معرفی و دانلود کتاب از بوستان جان (گزیده‌ی زبان و ادب فارسی)

معرفی کتاب از بوستان جان (گزیده‌ی زبان و ادب فارسی)

زهرا اسدی و محمد عزیزی کتاب از بوستان جان (گزیده‌ی زبان و ادب فارسی) را به منظور تدریس در کلاس درس سه واحدی فارسی عمومی دانشگاه طراحی کرده‌اند.

درس سه واحدی فارسی عمومی در دانشگاه برای تمامی رشته‌های تحصیلی به جز رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی در نظر گرفته شده است. دانشجویان رشته‌های متعدد با سلیقه‌های گوناگون بایستی این درس سه واحدی را بگذرانند. کتاب حاضر علاوه بر کاربرد فوق، پاسخگوی نیاز دانشجویان در درس فارسی پیش دانشگاهی نیز می‌باشد که استادان محترم می‌توانند دروس آسان و ساده‌تر را برای این دو واحد درسی برگزینند.

در میان کتاب‌های فارسی عمومی که تاکنون منتشر شده، این اثر دارای مزیتی است که با توجه به سرفصل این درس، علاوه بر متون ادبی، از مطالب ادبی دیگری سخن رفته که دانشجویان را از فراگیری آن گزیری نیست. نگارندگان پس از بررسی موضوعات مهم این درس و تدریس آن‌ها، به نیاز استادان محترم و دانشجویان گرامی در این زمینه آگاهی یافته و درصدد نگارش کتابی برآمده‌اند که تا حدودی بخشی از مطالب مهم را دربرگیرد.

بدین منظور این اثر به دو بخش متون ادبی نظم و نثر و بخش کلیات ادبی تقسیم می‌شود؛ در بخش متون، با توجه به ترتیب تاریخی سده‌های زندگی گویندگان اعم از شاعر یا نویسنده، متن‌هایی را که به نظر نویسندگان، خواندنی و هم دارای نکات آموزنده بود، برگزیده شده است. ابتدای هر درس خلاصه‌ای از شرح زندگی گوینده و سپس متن مورد نظر آمده، آنگاه در پایان هر درس معنی واژگان مشکل نیز ذکر می‌شود.

بخش دوم کتاب چند فصل را دربرمی‌گیرد و مطالبی نظیر آرایه‌های ادبی، گونه‌های نظم و نثر فارسی، اقسام نثر، دستور زبان (تجزیه و ترکیب) و نگارش فارسی آمده است. در نگارش اثر، سعی بر آن بوده که از منابع معتبر و آثار استادان سرشناس و مورد پذیرش اهل ادب بهره برده شود.

در بخشی از کتاب از بوستان جان (گزیده‌ی زبان و ادب فارسی) می‌خوانیم:

فریدالدین ابوحامد محمدبن ابوبکر ابراهیم بن اسحق عطار کدکنی نیشابوری شاعر و عارف نام‌آور ایران در قرن ششم و آغاز قرن هفتم ﻫ.ق. است. ولادتش در 537 در کدکن نیشابور بوده است. عطار قسمتی از عمر خود را به رسم سالکان طریقت در سفر گذراند و بسیاری از مشایخ را زیارت کرد. وی مردی پر کار و فعال بود و چه در هنگام اشتغال و کار عطاری و چه در دوره اعتزال، به نظم مثنوی بسیار و پدید آوردن دیوان غزلیات و قصاید و رباعیات خود سرگرم بود. از آثار او: اسرارنامه، الهی نامه، مصیبت نامه، جواهر الذات، وصیت نامه، منطق الطیر و... .

اثر منثور و مهم او تذکرة الاولیاء می‌باشد. کتابی است عرفانی و تاریخی به فارسی مشتمل بر زندگی نامه 72 تن از بزرگان اولیاء و مشایخ صوفیه و مقامات و مکارم اخلاق آن‌ها و شرح چگونگی اوضاع ایشان در زهد و ریاضت و مجاهدت. انشاء این کتاب در نهایت سادگی و شیرینی است.

در میان آثار منظوم عطار، مثنوی منطق‌الطیر ویژگی خاصی دارد، داستان تمثیلی پرندگانی است که می‌خواهند به حقیقت برسند. در این داستان پرندگان، تمثیلی از سالکان راه حق هستند که می‌خواهند با هدایت هدهد (شیخ و رهبر) به حضور سیمرغ (ذات احدیت) راه یابند. برخی به سبب صعوبت راه و مشکلات دیگر عذرهایی می‌آورند و منصرف می‌شوند؛ سرانجام سی مرغ بال و پر سوخته پس از طی هفت وادی خطیر به درگاه سیمرغ می‌رسند و غرق در فنا می‌شوند و از خود به خود می‌رسند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
اشاره‌ای کوتاه و کلی درباره‌ی زبان و ادبیات فارسی
بخش اول: متون نظم و نثر
مناجات
وضع عمومی زبان و ادب فارسی در قرن چهارم و نیمۀ اول قرن پنجم هجری
رودکی
فردوسی
وضع عمومی زبان و ادب فارسی از میانۀ قرن پنجم تا اوایل قرن هفتم
ناصرخسرو
رشیدالدین میبدی
سنایی
نظامی گنجوی
عطار
ابوالفضل بیهقی
عنصرالمعالی
خواجه نظام‌الملک
خواجه عبدالله انصاری
امام محمد غزالی
نصرالله منشی
عروضی سمرقندی
وضع عمومی زبان و ادب فارسی در دو قرن هفتم و هشتم هجری
مولوی
سعدی
عبید زاکانی
جهان ملک خاتون/ زهرا اسدی
حافظ
وضع عمومی زبان و ادب فارسی در قرن نهم و آغاز قرن دهم هجری
جامی
وضع عمومی زبان و ادب فارسی از قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم هجری
وحشی بافقی
محتشم کاشانی
صائب تبریزی
مقدمه‌ای بر شعر و نثر دوره مشروطیت
ادیب الممالک فراهانی
پروین اعتصامی
ملک الشعرای بهار
دهخدا
ادبیات معاصر
قائم مقام فراهانی
نیما یوشیج
فروغ فرخزاد/ دکتر غلامحسین یوسفی
دکتر پرویز ناتل خانلری
مهدی حمیدی
شهریار
شفیعی کدکنی
مرغان ابراهیم (نگاهی تحلیلی به یک شعر) / محمّد عزیزی
احمد شاملو
مهدی اخوان ثالث
فریدون مشیری
هوشنگ ابتهاج
امیری فیروزکوهی
سهراب سپهری
احمدرضا احمدی/ احمد بیرانوند
شعر دفاع مقدس/ محمدرضا سنگری
مهدی اخوان ثالث/ شیرها و زنجیرها
قیصر امین‌پور/ می‌خواستم شعری برای جنگ بگویم
نصرالله مردانی/ خون‌نامه خاک
حماسه چهارده ساله/ محمدرضا عبدالملکیان
سید حسن حسینی/ مثنوی
حسین اسرافیلی/ یک رباعی
محمد عزیزی/ کاش من هم شاعری بودم
درباره‌ی داستان و رمان/ مصطفی محمدی
جلال آل احمد/ بخش کوتاهی از داستان جشن فرخنده
هشت بهشت/ مصطفی محمدی
دشت‌های سوخته/ محمد عزیزی
پیش‌درآمدی بر طنزنویسی/ اسماعیل امینی
بوطیقای قصه‌های بلند عامیانه فارسی (رمانس عام) / سکینه عباسی
بخش دوم: کلیات ادبی
فصل اول: آرایه‌های ادبی
بیان: تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه
بدیع
آرایه‌های بدیع لفظی
آرایه‌های بدیع معنوی
فصل دوم: گونه‌های نظم و نثر
گونه‌های نظم (شعر) فارسی
گونه‌های نثر
پاره‌ای از اصطلاح‌های ادبی
فصل سوم: دستور زبان فارسی
دستور زبان فارسی
اسم و گونه‌های آن
فعل و گونه‌های آن
وجه فعل
حروف و گونه‌های آن
صفت و گونه‌های آن
ضمیر و گونه‌های آن
قید و گونه‌های آن
جمله و شبه جمله
نقش کلمات در جمله
نقش‌های ده‌گانه کلمات
ترتیب ارکان جمله
فصل چهارم: نگارش فارسی
نگارش فارسی
شیوه املای فارسی
نشانه‌گذاری و اهمیت آن
شیوه تحقیق
گزارش‌نویسی
مقاله‌نویسی
داستان‌نویسی
قصه
ویژگی‌های داستان‌نویسی
چند نمونه داستان
خانه‌ی خار/ عبدالحسین فرزاد
در انبوه مه/ محمد عزیزی
سکوت/ زهرا لرستانی
فن ترجمه
نمونه یک ترجمه
اطلس ابر/ دیوید میچل
سبک‌های ادبیات فارسی
مکتب‌های ادبی اروپا
نامه‌نگاری و انواع آن
منابع و مآخذ