معرفی و دانلود کتاب قوی سیاه: تأثیر رویدادهایی که وقوع‌شان را محال مى‌پنداشته‌ایم

معرفی کتاب قوی سیاه: تأثیر رویدادهایی که وقوع‌شان را محال مى‌پنداشته‌ایم

کتاب قوی سیاه: تأثیر رویدادهایی که وقوع‌شان را محال مى‌پنداشته‌ایم نوشته‌ی نسیم نیکولاس طالب، به بررسی اثرات شدید ناشی از برخی رویدادهای بسیار غیرقابل‌ پیش‌بینی و نادر و همچنین تمایل انسان به یافتن توضیحاتی ساده و دم‌دستی برای این رویدادها می‌پردازد. نظریه مطرح شده در این کتاب بعدها به عنوان نظریه قوی سیاه معروف شد.

پیش از کشف استرالیا، مردم دنیاى کهن بی‌چون‌وچرا باور داشتند هر قویى سفید است چون تجربیات ایشان پیوسته این باور را تأیید می‌کرد. دیدن نخستین قوى سیاه براى چند پرنده‌شناس باید شگفتى جالبى بوده باشد؛ اما اهمیت داستان در این نیست. اهمیت داستان در این است که شکنندگى دانش ما را نمایان مى‌کند و نشان می‌دهد آموختن ما از تجربیات و مشاهدات با چه محدودیت‌هاى شدیدى روبه‌روست. تنها یک مشاهده کافى است تا گزارهاى کلى که دستاورد هزاران سال تماشاى میلیون‌ها قوى سفید است بی‌اعتبار شود، تنها با دیدن یک قوى سیاه.

کتاب قوى سیاه (The black swan) سه ویژگى دارد: نامنتظر است، پیامدى سنگین دارد، پس از وقوع پیش‌بینى پذیر مى‌نماید (اما پیش از وقوع پیش‌بینى شدنى نیست).

قوی سیاه رویدادی است، مثبت یا منفی، که محال پنداشته می‌شود، اما وقوعش پیامدهای عظیمی به دنبال دارد. نسیم نیکولاس طالب (Nassim Nicholas Taleb)، در این کتاب روشنگرانه که نقطه‌ی عطفی در حوزه تفکر مدرن به شمار می‌رود، با نثری شیوا و دلنشین نشان می‌دهد که این رویدادهای قوی سیاه تقریبا همه‌ی مسائل مربوط به دنیای ما را توضیح می‌دهند؛ با این حال ما و به ویژه متخصحان نسبت به آن‌ها نابیناییم. همچنین با پرداختن به موضوع شکنندگی و مقاوم بودن در برابر قوهای سیاه، به ما کمک می‌کند، بهتر این رویدادها را بشناسیم و از آن‌ها به نفع خود بهره ببریم.

ایده‌ی اصلی این کتاب نابینایی ما نسبت به تصادفی بودن است، مخصوصاً نابینایی‌مان نسبت به انحراف‌های بزرگ: چرا ما، دانشمند و غیردانشمند، کله‌گنده و معمولی، تمایل داریم به جای اسکناس پول خرد ببینیم؟ چرا علی‌رغم اینکه تأثیرات عظیم رویدادهای مهم احتمالی برای‌مان مثل روز روشن است، مدام بر جزئیات تمرکز می‌کنیم تا بر آن‌ها؟ و در صورت پذیرفتن استدلال من، چرا مطالعه‌ی روزنامه در اصل شناخت تو را از دنیا کم می‌کند نه زیاد؟

به‌راحتی می‌توان دید که زندگی تأثیر فزاینده‌ی چند شوک مهم است. تعیین نقش قوهای سیاه از جایی که نشسته‌ای چندان سخت نیست. تمرین زیر را انجام بده. به زندگی‌ات نگاه کن. رویدادهای مهم، پیشرفت‌های تکنولوژی و اختراعاتی را که از زمان تولدت در محیط‌‌مان اتفاق افتاده‌اند بشمار و آن‌ها را با چیزی که قبل از ظهور آن‌ها انتظار می‌رفته مقایسه کن. چه تعداد از آن‌ها طبق برنامه پیش آمده‌اند؟ به زندگی شخصی خودت نگاه کن؛ مثلاً به انتخاب شغلت، یا آشنایی با همسرت؛ تبعیدت از سرزمین مادری‌ات؛ خیانت‌هایی که با آن‌ها روبرو شده‌ای؛ توانگر شدن یا تهیدست شدن ناگهانی‌ات. چند بار تا حالا این مسائل طبق برنامه اتفاق افتاده‌اند؟

قوی سیاه کتابی است که یک ایده‌ی پایه‌ای را بیان می‌دارد؛ به هیچ وجه بازیافت و بسته‌بندی مجدد افکار دیگران نیست. یک نوشته‌ی برخاسته از اندیشه است، نه یک گزارش علمی محض.

ترتیب این کتاب از یک منطق ساده پیروی می‌کند؛ از چیزی که می‌توان آن را ادبی نامید شروع می‌شود و به سوی چیزی که می‌توان کاملاً علمی دانست می‌رود. روان‌شناسی عمدتاً در بخش اول و اوایل بخش دوم حضور دارد؛ حوزه‌ی کسب‌وکار و تجارت و علوم طبیعی عمدتاً در نیمه‌ی دوم بخش دو و در بخش سوم مورد بررسی قرار می‌گیرند. بخش اول، «اُمبرتو اکو و کتابخانه‌اش که سنخیتی با کتابخانه‌های معمول ندارد»، عمدتاً درباره‌ی این است که ما چطور رویدادهای تاریخی و رویدادهای روزمره را درک می‌کنیم و چه تحریف‌هایی در حین برداشت پیش می‌آید.

بخش دوم، «قبول کن که نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم» درباره‌ی خطاهای ما در برخورد با آینده و محدودیت‌های بیان‌شده‌ی برخی «علوم» است و همچنین درباره‌ی کاری که می‌توانیم درباره‌ی این محدودیت‌ها انجام دهیم. بخش سوم، «آن قوهای خاکستری افراطستان» عمیق‌تر به موضوع رویدادهای افراطی می‌پردازد، توضیح می‌دهد که چطور منحنی توزیع نرمال (آن شیادی عقلانی بزرگ) تولید می‌شود، و ایده‌هایی را که در علوم طبیعی و اجتماعی تحت عنوان «پیچیدگی» جمع شده‌اند، مورد بررسی قرار می‌دهند. بخش چهارم، «پایان»، بسیار کوتاه خواهد بود.

در بخشی از کتاب قوی سیاه می‌خوانیم:

ما طوری رفتار می‌کنیم گویی قادریم رویدادهای تاریخی را پیش‌بینی کنیم، و یا حتی بدتر از آن، گویی قادریم مسیر تاریخ را عوض کنیم. مثلاً قیمت‌های نفت را برای سی سال آینده تخمین می‌زنیم، بدون آن‌که بدانیم حتی نمی‌توانیم آن را برای تابستان آینده پیش‌بینی کنیم خطاهای فزاینده‌ی پیش‌بینی ما در مورد رویدادهای سیاسی و اقتصادی چنان هولناک است که هر بار که به پیشینه‌ی تجربی بشر نگاه می‌کنم، باید خودم را نیشگون بگیرم تا مطمئن شوم خواب نمی‌بینم. مسئله‌ی حیرت‌آور، بزرگی خطاهای پیش‌بینی ما نیست؛ بلکه فقدان آگاهی ما از عدم‌توانایی‌مان در پیش‌بینی کردن است. این مسئله موقعی بیش از هر زمان دیگری نگران کننده می‌شود که ما درگیر نزاع‌های مرگبار می‌شویم: جنگ‌ها اساساً غیرقابل پیش‌بینی‌اند (و ما این را نمی‌دانیم). به خاطر همین سوءتعبیر در مورد زنجیره‌های علیتیِ بین خط‌مشی‌ها و اقدامات عملی می‌توانیم به لطف جهل‌مان به‌ راحتی موجب پدیدار شدن قوهای سیاه شویم درست مثل بچه‌ای که دارد با آتش ‌بازی می‌کند.

عدم‌توانایی ما در پیش‌بینی کردن در محیط‌های در معرض قوی سیاه، به همراه یک عدم‌ آگاهیِ کلی از این مسئله، به معنای این است که برخی حرفه‌ای‌ها، علی‌رغم اینکه فکر می‌کنند متخصص هستند، در واقعیت امر چنین نیستند. آن طور که رکوردها و آمار تجربیِ خودشان نشان می‌دهد، این افراد در مورد موضوع مورد نظرشان بیشتر از عوام‌الناس آگاهی ندارند؛ با این حال در قصه‌پردازی کردن درباره‌ی آن و یا بدتر در غرق کردن تو در انبوهی از مدل‌های ریاضی پیچیده، بسیار کار کشته‌تر هستند. همچین احتمال بیشتری دارد که کراوات بزنند.

فهرست مطالب کتاب

سخن آغازین
در باب پر و بال پرندگان
آنچه که نمی‌دانی
متخصصان و «کت‌های خالی»
یاد بگیریم که درس واقعی را یاد بگیریم
نوع تازه‌ای از ناسپاسی
زندگی خیلی غیرعادی است
افلاطون و خوره‌ی عدد و رقم
آنچه برای نوشتن بیش‌ازحد ملال‌آور بود
جان کلام
نقشه‌ی کتاب
بخش اول: اُمبرتو اِکو و کتابخانه‌اش که سنخیتی با کتابخانه‌های معمول ندارد، یا چطور به دنبال تأیید هستیم
فصل یک: دوران کارآموزی یک شک‌گرای تجربی
کالبدشکافی یک قوی سیاه
در باب ثابت کردن خود
«بهشت» نابود شد
شب ستاره‌نشان
تاریخ و سه‌گانه‌ی ابهام
هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی دارد می‌افتد
تاریخ آرام‌آرام پیش نمی‌رود، می‌پرد.
یادداشت‌ها: در باب تاریخِ رو به عقب
درسی که در تاکسی آموختم
خوشه‌ها
پُز عالی، مغز خالی!
چهار سال و نیم بعد، و کمی چاق‌تر
دشنامی که تو را از قید و بند می‌رهاند
فیلسوفی که راننده‌ی لیموزین بود
فصل دو: قوی سیاه یِوجِنیا
فصل سه: بورس‌باز و روسپی
بهترین (بدترین توصیه)
حواست به مقیاس‌پذیر باشد
ظهور مقیاس‌پذیری
مقیاس‌پذیری و جهانی‌سازی
سیر و سیاحتی در معمولستان
مملکت عجیب افراطستان
افراطستان و دانش
حاد و ملایم
جفای امر غیرمنتظره
فصل چهار: هزار و یک روز، یا چطور هالو نباشیم
چطور از بوقلمون درس بگیریم
وقتی تعلیم می‌بینی که آدم ملال‌آوری شوی
قوی سیاه نسبت به دانش نسبی است
تاریخچه‌ی مختصری از مسئله‌ی قوی سیاه
سِکتوس امپیریکوس
غزالی
شک‌اندیش، دوست مذهب
نمی‌خواهم بوقلمون باشم
آن‌ها می‌خواهند در معمولستان زندگی کنند
فصل پنج: تأیید، مأیید
زوگل‌ها همگی بوگل نیستند
شاهد
تجربه‌گرایی منفی
شمردن تا سه
دیده شدن یک اتومبیل مینی ماینر قرمز دیگر!
نه همه‌چیز
بازگشت به معمولستان
فصل شش: خطای قصه پردازی
در باب دلایل من در رد دلایل
شکافتن مغزها
اندکی دوپامین بیشتر
قاعده آندری نیکولایویچ
راه بهتری برای مردن
به یاد آوردن گذشته‌ای که کاملاً نگذشته است
قصه‌پردازی آدم دیوانه
قصه‌پردازی و درمان
با نهایت دقت اشتباه کردن
آیا علم مصون است؟
قصه‌پردازی و قوی سیاه
نابینایی نسبت به قوی سیاه
جذابیت رویداد مهیج
میان‌بُرها
مراقب مغز باش
چطور از خطای قصه‌پردازی دوری کنیم
فصل هفت: زندگی کردن به امید چیزی
بی‌رحمی همقطاران
امور مهیج، نقش اول را در ماجرا بازی می‌کنند
ناخطی‌ها
فرایند مهم‌تر از نتیجه
طبیعت بشر، احساس رضایت، و پاداش‌های هر از گاهی
زندگی کردن به امید چیزی
مست‌ از امید
دام شیرین انتظار
وقتی نیاز به دژ باستیانی داری
EL DESIERTO DE LOS TARTAROS
خون از دست دادن، یا یکمرتبه از هم پاشیدن
فصل هشت: خوش‌اقبالی شکست‌ناپذیر جیاکومو کازانوا: مسئله‌ی شاهد خاموش
داستان عبادت‌کنندگان غرق‌شده
گورستان ادبا
چطور در ده قدم میلیونر شویم
باشگاهی ورزشی برای موش‌ها
جهت‌گیری موذیانه
مصداق‌های دیگری که از دید ما پنهان مانده‌اند
بدن شناگر
چیزی که می‌بینی و چیزی که نمی‌بینی
پزشکان
حمایت تفلن‌وار از جیاکومو کازانوا
«من یک آدم اهل خطر کردنم»
من یک قوی سیاهم: تعصب مربوط به پیدایش انسان
«چرایی» آرایه‌ای
فصل نه: خطای قمارخانه‌ای، یا عدم‌قطعیت خوره‌ی عدم و رقم
تونی خیکی
جان، آدمی که اهل بروکلین نیست
ناهار بر لب دریاچه‌ی کومو
عدم‌قطعیت خوره‌ی عدد و رقم
قمار با تاس اشتباهی
خلاصه‌ی بخش اول
جایگاه امر ‌صوری
دور از پریمات‌ها
بخش دوم: قبول کن که نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم
از یوگی برا تا هنری پوینکاره
فصل ده: رسوایی پیش‌بینی
در باب ابهام تعداد عاشقان کاترین
بازگشت دوباره به مسئله‌ی نابینایی نسبت به قوی سیاه
حدس زدن و پیش‌بینی کردن
اطلاعات برای فهم واقعیت زیان‌بار است
مشکل متخصص، یا تراژدی کت خالی
چیزی که پیش می‌رود و چیزی که ثابت می‌ماند
آزمونی برای بررسی عملکرد اقتصاددان‌های ستاره
رویدادها عجیب و غریب‌اند
مثل گوسفند گله‌وار جمع شدن
«تقریباً» حق با من بود
واقعیت؟ برای چه؟
«به جز آن»، دیگر مشکلی نبود
حُسن فناوری: صفحه‌های اکسل
خصیصه‌ی خطاهای پیش‌بینی
اگر رودخانه‌ای عمقش (به طور متوسط) یک متر و نیم است، از آن رد نشو
شغل دیگری دست و پا کن
در فرودگاه جِی. اف. کِندی
فصل یازده: چطور دنبال فضله‌ی پرنده بگردیم
چطور دنبال فضله‌ی پرنده بگردیم
کشف‌های ناخواسته
راه‌حلی در انتظار صورت مسئله
به جستجو ادامه بده
چطور پیش‌بینی‌هایت را پیش‌بینی کنی!
توپ بیلیارد N اُم
شایستگی حاصل از اقبال عمومی
قضیه‌ی اجرام سه‌گانه
آن‌ها هنوز هایک را نادیده می‌گیرند
چطور یک خوره‌ی عدد و رقم نباشیم
طرفداران آزادی فردی در محیط‌های دانشگاهی
پیش‌بینی و اختیار
آبی بودن زمرد
ماشین بزرگ پیش‌بینی کردن
فصل دوازده: اِپیستِموکراسی، یک رؤیا
موسیو مونتین، اپیستموکرات
اپیستموکراسی
گذشته‌ی گذشته، و آینده‌ی گذشته
پیش‌بینی، پیش‌بینی غلط، و خوشبختی
هلنوس و پیشگویی‌های برعکس
قطعه‌ی یخ در حال ذوب
یک بار دیگر، نقش اطلاعات ناقص
آنچه را که «دانستن واقعیت» می‌خوانند
فصل سیزده: آپِلِس نقاش، یا اگر نمی‌توانی پیش‌بینی کنی، پس چه ‌کنی؟
توصیه ارزان است، خیلی ارزان
در مکان‌های درست احمق باش
آماده باش
ایده‌ی تصادف مثبت
بی‌ثباتی و خطر قوی سیاه
استراتژی دامبل
«هیچ‌کس همه‌چیز را نمی‌داند»
عدم‌تقارن بزرگ
بخش سوم: آن قوهای خاکستری افراطستان
فصل چهارده: از معمولستان به افراطستان، و برعکس
دنیا نامنصف است
تأثیر ماتیو
زبان میانجی
ایده‌ها و فراگیرشدن‌هایشان
هیچ‌کس در افراطستان در امان نیست
یک فرانسویِ بروکلینی
دم بلند
جهانی شدن ساده‌لوحانه
روندهای معکوس از افراطستان
فصل پانزده :منحنی توزیع نرمال، آن شیادی عقلانی بزرگ
گاوسی و مندلبرویی
افزایش در کاهش
مندلبرویی
چیزی که باید به خاطر سپرد
نابرابری
افراطستان و قاعده‌ی 80/20
علف و درختان
چطور می‌شود با خیال راحت قهوه خورد
عشق به قطعیت‌ها
چطور می‌شود فاجعه به بار آورد
هیولای معمولی کتله
میانه‌روی
خطای خدا
دوباره پوانکاره
رفع یک سوء تفاهم
«یونانی‌ها چون بت می‌پرستیدندش»
فقط «بله/ خیر» لطفاً
آزمایشی فکری درباره‌ی مبدأ منحنی توزیع نرمال
آن فرض‌های آرامش‌بخش
«حضور فراگیر گاوسی»
فصل شانزده: زیباشناسی تصادفی بودن
شاعر تصادفی بودن
افلاطونی‌سازی مثلت‌ها
هندسه‌ی طبیعت
برخال‌ها
رویکردی بصری به افراطستان/ معمولستان
مروارید جلوی خوک
منطق پشت تصادفی بودن فراکتالی (همراه با یک هشدار)
مسئله‌ی کران بالا
حواست به «دقت» باشد
سرزدنی دوباره به گودال آب
از نمود به واقعیت
بار دیگر، حواست به پیش‌بینی‌کننده‌ها باشد
بار دیگر، یک راه‌حل رضایت‌بخش
قوی خاکستری کجاست؟
فصل هفده: دیوانگان لاک، یا منحنی‌های توزیع نرمال در مکان‌های اشتباهی
فقط پنجاه سال
خیانت اهل علم
هر کسی می‌تواند رئیس‌جمهور شود
وحشت بیشتر
تأیید
دقیقاً یک قوی سیاه بود
چطور چیزها را «ثابت کنیم»
فصل هجده: عدم‌قطعیتِ شیادان
بازگشت به خطای قمارخانه‌ای
شیاد را پیدا کن
آیا فیلسوف‌ها می‌توانند برای جامعه خطرناک باشند؟
مشکلِ اصلی
چند ویتگنشتاین می‌توانند روی سر میخی برقصند؟
وقتی به پاپر نیاز داری کجاست؟
اسقف و تحلیل‌گر
آسان‌تر از آنچه فکر می‌کنی: مسئله‌ی تصمیم‌گیری تحت شک‌گرایی
بخش چهارم: پایان
فصل نوزده: نصف نصف، یا چطور از قوی سیاه انتقام بگیریم
وقتی از دست دادن قطار برایت دردناک نیست
پایان
سخن آخر: قوهای سفید یوجنیا
بخش مقالات: مقاومت و شکنندگی، تأملاتِ ژرف‌تر فلسفی و تجربی در باب قوی سیاه
مقاله‌ی 1: یادگیری از طبیعت مادر، پیرترین و خردمندترین
در باب قدم زدن‌های آرام ولی طولانی
اشتباهات من
مقاوم بودن و شکننده بودن
بخش‌های مازاد، اطمینان خاطر
بزرگ زشت است و شکننده
تغییر آب و هوا و آلاینده‌های «زیادی بزرگ»
تراکم گونه‌ها
انواع دیگری از مازاد بودن
تمایزهای بدون فرق، فرق‌های بدون تمایز
جامعه‌ای مقاوم در برابر خطا
مقاله‌ی 2: چرا این همه قدم می‌زنم، یا چطور سیستم‌ها شکننده می‌شوند
چند دامبل‌ دیگر
حواست به ثبات دروغین باشد
مقاله‌ی 3: MARGARITAS ANTE PORCOS
اشتباهات اصلی در درک پیام
چطور آثار جنایت را پاک کرد
بیابانی که از آن گذشتم
مقاله‌ی 4: اَسپِرگر و مسئله‌ی قوی سیاه از منظر هستی‌شناختی
احتمال اسپرگری
بازگشت دوباره به مسئله‌ی نابینایی نسبت به آینده
احتمال باید امری ذهنی و وابسته به تفکر شخصی انگاشته شود
احتمال روی دماسنج
مقاله‌ی5: (احتمالاً) مفیدترین قضیه در تاریخ فلسفه مدرن
زندگی کردن در دو بُعد
وابستگی به تئوری برای رویدادهای نادر
اِپیمِنیدِس، اهل کرت
قضیه‌ی تصمیم‌ناپذیری
مسئله عواقب است...
از واقعیت تا نمود
اثبات به شخصه
خطای احتمال رویداد تک
روان‌شناسی درک انحراف‌ها
مسئله‌ی استقراء و سببیت در قلمروی پیچیده
استقراء
چشم‌بسته راندن اتوبوس مدرسه
مقاله‌ی 6: ربع چهارم، راه حلی برای آن مفیدترین مسئله
دیوید فریدمَن، روحش شاد
تصمیم‌ها
ربع چهارم، یک نقشه
مقاله‌ی 7: با ربع چهارم چه کنیم
استفاده نکردن از نقشه‌ی اشتباهی: مفهوم آسیب پزشکی زاد
توصیه‌ی منفی
آسیب‌های پزشکی‌زاد و انگ نیهیلیسم
در زندگی واقعی اگر نمی‌توانی از استراتژی دامبل استفاده کنی انجام (یا انجام ندادن) چه کاری برای کم کردن تأثیر ربع چهارم عاقلانه است؟
مقاله‌ی 8: ده اصل برای یک جامعه‌ی قوی در برابر قوی سیاه
مقاله‌ی 9: Amor fati: چطور نابود نشدنی شویم
Nilil Perditi
واژه‌نامه