معرفی و دانلود کتاب سینما 1: حرکت - تصویر

معرفی کتاب سینما 1: حرکت - تصویر

کتاب سینما 1: حرکت - تصویر جلد نخست از دوگانه‌ای است که ژیل دلوز در آن به شرح و بیان دیدگاه‌های خود در مورد سینما و ابزارهای هنری آن پرداخته است. این کتابِ حوزه‌ی فلسفه‌ی هنر نشان می‌دهد که چطور شاخص‌ترین چهره‌های فیلم‌سازی جهان، با بهره‌گیری هدفمند از حرکت-تصویر، شاهکارهای بی‌نظیری را به تاریخ سینما عرضه کرده‌اند. نویسنده در خلال مباحث کتاب، به اهمیت عنصر حرکت در زیبایی‌آفرینی سینمایی پرداخته و نقش آن را در فیلم‌های دوران پیش از مدرنیسم واکاوی کرده است.

درباره‌ی کتاب سینما 1: حرکت - تصویر

هر کجا سخن از هستی و وجوه گوناگون و مصادیق آن باشد، پای فلسفه هم به میان کشیده می‌شود. امروزه، سینما هم به قلمرو فلاسفه افزوده شده تا ابعاد و زوایای متنوع آن را مورد بررسی قرار دهند. ژیل دلوز (Gilles Deleuze)، فیلسوف نامدار فرانسوی، از مشهورترین اندیشمندانی است که فیلم و فیلم‌سازی را دستمایه‌ای برای تحلیل‌های فلسفی خود قرار داده است. از این نویسنده کتابی با عنوان «سینما» منتشر شده که دو مجلد را دربرمی‌گیرد. جلد نخست آن کتاب سینما 1: حرکت - تصویر (Cinema 1: The Movement Image) نام دارد که به مقوله‌های حرکت و تصویر در فیلم‌های سینمایی پرداخته و جلد دوم آن نیز با عنوان «سینما 2»،‌ بر اهمیت زمان و تصویر در عرصه‌ی سینما متمرکز شده است. به اعتقاد صاحب‌نظران و مخاطبان کتاب‌های دلوز، این متفکر نثر پیچیده و غامضی دارد که موجب می‌شود خوانش آثارش کار چندان آسانی نباشد. بااین‌حال، برگردان روان مازیار اسلامی از کتاب حاضر، موجب می‌شود تا خوانندگان این اثر در خواندن و درک آن به مشکل برنخورند.

نویسنده در اثر پیش‌رو دیدگاهی ژرف‌نگرانه نسبت به حرکت و جایگاه آن در فیلم‌ها داشته؛ تا جایی که معتقد است حرکت، جوهره‌ی وجودی سینما به حساب می‌آید. در ادامه، با توجه به همین نکته به سراغ تاریخ سینما رفته و ساختار فیلم‌ها را از لحاظ نقش حرکت در آن‌ها، مورد کندوکاو قرار داده است. دلوز در این کتاب اذعان داشته که فیلم‌های سینما «تصویرِ حرکت» را به تماشاگران نشان می‌دهند نه این‌که مجموعه‌ای از تصاویر را با افزودن حرکت به آن‌ها، به نمایش بگذارند. اگر بخواهیم تاریخ سینما را به دو مرحله‌ی پیش از مدرنیسم و پس از مدرنیسم تقسیم کنیم، باید بگوییم سینمای پیش از مدرنیته به نقش حرکت در فیلم‌ها توجه بسیاری داشته اما در سینمای پس از مدرنیته، شاهد کم‌توجهی نسبت به حرکت و حضور پررنگ عنصر زمان هستیم.

کتاب سینما 1: حرکت - تصویر شامل 12 فصل است. فصل اول آن تزهای مطرح‌شده در مورد حرکت را از دیدگاه برگسون بررسی کرده است. در فصل دوم کتاب، نقش قاب‌بندی و نماها در فیلم‌های سینمایی شرح داده شده‌اند. فصل سوم بر مونتاژ متمرکز شده و فصل چهارم آن انواع سه‌گانه‌ی حرکت-تصویر را مورد واکاوی قرار داده است. ژیل دلوز در فصل پنجم، تحلیلی از ادراک تصاویر به دست داده و در فصل ششم به سراغ چهره و نمای نزدیک در صحنه‌‌ی تئاتر رفته‌ است.

نویسنده در فصل هفتم به فضاهای موجود در تئاتر پرداخته و در فصل هشتم، به تحلیل عواطف و کنش‌ها در رابطه با تصاویر مشغول شده است. کنش-تصاویر موضوع اصلی فصل هشتم و نهم به شمار می‌رود. فصل یازدهم به بررسی پیکره‌ها اختصاص پیدا کرده و فصل پایانی کتاب نیز از بحران کنش-تصاویر سخن به میان آورده است.

ژیل دلوز علاوه‌بر طرح دیدگاه‌های خود، شرحی هم از مشخصه‌های آثار بزرگترین فیلم‌سازان تاریخ سینما ارائه داده است. به این منظور، روش آیزنشتاین و گریفث را از جهت کاربرد نمای نزدیک برای القای عواطف بررسی کرده است. فضاهای معنوی موجود در آثار روبر برسون را تجزیه و تحلیل کرده و نشان داده که چطور لوئیس بونوئل از قدرت تکرار تصاویر برای اثربخشی فیلم‌های خود بهره برده است. نویسنده در پایان کتاب سینما 1: حرکت - تصویر به این نکته اشاره کرده که اهمیت تصویر-حرکت در فیلم‌های سینمایی، با آغاز دوران نئورئالیسم در ایتالیا و سر برآوردن رویکرد موج نو در فرانسه، رفته‌رفته کمرنگ شده و جای خود را به زمان-تصویر در فیلم‌های مدرن داده است.

اگر به سبب رشته‌ی تحصیلی یا حوزه‌های مطالعاتی خود لازم است اطلاعاتتان را در مورد سینما و تاریخ آن بالا ببرید یا این‌که می‌خواهید با نقطه‌نظرات یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه‌ی معاصر در زمینه‌ی عناصر اصلی سینما آشنا شوید، همچنین اگر مایلید به سبک خاص و رویکرد مهم‌ترین فیلم‌سازان جهان در کاربرد حرکت و تصاویر پی ببرید، در هر صورت مطالعه‌ی کتاب سینما 1: حرکت - تصویر را از دست ندهید. نشر چشمه این کتاب فلسفی-هنری را به‌عنوان یکی از آثار مجموعه‌ی کانون به چاپ رسانده و در اختیار دوستداران سینما و حوزه‌ی فیلم‌سازی قرار داده است.

درباره‌ی مجموعه کتاب‌های کانون

مجموعه‌ی «کانون» دربردارنده‌ی آثاری است که هر کدام پیرامون یکی از موضوعات هنر به نگارش درآمده‌اند؛ از هنرهای نمایشی تا نقاشی و حتی مفاهیم انتزاعی حوزه‌ی هنر! نکته‌ی جالب توجه در این سری کتاب‌ها، آمیختگی آن‌ها با شاخه‌های گوناگون علوم انسانی است. به‌طوری که در شمار قابل‌توجهی از کتاب‌های کانون شاهد پیوند گرایش‌های متنوع رشته‌های هنری با علوم انسانی هستیم.

کتاب‌های «درآمدی بر مطالعات سینمایی»، جلد دوازدهم، «تشابه‌ها و تناقض‌ها»، جلد هفدهم و «پرتره‌ها و اشخاص»، مجلد ششم این مجموعه به شمار می‌روند که به همت نشر چشمه راهی جهان کتاب شده‌اند.

در نکوداشت کتاب سینما 1: حرکت - تصویر

• این کتاب باید به‌عنوان اثری فلسفی درک شود، نه نقد فیلم! کتابی که عقاید دلوز را در مورد روش‌های جدید سینما نشان می‌دهد. اثری که باعث می‌شود در مورد تصویر و حرکت در سینما بیشتر فکر کنیم و اطلاعات تازه‌ای را در زمینه‌ی نشانه‌شناسی فرابگیریم. این اثر ذهن ما را برای درک نقش رسانه‌ها در فضایی ایدئولوژیک باز می‌کند. هدف اصلی این کتاب آموختن روش‌‌های شناخت جنبه‌های سینما بوده است. (شریل وینت)

کتاب سینما 1: حرکت - تصویر برای چه کسانی مناسب است؟

دوستداران سینما و ادبیات نمایشی، پژوهشگران فلسفه‌ی هنر، علاقه‌مندان نقد هنری و فعالان حوزه‌ی سینما، اطلاعات ارزشمندی را از کتاب سینما 1: حرکت - تصویر دریافت خواهند کرد.

در بخشی از کتاب سینما 1: حرکت - تصویر می‌خوانیم

هیچکاک تصویر ذهنی را وارد سینما کرد. یعنی این‌که او خود نسبت را به ابژه‌ی یک تصویر تبدیل کرد، تصویری که صرفاً به ادراک تصویرها، کنش تصویرها و تأثر تصویرها اضافه نمی‌شود، بلکه آن‌ها را قاب می‌گیرد و تغییر می‌دهد. با هیچکاک نوع جدیدی از «پیکره‌ها» ظاهر شد که پیکره‌های افکار بود. در واقع خود تصویر ذهنی به نشانه‌های خاصی نیاز داشت که شبیه به نشانه‌های کنش تصویر نبودند. غالباً به این نکته اشاره شده که کارآگاه در فیلم‌های هیچکاک فقط نقشی ثانوی و فرعی دارد (مگر هنگامی که او کاملاً وارد نسبت می‌شود، مثل حق‌السکوت). و این‌که نمایه‌ها اهمیت ناچیزی دارند. از سوی دیگر، هیچکاک خالق گناهان آغازین است، برحسبِ دو نوع نسبت، یعنی نسبت انتزاعی و طبیعی. بنا بر نسبت طبیعی، یک عنصر به عنصر دیگر در زنجیره‌ای مرسوم و مألوف مرتبط می‌شود، به‌ نحوی که می‌تواند توسط عناصر دیگر «تفسیر» شود؛ این عناصر را می‌توان نشانها نامید؛ اما درعین‌حال ممکن است که یکی از این عناصر به بیرون از شبکه جهش کند و ناگهان در وضعیت‌هایی نمود یابد که آن را از زنجیره بیرون کشد یا آن را در تضاد با آن قرار دهد؛ می‌توان این جمله را نشان‌گذار نامید. بنابراین، بسیار مهم است که این عناصر باید کاملاً معمولی باشند، به نحوی که یکی از آن‌ها، قبل از هرچیز، می‌تواند خودش را از زنجیره جدا کند؛ همان‌طور که هیچکاک می‌گوید، پرندگان باید پرندگانی معمولی باشند. بعضی از نشان‌گذار‌های فیلم‌های هیچکاک مشهورند، مثل آسیاب‌بادی در خبرنگار خارجی که پره‌هایش در جهت مخالفِ باد می‌چرخند یا هواپیمای سم‌پاش در شمال از شمال‌غربی که هنگامی ظاهر می‌شود که هیچ محصولی برای سم‌پاشی وجود ندارد. همین‌طور لیوان شیر در سوءظن که به خاطر نورانیت و درخشش درونی آن موجب شک‌و‌تردید می‌شود یا کلیدی که در حرف م را به نشانه‌ی مرگ بگیر به قفلِ در نمی‌خورد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی ویراست دوم
مقدمه ‌ی مترجم
مقدمه
فصل یک: تزهایی درباره ‌ی حرکت: نخستین شرح بر برگسون
1. تز اول: حرکت و لحظه
2. تز دوم: لحظات برجسته و لحظات هرجوره
3. تز سوم: حرکت و تغییر
فصل دو: قاب و نما: قاب‌ بندی و برش
1. سطح اول: قاب، مجموعه یا سیستم بسته
2. سطح دوم: نما و حرکت
3. تحرک: مونتاژ و حرکت دوربین
فصل سه: مونتاژ
1. سطح سوم: کل، ترکیبِ تصاویر حرکت و تصویر غیرمستقیم زمان
2. مکتب شوروی
3. مکتب فرانسوی پیش از جنگ
فصل چهار: حرکت تصویر و سه گونه ‌ی‌ آن: دومین شرح بر برگسون
1. این‌همانیِ تصویر و حرکت
2. از حرکت - تصویر به گونه‌های آن
3. برهان معکوس: چگونه این سه نوع تصویر را نابود کنیم؟
فصل پنج: ادراک - تصویر
1. دو قطب ابژکتیو و سوبژکتیو
2. به سوی حالت دیگر ادراک: ادراکِ سیال
3. به سوی ادراکی گازی‌شکل
فصل شش: تأثر تصویر: چهره و نمای نزدیک
1. دو قطب چهره: قدرت و کیفیت
2. گریفیث و آیزنشتاین
3. عاطفه به مثابه‌ی ذات
فصل هفت: تأثر - تصویر: کیفیات، قدرت ‌ها، فضاهای هرجوره
1. ذات پیچیده‌ی امر بیان‌شده
2. عاطفه‌ی معنوی و فضا در برسون
3. ساختن فضاهای هرجوره
فصل هشت: از عاطفه به کنش: تکانه تصویر
1. ناتورالیسم
2. یک مشخصه‌ی کار بونوئل: قدرت تکرار در تصویر
3. دشواری ناتورالیست بودن
فصل نُه: کنش - تصویر: فرم بزرگ
1. از موقعیت به کنش: وضع دوم
2. قوانین ترکیب‌بندی ارگانیک
3. پیوند حسانی - حرکتی
فصل ده: کنش تصویر: فرم کوچک
1. از کنش به موقعیت
2. ژانر وسترن در هاکس: کارکردگرایی
3. قانون فرم کوچک و بورلسک
فصل یازده: پیکره ‌ها یا استحاله‌ ی فرم‌ ها
1. گذر از یک فرم به فرمی دیگر در آیزنشتاین
2. پیکره‌های ایده‌ی بزرگ و ایده‌ی کوچک در هرتزوگ
3. دو فضا: نفس - دربرگیرنده و خطِ جهان
فصل دوازده: بحران کنش - تصویر
1. «وضع سومِ» پرس و نسبت‌های ذهنی
2. ریشه‌ی بحران: نئورئالیسم ایتالیایی و موج نو فرانسوی
3. به سوی فراسوی حرکت تصویر
یادداشت ‌ها
واژه ‌نامه
نمایه