معرفی و دانلود کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی

معرفی کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی

کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی تالیف جواد حسینی و صادق زمانی نحوه اصولی و درست پژوهش، روش‌های جمع‌آوری اطلاعات، انواع داده‌ها و مدل‌ها در تحقیقات جغرافیایی و محیطی را آموزش می‌دهد.

درباره کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی:

مهم‌ترین جزء هر تحقیق علمی شناسایی انجام تحقیق یا به عبارتی روش اجرا و استدلالی است که می‌توان نظریات را مورد بررسی قرار داده و فرضیات را آزمایش کرد. روش تحقیق شامل مجموعه‌ای از فنون و قواعدی است که یک پژوهش علمی بر اساس آن پیش می‌رود. بر اساس روش تحقیق، دستیابی به نتیجه آسان‌تر و مطمئن‌تر خواهد بود و انگیزه محقق برای ادامه پژوهش و احتمال موفقیتش بیشتر خواهد شد. آنچه در روش تحقیق باید به آن توجه داشت این است که یک روش واحد و مشخص برای انجام کلیه فعالیت‌های تحقیقاتی مناسب نیست و پژوهش در هر رشته و موضوع، تفاوت‌های اساسی با رشته‌های دیگر دارد.

کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی چهار فصل دارد که در فصل اول و دوم به بررسی ماهیت تحقیق و پژوهش علمی و روش‌های انجام و به ثمر رساندن آن می‌پردازد. در فصل سوم انواع منابع داده و رایج‌ترین اطلاعات لازم برای پژوهش‌های جغرافیایی معرفی می‌شود. فصل چهارم هم به برخی از مهم‌ترین روش‌ها و مدل‌های پرکاربرد در تحقیقات جغرافیایی و جوانب استفاده از آن‌ها و نرم افزارهای کاربردی می‌پردازد.

مطالعه کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

استفاده از محتوای این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم محیطی و جغرافیا مفید و کاربردی است.

در بخشی از کتاب مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم محیطی می‌خوانیم:

مشاهده ضابطه‌مند (کنترل شده)

در این روش هم مشاهده کننده و هم مشاهده شونده در شرایطی کنترل‌شده قرار می‌گیرند. به گونه‌ای که از قبل تمامی مقدمات و شرایط لازم برای یک مشاهده دقیق و کامل، سنجیده و پیش‌بینی می‌شود و ابزارها و وسایل لازم برای ثبت و ضبط مشاهدات فراهم می‌آید. در اینجا، بر خلاف روش مشاهده ساده، این محقق است که مشاهده را پدید می‌آورد و می‌تواند در آن تغییرات لازم را ایجاد و هر گاه که خواست آن را مرور و تکرار کند. چنین مشاهدهای معمولاً در هنگام بررسی و ارزیابی فرضیه‌ها و گردآوری اطلاعات دقیق و تکمیلی انجام می‌گیرد.

همانگونه که پیش از این گفتیم اگرچه روش مشاهده روش خوب، آسان و پرفایدهای است ولی کاملاً به تبحر و ویژگی‌های محقق بستگی دارد. برخی از ویژگی‌هایی که لازم است محقق دارا باشد تا از این کار نتیجه بهتری بگیرد عبارت است از:

- آگاهی، سلامت حواس و توانایی در شناسایی امور و کشف واقعیت‌ها
- تیزبینی، دقت، نقادی و کنجکاوی ذهن
- صبر و حوصله کافی
- دارا بودن دانش و اطلاعات لازم در زمینه مورد مشاهده (مثلاً آشنایی با آداب و رسوم جامعه مورد مطالعه)
- دور بودن از تعصّب، عواطف زیان بخش و گرایش‌های نابجا

فهرست مطالب کتاب

فصل 1: روش علمی و ماهیت تحقیق
مقدمه
قانون علمی
ویژگی‌های قانون علمی
نظریه علمی
فرضیه علمی
معیارهای فرضیه
طبقه‌بندی فرضیات
فرضیه‌‌های توصیفی
فرضیه تحقیقی
فرضیه آماری
فرضیه‌های رابطه‌ای
فرضیه‌های تفاوتی
ویژگی‌های فرضیه
تعریف تحقیق
طرح تحقیق
اهمیت و ضرورت تهیه طرح تحقیق
ساختار طرح تحقیق
انواع تحقیق
تحقیق توصیفی از نوع پی‌گیری
تحقیق توصیفی از نوع همبستگی
تحقیق توصیفی از نوع پس از وقوع
تحقیق پیش‌بینی
تحقیق تبینی
تحقیق بنیادی (محض)
تحقیق کاربردی
مطالعه موردی
ضروریاتی در تحقیق
اخلاق در تحقیقات
انصاف و پرهیز از تعصب
صبر و بردباری
شجاعت علمی
فصل 2: روش‌های تحقیق
مقدمه
ماهیت روش‌های تحقیق
انواع روش‌های پژوهش
پژوهش توصیفی
پژوهش همبستگی
پژوهش علی یا پس‌رویدادی
پژوهش تجربی
انواع روش‌های گردآوری داده‌ها
روش میدانی
روش مشاهده
انواع مشاهده
مشاهده‌ ساده (کنترل‌نشده)
مشاهده ضابطه‌مند (کنترل‌شده)
روش نمونه گیری
روش پرسش‌نامه
معیارهای لازم برای تهیه پرسشنامه
روش مصاحبه
فصل 3: انواع داده‌ها در پژوهش‌های جغرافیایی
مقدمه
نقشه
مقیاس نقشه
اهمیت نقشه
طبقه‌بندی نقشه
طبقه بندی نقشه‌ها بر اساس کارکرد
طبقه‌بندی براساس محتوای نقشه
طبقه‌بندی براساس مقیاس نقشه
علایم روی نقشه
نقشه‌های توپوگرافی
منحنی‌های تراز
قوانین مربوط به منحنی‌های میزان
موقعیت نقشه
نقشه زمین شناسی
تصاویر ماهواره ای
رزولوشن تصاویر ماهواره‌ای
الف: رزولوشن مکانی
ب: رزولوشن طیفی
ج: رزولوشن رادیومتریک
د: رزولوشن زمانی
منبع انرژی سنجنده‌ها
سنجنده‌های فعال (Active Sensors)
سنجنده‌های غیر فعال (Passive Sensors)
باند طیفی تصاویر
تصاویر چند طیفی
تصاویر فراطیفی
تصاویر پانکروماتیک
تصاویر راداری
تصاویر مایکروویو
کاربرد تصاویر ماهواره‌ای
تصویر ماهواره لندست
مدل رقومی ارتفاع
داده‌های هواشناسی
آمار‌های جمعیتی
فصل4: روش‌ها و مدل‌ها در پژوهش‌های جغرافیایی
مقدمه
منطق فازی
کاربردهای فازی
مدلهای فازی
تجمیع قوانین فازی
تصمیم گیری فازی
برنامه‌ریزی خطی فازی
رتبه‌بندی فازی
تئوری مجموعه‌های فازی
مجموعه‌های فازی و عارضه‌های فازی
عملگر اشتراک فازی (Fuzzy AND)
عملگر اجتماع فازی (Fuzzy OR)
عملگر ضرب فازی (Fuzzy Algabric Product)
عملگر جمع فازی (Fuzzy Algabric Sum)
عملگر فازی گاما (Fuzzy Gamma Operation)
قواعد if-then فازی
نقشه‌ها در مدل فازی
ارزش گذاری و استاندارد سازی به روش فازی
تلفیق نقشه‌های مدل فازی
سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ارکان GIS
نظام اطلاعاتی جغرافیایی GIS
داده‌های جغرافیایی
داده‌ها و اطلاعات
مدیریت داده‌های فضایی
پشتیبانی تصمیم گیری با GIS
سامانه پشتیبانی تصمیم گیری فضایی
سامانه پشتیبان تصمیم گیری
پروژکسیون نقشه
پروژکسیون TM
پروژکسیون UTM
تصمیم‌گیری چندمعیاره
قواعد تصمیم چند هدفی
محدودیت‌های تصمیم‌گیری
محدودیت‌ها و گزینه‌های ممکن
روی هم گذاری نقشه‌ها در MADM
تحلیل سلسله مراتبی (AHP)
ارزیابی تناسب کاربری توسعه شهری با استفاده از روش MCE
نقشه ارتفاع، شیب و جهت
نقشه خاک
نقشه سنگ
تهیه نقشه شاخص پوشش گیاهی
نقشه رودخانه و آب‌های زیرزمینی
نقشه مناطق حفاظت شده
نقشه فاصله از مناطق شهری و روستایی
نقشه شبکه جاده‌ها
مدل TOPSIS
سنجش از دور
پردازش و طبقه بندی تصاویر ماهواره‌ای
پیش پردازش تصاویر ماهواره‌ای
تصحیحات تصاویر
تصحیح هندسی
تصحیحات رادیومتریک (radiometric correction)
تصحیحات اتمسفری
تصحیحات هندسی و انجام عمل موزائیک تصاویر (Geomatic correction)
منابع