمن و بن ارنرایک

پس از گذشت چند دهه از سلطه‌ی نئولیبرالیسم، جوامع ما در رویارویی با بحران‌هایی مانند کرونا، ضعیف و بی‌پناه شده‌اند. این گفته‌ی دیوید هاروی، نویسنده‌ی کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال، چکیده‌ی این کتاب و دریچه‌ای به بحثی است که وی در این جستار مطرح می‌کند. این کتاب در حوزه‌ی کتاب‌های علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی سیاسی می‌گنجد و به‌طور اختصاصی، به وضعیت اپیدمی کرونا در جوامع کنونی نگاهی انتقادی می‌اندازد.

درباره‌ی کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال

شیوع ویروس کرونا، نه‌تنها بر حوزه‌ی علوم پزشکی و داروسازی تأثیر گذاشت، بلکه متفکران و متخصصان حوزه‌ی علوم انسانی را نیز به میدان آورد تا در باورها، سازوکارها و نظریات حاکم بر جوامع بازاندیشی کنند. کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال، یک مجموعه مقاله است که هر یک از آن‌ها چنین موضوعی دارند. اولین بخش این مجموعه، ترجمه‌ی مقاله‌ی Anti-Capitalist Politics in the Time of COVID-19 از دیوید هاروی (David Harvey) است که عنوان کتاب نیز ترجمه‌ای از آن است.

مریم وحدتی، مترجم این کتاب، چندین مقاله‌ی دیگر از دیوید هاروی و دیگر نویسندگان را نیز گزینش و ترجمه کرده و در این مجموعه گرد آورده است. این کتاب که در نشر افکار منتشر شده است، به مطالب مختلفی در ارتباط با وضعیت اپیدمی کرونا اشاره می‌کند. تبیین نسبت اپیدمی و نظام جهانی نئولیبرال، تأثیر اپیدمی بر اقتصاد سرمایه‌داری و لزوم تغییرات سیاسی و اقتصادی، ازجمله این موارد هستند.

دیوید هاروی، ‌به گفته‌ی خود، کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال را در شرایطی نگاشته که در قرنطینه‌ی خانگی منزوی شده بود و با توجه به سنش، محدودیت‌ها و آسیب‌های زیادی او را تهدید می‌کرد. در چنین شرایطی، او به وضعیت جامعه و اقتصاد جهانی تحت تأثیر شیوع کرونا می‌اندیشد و این سؤال را مطرح می‌کند که الگوی مسلط بر اقتصاد جهان و وضعیت کنونی، چگونه می‌تواند این بحران را تاب بیاورد؟

وی ابتدا درباره‌ی تأثیر شیوع کرونا بر وضعیت اجتماعی و اقتصادی و بازار بورس و سرمایه توضیح می‌دهد. سپس به اختلالی اشاره می‌کند که فراگیری کرونا در زنجیره‌های ارزش‌آفرین ایجاد می‌کند. برهم خوردن چرخه‌ی اشتغال و تعدیل کارگران، نیاز به نیروی کار کمتر و در عوض اتکای بیشتر به هوش مصنوعی، ازجمله‌ی این موارد و از پیامدهای شیوع این بیماری هستند.

اما جالب‌تر آن است که دیوید هاروی به آسیب بزرگ‌تر و عمیق‌تری توجه می‌کند. شیوع کرونا بیش از همه بر مصرف‌گرایی و ابعاد و جنبه‌های مختلف آن تأثیر گذاشت. این امر اقتصاد سرمایه‌داری را که مبتنی بر مصرف‌گرایی است، با خطر مواجه می‌کند. نمونه‌ای از این خطرات را در تعطیلی و رکود مراکز تفریحی، توریستی، آژانس‌های هواپیمایی، رستوران‌ها، کنسرت‌ها،‌ مسابقات ورزشی و... شاهد بودیم.

به‌طور کلی می‌توان گفت که هاروی یک متفکر چپ‌گرای بانفوذ است که به آرای مارکس نظر دارد. وی برای تحلیل جامعه در وضعیت کرونا، از نظریات کارل مارکس بهره می‌گیرد و تفسیر وی را درباره‌ی رویداد‌های جنبش انقلابیِ کمون پاریس شرح می‌دهد. سپس تلاش می‌کند تا با استفاده از اندیشه‌های این فیلسوف و نظریه‌پرداز، در وضعیت جوامعِ دوره‌ی بحران کرونا، بازنگری کند و آن را مورد تحلیل قرار دهد.

مترجم کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال، مریم وحدتی، برای اینکه مطالب دیوید هاروی برای خوانندگان روشن‌تر شوند، مقالاتی را از کین برچ، بن ارنرایک، شری برمن و آلن بدیو ترجمه کرده و به کتاب افزوده است. وی در ابتدای کتاب به‌‌جای مقدمه، مقاله‌ای از کین برچ با عنوان «نئولیبرالیسم دقیقاً چیست؟» می‌آورد و راهی را برای خوانندگانی می‌گشاید که معنای نئولیبرالیسم را نمی‌دانند.

همچنین مقاله‌‌ای که با عنوان «فاشیسم و وعده‌ی رفاه» از شری برمن ترجمه و به کتاب افزوده شده، برای فهم رویکرد فاشیست‌ها به نظام سرمایه‌داری مفید است. مقاله‌ی «درباره‌ی وضعیت اپیدمی» از آلن بدیو نیز شیوع کرونا را در فرانسه بررسی می‌کند و از خلال وضعیت پیش‌آمده نتیجه می‌گیرد که بحران کرونا لزوم ایجاد تغییرات واقعی در عرصه‌ی سیاست را دوچندان می‌کند.

کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال برای دانشجویان، استادان و پژوهشگران حوزه‌ی علوم اجتماعی مناسب است. همچنین عموم افرادی که تأثیرات بیماری‌های فراگیری چون کرونا را بر جهان و اقتصاد سرمایه‌داری دنبال می‌کنند، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

در بخشی از کتاب بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال: به ضمیمه‌ی مقالاتی از الن بدیو، کین برچ، شری برمن و بن ارنرایک می‌خوانیم

در گروندریسه، مارکس به تفصیل این مسأله را بررسی می‌کند که چه اتفاقی می‌افتد وقتی تکنولوژی تبدیل به کسب‌و‌کار می‌شود و نوآوری - به جای اینکه به مثابه‌ی پاسخی به تقاضای خاص و از پیش موجود در بازار برای یک تکنولوژی جدید عمل کند - بازارهای جدیدی می‌آفریند. تکنولوژی‌های جدید تبدیل به لبه‌ی بُران و پیش‌رو پویایی جامعه‌ی سرمایه‌داری می‌شوند.

پی‌آمدهای این روند گسترده است. یک پی‌آمدِ بدیهی این است که تکنولوژی‌ها هرگز ایستا نیستند: هرگز آرام نمی‌گیرند و به سرعت منسوخ می‌شوند. خود را به آخرین تکنولوژی رساندن می‌تواند تنش‌زا و پرهزینه باشد. سرعت منسوخ شدن ممکن است برای بنگاه‌های موجود مصیبت‌بار باشد.

با این وصف، تمام بخش‌های جامعه - الکترونیک، داروسازی، مهندسی زیستی و موارد مشابه - به ایجاد نوآوری به خاطر نوآوری اختصاص می‌یابند. هرکسی بتواند نوآوری تکنولوژیکی را پدید آورد که تخیل‌ها را تسخیر سازد، مانند تلفن همراه یا تبلت یا متنوع‌ترین کاربردها را داشته باشد مانند چیپ رایانه، احتمالاً کامیاب خواهد شد. بنابراین، این ایده که تکنولوژی خود به یک تجارت تبدیل می‌شود، در تبیین مارکس درباره‌ی چیستی یک جامعه‌ی سرمایه‌داری، کاملاً محوری است.

این همان چیزی است که سرمایه‌داری را از سایر شیوه‌های تولید متمایز می‌کند. ظرفیت برای نوآوری در تاریخ انسانی همیشه و همه‌جا مهیا بوده است. در چین باستان حتی تحت فئودالیسم نیز تغییرات تکنولوژیکی روی داده است. اما آنچه در یک شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری تکین است، این واقعیت ساده است: تکنولوژی به کسب‌و‌کار بدل می‌شود، به واسطه‌ی یک محصول عمومی که به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به‌ یکسان فروخته می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌درآمد مترجم
به‌جای مقدمه: نئولیبرالیسم دقیقاً چیست؟
سیاست ضدسرمایه‌داری در دوران کووید-۱۹
اقتصاد سیاسی کووید-۱۹
ظهور نئولیبرالیسم و معمای سرمایه
پیوست‌ها
به شورش جهانی علیه نئولیبرالیسم خوش آمدید
فاشیسم و وعده‌ی رفاه
درباره‌ی وضعیت اپیدمی
نمایه