معرفی و دانلود کتاب جو سازمانی: مبانی و اصول فضای سازمانی: با رویکرد پژوهشی

معرفی کتاب جو سازمانی: مبانی و اصول فضای سازمانی: با رویکرد پژوهشی

کتاب جو سازمانی: مبانی و اصول فضای سازمانی: با رویکرد پژوهشی نوشته ابوالفضل بختیاری و رضا سلگی، رفتار سازمانی و مدیریت آن را در سازمان‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد، همچنین به کارآمدی سازمانی نیز می‌پردازد.

جو سازمانی همانند فرهنگ سازمانی، یکی از مسائلی است که بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان، پژوهشگران سازمان و مدیریت آموزشی قرار گرفته است. هر چند فضا و فرهنگ سازمان در بعضی منابع تا حدودی با یکدیگر مشابه و یکسان آورده و ادعا شده که جو سازمانی و فرهنگ سازمانی مفاهیمی هستند که با یکدیگر مرتبط‌اند اما بعضی از صاحب‌نظران، این دو را متمایز از هم می‌دانند.

در آثار فراوانی دو واژه جو و فرهنگ سازمانی با هم آورده شده و تعاریف آن‌ها نیز به یکدیگر نزدیک است. فرهنگ سازمانی نسبت به مفهوم جو سازمانی حوزه گسترده‌تر و جدیدتری در زمینه مدیریت محسوب می‌شود و از غنای بیشتری نیز برخوردار است، با این حال جو و فرهنگ در بیشتر موارد به جای یکدیگر به کار می‌روند. هر چند محتوا و سازه‌های آن‌ها با یکدیگر تفاوت دارد، در مجموع جو سازمان مفهومی عینی‌تر و ساده‌تر نسبت به واژه فرهنگ سازمان دارد.

سورنسون و گلداسمیت این دو مفهوم را اینگونه از یکدیگر متمایز می‌کنند: «فرهنگ می‌گوید «ما کی هستیم»، اما جو «روابط ما را با یکدیگر» توصیف می‌کنند.» از این دیدگاه، جو سازمانی به ویژگی‌های ظاهری و قابل دیدن یا احساس و برداشت افراد از فضای کاری سازمان اشاره دارد، در حالی که فرهنگ سازمانی کلیت وجود، معنا و ذات که شامل شواهد عینی و مرئی مانند رفتار، روابط، عوامل نامرئی و ریشه‌ای مثل هنجارها، ارزش‌ها، اعتقادات و باورها می‌شود، را در بر می‌گیرد.

جو سازمانی امر ملموسی نیست و جو برای توصیف محیط عمومی کار انسان در سازمان‌های جامعه رایج شده است. اقلیم، محیط اجتماعی - فرهنگی، حال و هوا، بوم، زمینه یا میدان، اتمسفر، جو، فضا، فرهنگ و... اصطلاحاتی هستند که به کیفیت درونی یک سازمان اشاره دارند. جو سازمان، به کیفیت درونی یک سازمان، به‌ طوری که اعضای آن، این کیفیت را درک و تجربه کنند، اشاره می‌کند. به بیان دیگر، مجموعه خصوصیات درونی‌ای که سازمانی را از یک سازمان دیگر متفاوت کرده و رفتار و روابط کارکنان آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، جو سازمانی‌ گفته می‌شود.

فرهنگ سازمانی در جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی ریشه دارد، در صورتی که جو سازمانی از روان‌شناسی ناشی می‌شود. در این کتاب به جو سازمانی، پیشینه، مقوله‌های سنجش، مبانی نظری و عملی با رویکرد پژوهشی پرداخته می‌شود و همین طور چند نمونه کار پژوهشی و مقوله‌های مرتبط با فضای سازمانی در آن آورده شده است.

در بخشی از کتاب جو سازمانی: مبانی و اصول فضای سازمانی: با رویکرد پژوهشی می‌خوانیم:

تحقیقات نشان داده‌اند که جو سالم سازمانی به طور مثبت روی کارکنان تأثیرات عمیقی دارد. لذا عوامل و عناصر تشکیل‌دهنده جو صداقت (شفافیت)، استاندارد‌ها، مسئولیت‌ها، انعطاف‌پذیری، انسان‌ها و تعهد گروهی است. زمانی که هر یک از این ابعاد در هر یک از کارکنان بالا رود، افراد به وسیله محیط کارشان برانگیخته می‌شوند، یعنی محیط کار به عنوان مکانی لذت‌بخش و سودآور تلقی می‌شود.

در واقع می‌توان بیان داشت، جو سازمان نتیجه مستقیم ارزش‌ها و هنجارها و عقاید مشارکت‌کنندگان در محیط سازمان است. آن‌گونه که با یکدیگر در حال تعامل باشند. صاحب‌نظران، جو ادراک شده در محیط سازمان را دارای دو بعد علمی و جو اجتماعی می‌دانند که هر کدام از این دو بعد به نوبه خود دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی هستند که در ارتباط با یکدیگر زمینه جو سازمان را فراهم می‌سازند.

کارکنان در بدو ورود به سازمان انتظار دارند با جو سازمانی مطلوب و حمایت‌آمیزی مواجه شوند تا در لوای آن، نیازهای خود را تأمین کنند. این مسئولیت مدیران است که امور مربوط به گونه‌ای سازماندهی شود که افراد با تمام وجودشان در فعالیت‌ها شرکت نمایند. در واقع مسئولیت مشترک مبنای خلاقیت و ابتکار جمعی است. هر چه جو سازمان مثبت‌تر باشد، برقراری روابط انسانی آسان‌تر خواهد بود. بلعکس، جو بسته، ترس‌آور و یا منفی سبب بی‌اعتمادی، ترس، دوری و نفرت افراد از هم می‌شود. بنابراین جو مثبت و باز، بهداشت روانی افراد را تأمین می‌کند.

به دلیل آمیختگی زیاد جو و فرهنگ سازمانی در بسیاری از تحقیقات انجام شده در این حوزه با دو مفهوم از یکدیگر تفکیک شده‌اند زیرا جو سازمانی، لایه بیرونی فرهنگ سازمانی است که ملموس‌تر و قابل مشاهده و اندازه‌گیری است، یکی از مدل‌های مناسبی که برای سنجش جو سازمانی مطرح شده است مدل شش بعدی شامل این موارد می‌باشد. در این مدل هدف، ساختار، رهبری، ارتباطات، پاداش‌ها، مکانیزهای مفید و نگرش به تغییرات، ابعادی هستند که ما را در شناخت جو سازمانی یاری می‌دهد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: جو و تعاریف جو سازمانی
1-1 مقدمه
2-1 مفاهیم و تعاریف جو سازمانی
3-1 تاریخچه جوّ سازمانی: چشم‌انداز تاریخی مفهوم جو
4-1 اهمیت جوّ سازمانی در کارکردهای سازمان
5-1 عوامل تسهیل‌کننده جو سازمانی
6-1 عوامل تهدیدکننده جوّ سازمانی
فصل دوم: دیدگاه‌های مختلف جو سازمانی
1-2 مقدمه: سیر کلی نظریات جو سازمانی
2-2 دیدگاه شکل‌گیری جو سازمانی
3-2 رویکردهای جو سازمانی
4-2 ابعاد جو سازمانی
5-2 مؤلفه‌های جو سازمانی
6-2 عوامل مؤثر بر جو سازمانی
7-2 ویژگی‌های خاص جو سازمانی
فصل سوم: جو سازمانی چیست؟
1-3 مقدمه
2-3 سلامت سازمانی
3-3 مؤلفه‌های جو در مدارس
4-3 مکانیزم‌های جوّ سازمانی
5-3 عناصر جو سازمانی
6-3 جو سازمانی از نظر هالپین
7-3 رفتار معلمان و جو سازمانی
8-3 جو کلاس درس
9-3 جوّ روانی - اجتماعی در کلاس درس
10-3 مراحل بهبود جو سازمانی
11-3 مراحل بهبود جو مدارس
12-3 شیوه‌های اندازه‌گیری جوّ سازمانی
13-3 انواع مطالعات جو سازمانی
14-3 جوّ سازمانی از منظر استرن و استینهوف
15-3 جوّ سازمانی از منظر هاجتس
16-3 جو سازمانی مطالعات لیتوین
17-3 جو سازمانی از نظر لیکرت
18-3 تجزیه و تحلیل شارما از جو سازمانی
19-3 جو سازمان از دیدگاه فرنچ
20-3 جو سازمان از دیدگاه هریسون
21-3 جو سازمانی از منظر لی فام و هوئه
22-3 جو سازمانی از منظر موران
23-3 مدل جو سازمانی
24-3 جو سازمانی و مشارکت اعضای هیئت علمی در تصمیم‌گیری‌های دانشگاهی
فصل چهارم: جو آموزشی و جو دانشگاهی (آکادمی)
1-4 مقدمه: جو آموزشی در سطح دانشگاه‌ها
2-4 ارتباط جوّ سازمانی با شاخصه‌های سازمانی
3-4 خرده سیستم فرهنگی و جو سازمانی
4-4 تفاوت جو با فرهنگ سازمانی
منابع