معرفی و دانلود کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم: برگرفته از آیین نامه ساسانی نوشته شده به روزگار شاهنشاه خسرو انوشیروان

معرفی کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم: برگرفته از آیین نامه ساسانی نوشته شده به روزگار شاهنشاه خسرو انوشیروان

کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم نوشته‌ی بزرگمهر لقمان برگرفته از آیین‌نامه ساسانی است که در دوران شاهنشاه خسرو انوشیروان گردآوری شده است. این اثر شامل موضوعاتی مانند ارتباط دین و شهریاری، دانش پزشکی، کاربرد هندسه در اخترشناسی، و نگهداشت اوستا و زند است. این کتاب همچنین به نقش ایرانشهر در پیشرفت دانش و فرهنگ جهانی اشاره دارد.

درباره‌ی کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم

بزرگمهر لقمان، کتاب دینکرد چهارم را با گزارشی فلسفی از اشیگان یا معقولات آغاز می‌کند که شامل هرمزد، بهمن، اردیبهشت، شهریور، سپندارمذ، خرداد و امرداد می‌شود. وقتی بحث به شهریور می‌رسد، به‌عنوان نماد شهریاری، نویسنده درباره‌ی ارتباط میان دین و شهریاری توضیحاتی ارائه می‌دهد. او همچنین از تلاش‌های شاهان سلسله‌های هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان در حفظ اوستا، زند و سایر نوشته‌ها سخن به میان می‌آورد.

بزرگمهر لقمان پس از این گزارش، پرسش‌های فلسفی مختلفی مطرح می‌کند و پاسخ‌های مختصری به آن‌ها می‌دهد؛ پرسش‌هایی پیرامون شناخت چیستی و نقش آفریده‌ها، مفهوم بی‌کرانگی و کرانمندی زمان، جایگاه شانس و عمل و نیز قدرت انتخاب آزاد انسان‌ها. مباحث دیگری چون هندسه در نجوم، اصول دبیری، مفاهیمی چون امکان‌پذیری (محمل)، عدم امکان (مسلم) و احتمال (مگر)، همچنین نقش کنش و زمان و ویژگی‌های شخصیتی در میان افراد نیز در کتاب گزیده‌ای از دینکرد مورد توجه قرار می‌گیرند. دو نوع والاتباری نیز معرفی می‌شود که یک، والاتباری از نظر تبار نیک و دو، والاتباری در کردار نیک است.

بزرگمهر لقمان می‌نویسد که دین آگاهان پیش‌بینی‌هایی درباره‌ی ظهور شاهنشاه اردشیر بابکان و نفع بردن دو جهان از شکوه و اقتدار او کرده‌اند. در کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم به تأثیر هندسه در ستاره‌شناسی و نقش پزشکان در پزشکی نیز پرداخته می‌شود و اصول ترکیبات گرمی، سردی، خشکی و تری بدن، تعامل میانگین این چهار اصل و ایجاد تعادل یا آشفتگی بررسی می‌شود.

در کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم، به مزایای ایرانشهر و شاهنشاه ایران و توانایی‌های آریاییان اشاره و آموزه‌هایی چون میانه‌روی و پرهیز از افراط و تفریط ستوده شده. بزرگمهر لقمان از هنر سخنوری و مناظره و همچنین دانش دبیری نیز سخن گفته شده است. همچنین، متون مختلف مانند گارگیه‌ی هندی و المجسطی یونانی که به فارسی ترجمه شده و در گنجینه‌های شاهی نگهداری می‌شدند، مورد بررسی قرار گرفته است.

دینکرد به چگونگی نگهداشت بدن، شناخت وظایف آن، بهره‌برداری از لذت‌های معتدل و زندگی آرامش‌بخش اشاره دارد. در پایان، آموزه‌های مزدیسنی به‌صورت گفت‌وگویی جذاب و دلنشین مطرح می‌شود. این کتاب، که انتشارات شورآفرین آن را چاپ و منتشر کرده است، اکنون در اختیار شما قرار دارد.

کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب را به آن دسته از افرادی توصیه می‌کنیم که در رشته‌های مرتبط با زبان‌شناسی، فلسفه و تاریخ ادیان تحصیل و یا در متون پارسی میانه تحقیق می‌کنند.

در بخشی از کتاب گزیده‌ای از دینکرد چهارم: برگرفته از آیین نامه ساسانی نوشته شده به روزگار شاهنشاه خسرو انوشیروان می‌خوانیم

هوشمندان نبیگ‌ها را [ز] نو آراستند. آن چه از بیرون کشور آوردند، پس بنگریدند و بپژوهیدند از بهر نگونی و بیگانه نامی نه فراز نهادندشان نه کم پذیرفتندشان بود که از بهر بالندگی دانایی بیشتر نیز ستاییدندشان نیز نبیگ‌ها به [همان] نام‌های بیگانه نهادند [و] گزندی نرساندند یک نبیگ و بن نوشته که همه‌ی آگاهی و دانش اندر نبیگ‌ها و بن‌نوشته‌ها را یکسره در برداشته باشد پیدا نکردند، لیک [آگاهی و دانش را]، جدا جدا، [ز] بن‌نبیگ‌ها و نوشته‌های خویش جوییدند. و «هنگردی» خوانند نبیگی را که اندر گنج‌خانه‌ی شاهی درباره‌ی همه‌ی سخن‌ها بُوَد.

[نویسندگان آیین‌نامه] گفتند: تن مردمان (= جهان کِهین) در سنجش با چهار پیشه‌ی جهان (جهان مِهین) چنین بخش شود: سر برابر آسرونی (مغانی)، دست برابر ارتشتاری (سپاهیگری) شکم برابر و استریوشی (کشاورزی - دامپروری) و پای برابر هودُخشی (پیشه‌وری) بُوَد. و نیز درباره‌ی جان، زِبَرِ چهار پیشه - شهریاری - برابر جان باشد. چرایی هر یک پیدا بُوَد.

فهرست مطالب کتاب

کوته‌نوشت‌ها
سرسخن
نبشته، گردانش و گزارش
واژه‌نامه‌ی بسامدی