معرفی و دانلود کتاب آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی (با تاکید بر مسکن مهر)

معرفی کتاب آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی (با تاکید بر مسکن مهر)

کتاب آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی (با تاکید بر مسکن مهر) نوشتۀ علی‌قلی جوکار، به جنبه‌های اجتماعی و سیاسی آپارتمان‌های مدرن کنونی در ایران می‌پردازد و نقاط ضعف و قوت این گونه از ساختمان‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

دربارۀ کتاب آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی:

معماری مکان، فضا و مسکن که جایی برای رشد و پرورش کودکان، محل سکونت، آسایش و زندگی همراه با خوشبختی بزرگان فامیل و جمع اعضای یک خانواده و در ارتباط با اقوام، بستگان و جامعه است، می‌تواند تأثیر بسیار مهمی بر اعضای خانواده از نظر فرهنگی و منتقل کردن ارزش‌های آن داشته باشد.

نویسنده هدف خود از نگارش این کتاب را تحلیل و ارزیابی آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی بیان کرده است. بنابراین در فصل اول مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با این موضوع توضیح داده شده، در فصل دوم مبانی نظری مورد بررسی و مطالعه قرار داده شده، در فصل سوم به روش‌شناسی موضوع پرداخته شده، در فصل چهارم آسیب‌ها و خوبی‌ها، فرصت‌ها و محدودیت‌های مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی با تأکید بر مسکن مهر به عنوان یک پروژه ملی و عظیم‌ترین مجتمع‌های مسکونی کشور بررسی شده و در فصل پنجم به منظور از بین بردن آسیب‌ها و ضعف‌های موجود و بالا بردن نقاط قوت این نوع مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی الگو و راهکارهای مناسب ارائه شده است.

کتاب آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی برای چه کسانی مناسب است؟

تمامی علاقه‌مندان و دانش‌آموختگان رشته معماری را به خواندن این کتاب دعوت می‌کنیم.

در بخشی از کتاب آثار و پیامدهای فرهنگی معماری مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی می‌خوانیم:

در طول تاریخ بارها سبک معماری تغییر کرده است. تصور انسان از معماری صحیح گاهی چنان تغییر اساسی کرده است که امروزه با مشاهد آثار سبک‌ها و دوره‌های مختلف خیال می‌کنیم که این تغییرات از غایتی به غایتی دیگر بوده است، ‌امروز حتی می‌بینیم که سبک‌های مختلف هم‌زمان نیز وجود داشته‌اند، مثلاً بین معماری سخت‌گیرانه میس واندر روه و کارهای پست مدرن رابرت ونتوری در نگاه اول هیچ ارتباطی احساس نمی‌شود اما در واقع وجوه مشترک بین آن‌ها وجود دارد، ‌هر در از عناصری استفاده کرده‌اند که در یک سیستم خاص منظم شده‌اند اما نوع و جای هر کدام از این عناصر در جای کلی و نیز میزان پیچیدگی آن‌ها با یکدیگر اختلاف دارند.

بایستی توجه کرد که نوع این عناصر یعنی جنس آن‌ها و غیره در این نظام تاثیر کلی دارند. بین میزان پیچیدگی و محتوای نمادین یک ارتباط مستقیم وجود دارد، هر چه نظام پیچیده‌تر باشد محتوای نمادین نیز می‌تواند بیشتر شود و در نتیجه جای بیشتری برای تفسیر باز می‌گذارد. ساختمان میس واندر روهه از طریق نظامی که در خود دارد، ‌پیامش را صریح و روشن می‌رساند اما پیچیدگی در معماری منتوری سوال‌ها را بی‌جواب به عهده بیننده می‌گذارد، این دو مثال که هر کدام در نوع خود غایتی هستند نمودار خوبی برای این دو قطب متضادند، یکی سبکی که روبروی بیننده مغرورانه ایستاده پیامش را صریح و روشن می‌رساند و چندان انتظار همکاری از او ندارد و دیگری سبکی که درست برخلاف آن به علت ایهامی که در خود دارد، ‌نیازمند مشارکت بیننده است.

تغییر یک سبک با تبدیل آن به سبک دیگر از طریق نظم حاکم بر آن از یک طرف و به کارگیری عناصر جدید یا تغییر یافته از طرف دیگر می‌پذیرد، ‌در عین حال این در سبک به طور متقابل بر یکدیگر نیز اثر می‌گذارند، ‌این سوال که اول چه بوده؟ معماری یا سبک؟ محتاج طرح نیست چرا که معماری به عنوان محیط زیست شناخته شده همیشه نمودار یک نظم فکری بوده است و به این دلیل همیشه سبک داشته است. لویی کان می‌گوید: ذهن بشر معماری را خلق کرده و معجزه معماری در سبک‌های بزرگ متبلور شده است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیات: «مفاهیم و اصطلاحات معماری»
مفهوم و ایده
معماری
انسان
زمان
مکان
فضا
محیط
فصل دوم: مبانی نظری معماری
بخش اول: «مفاهیم نظری»
مبانی نظری عام معمار یا طراح در یک طرح
مبانی نظری طراحی معماری
انسان و فضای معماری
مفاهیم نظری فُرم (معماری) خانه
نیروهای اثرگذار بر خلق فرم خانه
1- اقلیم و نیاز به یک سرپناه
2- معماری متأثر از فرهنگ
3- مصالح، ساخت و فناوری
4- مکان طرح
5- دفاع
6- اقتصاد
7- مذهب
بخش دوم: «انسان، معماری و فرهنگ»
مقدمه
1- فرهنگ
2- تاریخ
3- نحوه و نوع استفاده از محیط
4- سرچشمه فرهنگ
5- معماری به عنوان بستری برای فرهنگ
سبک چیست؟
نظم
تغییرات در سبک
بخش سوم: «پیشینه‌ی آپارتمان‌نشینی در ایران»
آپارتمان نشینی
گذشته‌ی آپارتمان‌نشینی در ایران
شکل‌گیری اخلاق آپارتمان‌نشینی
ضرورت رعایت اصول اخلاقی آپارتمان‌نشینی
بخش چهارم: «معماری ایرانی اسلامی؛ اصول و ویژگی‌ها»
مقدمه
اهمیت بنا، ساخت و ساز مسکن و معماری آن نزد ایرانیان
ویژگی‌های معماری ایرانی - اسلامی
شاخص‌های معماری ایرانی اسلامی
1- مردم‌واری
2- پرهیز از بیهودگی
3- نیارش
4- خودبسندگی
5- درون‌گرایی
6- امنیت (خاطر)
حوزه‌های جغرافیایی نفوذ معماری ایرانی اسلامی
تحول مسکن از شکل سنتی و درون‌گرا به شکل مدرن و برون‌گرا
بخش پنجم: کاربرد نمادها و نشان‌های ایرانی اسلامی در معماری بناها...
تعریف
اهمیت نمادها و نشان‌ها
نقش‌نشان‌های معماری و شهری
پرسش‌های تحقیق
فلسفه کاربرد نشان‌های اسلامی در بناها
راهکارها
چگونگی کاربرد نمادها و نشان‌ها
جایگاه دولت در میان کارفرمایان و سازندگان
نتیجه
دستورالعمل پیشنهادی
فصل سوم: روش‌شناسی در پژوهش فرهنگی معماری ایرانی اسلامی
مفاهیم و اصطلاحات
فضاهای باز
مجتمع‌های مسکونی
سامانه (سیستم)
مدل رابطه‌ی سامانه و محیط
تعادل سامانه‌ای یا ساختاری
تعادل ساختاری
سازگاری
1- سازگاری دیگری با دیگری
2- سازگاری دیگری – خودی
3- سازگاری خودی – دیگری
4- سازگاری خودی – خودی
اهداف معماری سامانه‌ی محل سکونت
1- اهداف غایی سامانه
2- هدف برون‌سازمانی سامانه
3- هدف درون‌سازمانی
4- هدف اولویت‌بندی شده یا استراتژیک
5- هدف سیاست‌گذاری
روش آسیب‌شناسی و نقادی
از شناخت تا قضاوت (آسیب‌شناسی)
نقادی فرهنگی در معماری
مرحله‌ی ارزشیابی
مرحله‌ی قضاوت
مولفه‌های ارزیابی و نقادی
فصل چهارم: یافته‌ها «مسکن مهر، پیامدها و آثار فرهنگی»
1- اهداف احداث مسکن مهر
2- اصول سیاستی مسکن مهر
3- الگوی مطلوب مجتمع‌های مسکونی در جامعه‌ی ایرانی اسلامی
الف- وضعیت‌ها و حالت‌های مسکن مهر و نسبت آن با پیوست‌نگاری فرهنگی
ب- عوامل مؤثر در مکان‌یابی مطلوب در ساخت مسکن مهر
ج- نیازهای انسانی در فضای محله‌ای مسکن مهر مطلوب
1- نیازهای کیفی انسان در مسکن مهر مطلوب
1-1- نیازهای امنیتی و نظارتی
2-1- نیازهای عاطفی
3-1- نیازهای نمادین و نشانه‌ای
4-1- نیازهای ارتباطی
5-1- نیازهای فراغتی
2- نیازهای کمّی در مسکن مهر مطلوب
نقاط قوت و مثبت مسکن مهر
آسیب‌ها و نقاط ضعف فرهنگی مسکن مهر
1- کاهش هویت‌بخشی و انتقال ارزش‌ها
2- کم‌رنگ شدن روح دینی در زندگی آپارتمان‌نشینی
3- فردی شدن خانه
4- تضعیف حیا در خانه
5- کوچک شدن خانواده‌ها
6- زندگی خوابگاهی
7- جدایی خانواده‌ها از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها
8- مجتمع‌های مسکونی انبوه مهر به مثابه‌ی بستری مناسب برای جرم‌خیزی
فرصت‌های مثبت فرهنگی مسکن مهر
چالش‌ها و محدودیت‌های موجود در اجرای جامع مسکن مهر
الف- مسائل زیست‌محیطی و زیست‌بومی
ب- طراحی و اجرای مجتمع‌های مسکونی
ج- نوع معماری داخلی و خارجی
د- به کارگیری دانش و دستاوردهای نظری و تجربه‌ی ملی و جهانی
ذ- نحوه و میزان نقش دولت و مردم در اجرای طرح‌های مجتمع‌های مسکونی مشابه مسکن مهر
ر- مدیریت، نظارت و ارزیابی آثار و پیامدها
فصل پنجم: چارچوب نگارش پیوست فرهنگی مسکن مهر «پیشنهادی»
ارائه‌ی چارچوب پیشنهادی برای پیوست‌نگاری فرهنگی مسکن مهر
الف- حیطه‌ی فرهنگ، ارزش‌ها، هنجارها، رسوم و مراسم ملّی و دینی
ب- حیطه‌ی معماری ایرانی - اسلامی
ج- حیطه‌ی رعایت قانون و مقررات و حقوق شهروندی
د- حیطه‌ی مسائل اقتصادی
ذ- حیطه‌ی خدمات عمومی و رفاهی و...
ر- حیطه‌های مدیریت، ارزیابی و نظارتی
منابع
ضمائم و پیوست‌ها
ضمیمه‌ی شماره‌ی یک: برخی از تصاویر معماری ایرانی اسلامی
ضمیمه‌ی شماره‌ی دو: استانداردهای طراحی مجتمع مسکونی
ضمیمه‌ی شماره‌ی سه: آپارتمان‌نشینی، فرصت‌ها و آسیب‌ها
ضمیمه‌ی شماره‌ی چهار: توصیه‌های مهم برای ساکنین محترم مجتمع مسکونی بهستان
ضمیمه‌ی شماره‌ی پنج: کیفیت مطلوب مسکن مهر
ضمیمه‌ی شماره‌ی شش: 11 راهبرد برای تداوم مسکن مهر
ضمیمه‌ی شماره‌ی هفت: تاثیر محیط بر جرائم شهری: با تاکید بر محله‌ی کوی 13 آبان شهر ری
ضمیمه‌ی شماره‌ی هشت: گشایش دروازه معماری ایران به روی غرب