معرفی و دانلود کتاب گرگی بر گلو

معرفی کتاب گرگی بر گلو

کتاب گرگی بر گلو مجموعه‌ی اشعار رسول رخشا است که همگی در قالب آزاد سروده شده‌اند. این اثر دربردارنده‌ی بیش از چهل شعر کوتاه است که به سه پرده تقسیم شده‌اند و حاوی مضامینی متفاوت، از عاشقانه تا اجتماعی و فلسفی هستند. این کتاب چهارمین مجموعه‌ی شعرِ شاعر است.

درباره‌ی کتاب گرگی بر گلو

کتاب گرگی بر گلو مجموعه‌ای از اشعار خواندنی و متفاوت از رسول رخشاست که جملگی در قالب آزاد و با عطف توجه به معانی و ایماژهای بدیع سروده شده‌اند. پیش از معرفی مختصر این اثر گریزی خواهیم زد بر روند ظهور و تطور شعر فارسی، و آن‌گاه بار دیگر اجمالاً درباره‌ی کتاب گرگی بر گلو خواهیم گفت.

شعر قدیمی‌ترین گونه‌ی ادبی در ادبیات فارسی به شمار می‌رود. نشانه‌ها و آثار باقی‌مانده حاکی از آن است که در همان دوران ابتدایی زبان فارسی نیز جملاتی شعرگونه وجود داشته. پس از تکامل این زبان، ایرانیان استعداد و طبع شعرسرایی را در خود یافتند و به شکلی گسترده به آن گرایش پیدا کردند. همچنان که فارسی غنی‌تر می‌شد، شعرای بزرگ‌تری نیز از دل آن ظهور می‌کردند. شاعرانی که شعرشان محدود به زبان فارسی نماند و به زبان‌های دیگر هم ترجمه شد و راه یافت. بزرگانی همچون سعدی، مولانا، حافظ، عطار و فردوسی که هنوز هم آثارشان در تمام دنیا خواننده دارد. اما ادبیات فارسی پس‌ از این مفاخر دچار افول گشت و به حاشیه رانده شد. این موضوع قرن‌ها ادامه پیدا کرد تا شاعری نوگرا تصمیم گرفت در ساختار آن تحول ایجاد کند: نیما یوشیج.

نیما که به‌درستی حس می‌کرد شعر کهن فارسی دیگر پاسخگوی نیاز خوانندگان دوران معاصر نیست، شجاعانه در آن دست برد و ساختارش را دگرگون ساخت. تحول نیما صرفاً در وزن و قافیه و انتخاب واژگان نبود، بلکه او سعی کرد در مضمون هم تغییر ایجاد نماید. گرچه پیش از او، شعرای مشروطه‌خواه مضامین سیاسی و اجتماعی را وارد شعر کرده بودند، ولی نیما این مضامین را به شکلی ظریف‌تر و هنرمندانه‌تر به کار گرفت. چنانکه هر خواننده‌ای فارغ از گرایشش می‌توانست شعر نیما را بخواند، لذت ببرد و درک کند. پس از او نیز شعر نو ثابت نماند و شاعران دیگر سعی کردند این تحولات را ادامه دهند.

یکی از شاعران نسل جدید ایران که مثل تمام شاعرانِ پس از نیما متأثر از اوست، رسول رخشا است که تا به حال چندین مجموعه شعر منتشر کرده است. کتاب گرگی بر گلو، آخرین دفتر شعر این شاعر و منتقد است که آن‌ها را در قالب آزاد سروده است.

برگردیم به بحث قبلی. گفتیم که پس از نیما، شعر نو به مسیر تحول‌گرایی‌اش ادامه داد. در این صد سال اخیر ما شاهد شکل‌گیری انواع و جریان‌های مختلفی در این شعر بوده‌ایم؛ از شعر سپید و آزاد تا جریان شعری موج نو. در واقع این خواست خود نیما بود که شاعران به بالندگی زبان توجه کنند و شعرشان را با مقتضیات زمانه هماهنگ سازند. او فهمیده بود که دیگر واژه‌های کهن برای شعر کاربردی نیستند، بنابراین به سمت واژه‌هایی امروزی‌تر رفت و وجه شاعرانه‌ی آن‌ها را کشف کرد. همین‌طور قافیه‌ی کلاسیک را به هم زد و وزن را درونی‌تر کرد، یا آن‌چنان‌که خود می‌گفت به «آرمونی» شعر اهمیت داد. بر همین اساس، شاعرانی دیگر همچون شاملو، با الهام از شعر غربی، سعی کردند امکانات جدید شعر نو را بیابند و ظرفیت‌های جدیدی در آن ایجاد کنند. زیرژانرهای شعر نو در حقیقت محصول همین نگرش هستند که هنوز هم ادامه دارد.

باری، این‌چنین در طول چند دهه‌ی اخیر ما شاهد ظهور شعرای زیادی بودیم که بسیاری از آن‌ها زبان و سبک و سیاق خاص خود را دارند. یکی از همین استعدادهای تحسین‌شده، رسول رخشا است. رخشا در مجموعه‌ی اخیرش، کتاب گرگ بر گلو، بیشتر فضای ذهنی و شخصی خود را پیگیری می‌کند. او اشعار این کتاب را به شیوه‌ی نمایشنامه‌های کلاسیک به سه پرده تقسیم کرده و در هر پرده کوشیده شعرهایی را که از نظر مضمونی به هم نزدیک‌ترند بیاورد. این مجموعه شامل بیشتر از 45 عنوان شعر کوتاه است که در آن‌ها می‌توان مضامین عاشقانه، اجتماعی یا فلسفی را به وضوح تشخیص داد.

کتاب گرگی بر گلو را نشر چشمه به چاپ رسانده است.

کتاب گرگی بر گلو برای چه کسانی مناسب است؟

این مجموعه به دوست‌داران شعر معاصر فارسی پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب گرگی بر گلو می‌خوانیم

حرف از هموار‌های بی‌پشت
از تپه‌های بی‌ماهور
از آسمان تند اواسط پاییز بود رقص از دریچه به دریا
از سکرات بی‌مغز در خیابان‌های پیچیده به دود
حرف از حروف مشدد
از این‌که نمی‌دانم و کجا رفت
از بخار روی شیشه‌های عینکم آتش به سینه داشت پیرمرد همسایه
وقت قطار بود که ایستگاه از خاطرش گذشت
و چمدان‌چمدان
ترش کرده بود مردی در واگن آخر
که این‌همه زنش بود که حالا کنارش نیست دود از حاشیه بر سقف طرح می‌شد
رخوت از ماندن‌، تنگ بود
و آغوش دست‌هایی بلاتکلیف
و همچنان زردی بر پاییز، شگفت می‌خواند
حرف از نبودن حرف بود خاک لای موها نشسته
حرف از حروف تاریک
حرف از روز قیامت بود

فهرست مطالب کتاب

پرده‌ی اول
استعاره نیست
حرف از حروف مشدد
ته‌مانده‌ی نعناع
بیرون از روایت
خنجر از حرف
تنهاییِ تحویل
معجزه
شهر سفید
هنگام مرگ مقراض‌ها موازی‌اند
آغوش پروانه
گم شدن مهم نیست
پایانِ جهان
خطِ تقارن
آدم‌های بی‌ربط
تخته‌ی گوشت
چرخ نیلوفری
پرده‌ی دوم
اتوبوس
خیره به مادرم
در همسایگی مرگ
در باغ نیست
دستادست
اهواز برای ما فقط یک شهر نبود
بهارخواب
ای زندگی
ای که از کوچه‌ی معشوقه‌ی ما می‌گذری
شعر عاشقانه‌ی سیاسیِ اجتماعی!
معماری منظر
رخوت ماه
تیرِ تابستان
سرنوشت هر روز
دانه‌های افرا
چرا؟
پوست انداختن
تاریخِ تصویر
مُردگانِ سال نو
بو می‌تواند علامت زلزله‌ای مهیب باشد
برف همه‌چیز را پنهان می‌کند
پرده‌ی سوم
قاب‌عکس
فال
کنتراست
آبستره
باز هم سفر
جیغ
سفر
دروغ
شب شعر
گنجشک