معرفی و دانلود کتاب ردپای روباه پیر در ایران: روایت خیانت انگلیس به ایران و ایرانی در طی صدها سال

معرفی کتاب ردپای روباه پیر در ایران: روایت خیانت انگلیس به ایران و ایرانی در طی صدها سال

کتاب ردپای روباه پیر در ایران نوشته‌ی دنیس رایت، سفیر سابق انگلیس در ایران، است که پیشینه‌ی تاریخی و فراز و نشیب‌های روابط میان ایران و انگلیس را تشریح می‌کند و علل پیدایش احساس تنفر و بی‌اعتمادی مردم ایران نسبت به انگلیس را برمی‌شمارد. این کتاب از مرور اولین مراحل ارتباط میان این دو کشور آغاز می‌کند و تا جنگ جهانی اول و سقوط سلسله‌ی قاجار پیش می‌رود.

درباره‌ی کتاب ردپای روباه پیر در ایران

کار، کارِ انگلیسی‌هاست! این جمله‌ی معروف شاید شما را به یاد شخصیت دایی جان ناپلئون در کتاب ایرج پزشکزاد بیندازد. اما به صورت عام نیز این جمله را از زبان اشخاص مختلفی می‌شنویم که بسیاری از مسائل و اتفاقات ناخوشایند را با سیاست کشور انگلیس مرتبط می‌دانند. نوعی رابطه‌ی عشق و نفرت که در عین بی‌اعتمادی به انگلستان، این کشور را آنقدر قدرتمند می‌پندارد که در تمام اتفاقات دست داشته باشد. دلیل این احساس بی‌اعتمادی رایج در ایران نسبت به کشور انگلستان چیست؟ آیا صرفاً از سابقه‌ی استعماری این کشور در جهان نشأت می‌گیرد یا دلایل دیگری مضاف بر این، به چنین احساساتی دامن زده است؟

پس از کودتای سال 1332 و سرنگونی دولت دکتر مصدق، دنیس رایت (Denis Wright)، مأموریت یافت دوباره سفارت انگلستان را در تهران بازگشایی کند و روابط دیپلماتیک با ایران را بهبود ببخشد. دنیس رایت همچنین در سال 1963 به عنوان سفیر ایران برگزیده شد و تا زمان بازنشستگی در این سمت باقی ماند. او مقالات و کتاب‌های متعددی درباره‌ی روابط میان ایران و انگلستان به تألیف درآورده است. در کتاب ردپای روباه پیر در ایران (The English Amongst the Persians)، به بررسی عملکرد سیاست خارجی انگلیس در قبال ایران و تاریخچه‌ی روابط میان این دو کشور می‌پردازد و علل احساس بی‌اعتمادی و دیدگاه منفی ایرانیان به کشور انگلستان را واکاوی می‌کند.

کتاب ردپای روباه پیر در ایران در 12 فصل نوشته شده است و صفحات ابتدایی‌اش را از اولین بارقه‌های علاقه‌‌ی بریتانیا به ایران در دوران قاجار آغاز می‌کند. در این دوران رقابت شدیدی میان کشور بریتانیا و روسیه‌ی تزاری برای نفوذ در سپهر سیاسی ایران درگرفت و کم‌کم استعمار انگلستان در ایران به اوج خود رسید. کتاب در ادامه به روابط تجاری، دیپلماتیک و نظامی میان انگلستان و ایران می‌پردازد، از جنگ میان این دو کشور می‌گوید و کنسول‌گری بریتانیا را مورد بررسی قرار می‌‌دهد. جهان‌گردان، پزشکان و میسیونرهای انگلیسی و سبک زندگی که این افراد در جای جای ایران داشتند نیز از مباحثی است که در این کتاب از قلم نمی‌افتند. نقش انگلستان در مرزبندی ایران و حرکت‌های اعتراضی که در زمان قاجار علیه سیاست‌های این کشور شکل گرفت در فصل‌های پایانی ارائه می‌شود؛ و در نهایت، کتاب با جنگ جهانی اول و پایان سلسله‌ی قاجاریه به واسطه‌ی کودتای رضاخان، به پایان می‌رسد.

کتاب ردپای روباه پیر در ایران که عنوان زبان اصلی آن «انگلیسی‌ها در میان ایرانیان» است، توسط ابوالفضل طاهریان ریزی به فارسی برگردانده شده و انتشارات طاهریان نیز آن را به انتشار رسانده است.

نکوداشت‌های کتاب ردپای روباه پیر در ایران

• آقای دنیس رایت یکی از شفاف‌ترین کتاب‌ها را نوشته است. (فایننشیال تایمز)
• شرح مختصر و جامعی از تأثیراتی که بریتانیا بر ایران گذاشت. این کتاب حقیقتاً جایگاهی ویژه در هر کتابخانه‌ای از آن سرزمین وسیع و رنگارنگ دارد. (اکونومیست)

کتاب ردپای روباه پیر در ایران ‌برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ معاصر ایران، به خصوص عهد قاجاریه و همچنین مورخان و محققان تاریخ جهان توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب ردپای روباه پیر در ایران: روایت خیانت انگلیس به ایران و ایرانی در طی صدها سال می‌خوانیم

ایرانی‌ها از سوران اسکورت کنسول متنفر بودند و در برابر قانون کاپیتولاسیون مقاومت می‌کردند، قانونی که براساس آن هرگونه اختلاف اتباع بریتانیا و اشخاص تحت‌الحمایه در دادگاه‌های کنسولی که تحت کنترل دولت ایران نبود حل‌وفصل می‌شد. اختلاف میان انگلیسی‌ها و ایرانی‌ها به دادگاه‌های مخصوصی که توسط اشخاص بنام کارگزار اداره می‌شد ارجاع می‌گردید. این کارگزاران توسط وزارت خارجه ایران انتخاب می‌شدند کنسول‌ها و نمایندگان آن‌ها حق حضور در این دادگاه‌ها را داشته و حتی می‌توانستند مستقیماً با کارگزاران دعاوی را حل‌وفصل نمایند. ایرانی‌ها به‌زودی به این نتیجه رسیدند که قرارداد سال 1841 گرچه شامل معامله با مثل می‌شد ولی در عمل کنسول‌های ایرانی در لندن و بمبئی بر اساس قوانین، همانند همتایان انگلیسی خود در ایران در امور قضائی مداخله کنند.

براساس استانداردهای امروزی، کنسول‌ها در آن زمان کار زیادی نداشتند. وظایف آن‌ها گرچه متفاوت بود و به اوضاع منطقه‌ای بستگی داشت ولی وقت زیادی را نمی‌گرفت. تنها کنسول‌های تجارتی بودند که در زمان فراغت می‌توانستند به امور تجارتی خصوصی نیز بپردازند. کنسول‌ها وقت زیادی برای استراحت و ورزش داشتند که بهترین آن شکار بود ولی زندگی برای آن‌ها و همسرانشان خسته‌کننده بود، حتی در تهران و تبریز که همیشه تعدادی اروپائی اقامت داشتند. در سایر نقاط نیز گاهی حتی یک اروپائی زندگی نمی‌کرد، به‌جز کنسول روسیه و همسرش که گاهی نیز از لحاظ دیپلماتیک مناسب نبود زیاد با آن‌ها نزدیک شد. مأموران اعزامی از هند که در نقاط دورافتاده شرق ایران مستقر بودند علاوه‌بر ماهیت تپه‌ای و شنزار بودن محل اقامت در سیستان و خراسان چیزی برای پرکردن وقت یا گزارش‌های هفتگی و دفتر خاطراتشان در دست نداشتند، سفر غیر متوقع یک اروپائی، فعالیت‌های کنسول بریتانیا، پیش‌بینی محصول غلات و زیان و خسارات وارد از حمله ملخ‌ها، از جمله مسائلی بود که صفحات خاطرات یا گزارش‌های آن‌ها را پر می‌کرد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار ویرایش دوم
تقدیر و تشکر
مقدمه
علاقه بریتانیا به ایران
عرصه دیپلماتیک
تشریفات و چالش‌های ایران و انگلیس
جنگ‌ها و جنگ‌آوران
پادشاه بی‌تاج و تخت خلیج فارس
کنسول و کنسول‌گری در جای‌جای ایران
دنیای بی‌رحم تجارت
میسیونرها و پزشکان انگلیسی
تأسیس تلگراف و ایجاد راه
مرزبندی ایران
جهانگردان در ایران
جنگ جهانی اول و پایان قاجار