معرفی و دانلود کتاب دنیا اشتباه می‌کند

معرفی کتاب دنیا اشتباه می‌کند

کتاب دنیا اشتباه می‌کند مجموعه‌ی قابل اعتنایی از شعرهای علی باباچاهی، از شخصیت‌های مهم جریان شعر پسانیمایی دهه‌ی هفتاد و پس از آن است. اشعار این مجموعه را می‌توان در دسته‌ی شعر پسامدرن و آوانگارد طبقه‌بندی کرد. شعرهای باباچاهی پر از ابهام، طنز و تصاویر پیچیده اما روزمره هستند. او یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های شعر فارسی امروز است.

درباره‌ی کتاب دنیا اشتباه می‌کند

علی باباچاهی شاعر، نویسنده و منتقد ادبی برجسته و پیش‌روِ معاصر است. باباچاهی را می‌توان یکی از نظریه‌پردازان مهم پس از عصر نیما دانست که علاوه بر سرودن شعر، در تبیین نظریات ادبی نیز دست دارند. شعر او به لحاظ مکتب فکری و هنری به پسامدرنیسم بسیار نزدیک است و به همین خاطر جدالی همیشگی بر سر ارزش اشعار او در جامعه‌ی منتقدان ادبی برقرار است. کتاب دنیا اشتباه نمی‌کند یکی از دفترهای شعر اوست که در سال 1393 به چاپ رسیده است.

شعر باباچاهی ویژگی‌های بسیارِ منحصربه‌فردی دارد که در این دفتر شعر نیز قابل مشاهده هستند. او صاحب سبکی خاص است که البته به مذاق همه‌ی علاقه‌مندان به شعر و متخصصان ادبیات خوش نمی‌آید. زیرا چندان معمول نیست، ابهامی بیش از آنچه غالب خوانندگان می‌پسندند در خود دارد و در بعضی موارد غریب و دیریاب است.

هنجارشکنی زبانی به زعم منتقدان صورت‌گرای غربی، یکی از عوامل شکل گرفتن و آفریده شدن ادبیات است و در این هنر که سر و کار نویسنده و شاعر با کلمه و کلام است، هنجارشکنی، منطقاً باید در زبان رخ دهد. تفاوت شعرهای علی باباچاهی، از جمله در کتاب دنیا اشتباه می‌کند، با دیگر شاعران در این است که او هنجارگریزی زبانی را به نوعی گریز یاغیانه از دستور زبان مبدل می‌کند. رعایت نکردن قواعد دستوری زبان فارسی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شعر باباچاهی است که به دیرفهمی شعر او نیز منجر می‌شود. اما این دستورگریزی، به خاطر مسلط نبودن به زبان یا تفنن صورت نمی‌گیرد. هدف او از گریز از دستور چیز دیگری است. طغیان علیه زبان در شعرهای علی باباچاهی مقاصدی معناسازانه را دنبال می‌کنند که در هر شعر بر اساس بافت کلام دریافته می‌شود.

یکی از تکنیک‌های ادبی که توسط علی باباچاهی در کتاب دنیا اشتباه می‌کند و دیگر آثارش بسیار استفاده می‌شود، تکنیک سفیدخوانی است. شاعر در شعر، حرف‌های کمی را به صورت ایجازگونه و رمزآلود بیان می‌کند و خواندن سطور سفیدی که نوشته نشده‌اند را به خواننده می‌سپارد. در این وضعیت خواننده در هنگام خواندن شعر، باید سطور سفید را خود، در ذهنش بنویسد. و هر خواننده‌ای فرصت دارد تا جاهای خالی را به شکلی مخصوص به خود پر کند و شعر را از آن خود کند. خواندن اشعاری این‌چنین، اندکی دشوار است و به مهارتی احتیاج دارد، اما پس از حرفه‌ای شدن در دریافت معنا از سطور سفید، بسیار لذت‌بخش‌ خواهد شد.

علی باباچاهی با تقلید، ابتذال و تکرار دشمنیِ دیرین دارد و تلاش می‌کند تا همیشه چیزی نو برای ارائه به مخاطب داشته باشد. به همین خاطر هر دفترش، نسبت به دفتر بعدی چیزی اضافه خواهد داشت. او از شگردهایی استفاده می‌کند که تا حد ممکن شعر را از ابتذال دور نگه می‌دارد و چیزی نو برای دریافتن در ذات شعر باقی می‌گذارد. در این راستا او حتی از اشعار شاگردانش نیز ایده می‌گیرد و همین به‌روز بودن موجب شده تا در شصت و هفتاد و هشتاد سالگی، کار مکرر منتشر نکند.

شعرهای باباچاهی غالباً افشان هستند. به این معنا که او در یک شعر، چند هسته‌ی معنایی غیر متمرکز قرار می‌دهد و هر هسته‌ی معنایی سطوری از شعر را به خود اختصاص می‌دهند. در این وضعیت، ممکن است شعر به‌هم‌چسبیدگی سطرهایی نامرتبط به نظر برسد، اما حالت کلاژگونه‌ی شعر در نگاهی وسیع‌تر، محملی برای ساختن معناهایی عمیق‌تر برای شاعر است.

در شعرهای علی باباچاهی طنز نیز یکی از پایه‌های اصلی سرایش است. او فضاهای تاریک و تار را با طنزهایی گزنده به بیان درمی‌آورد. جز آن، استفاده از متون دیگر و ارجاع‌های بینامتنی، بازتاباندن مسائل فرهنگی، استفاده از عناصر طبیعت، تناقض، در کنار هم قرار دادن واقع‌گرایی و ضد واقعیت، عدم قطعیت و چندمعنایی نیز از ویژگی‌های مهم سروده‌های اوست. بدین ترتیب در نهایت هدف او از سرودن شعر، خنداندن، عصبانی کردن و انزجارآفرینی است.

مسائل پیش‌گفته، روی هم رفته، موجب دیریابی و دشوار شدن شعر باباچاهی می‌شود. به همین سبب شعر او برای خوانندگان حرفه‌ای شعر محبوب و مورد علاقه است اما شاید خوانندگان و علاقه‌مندان غیر حرفه‌ای نتوانند ارتباط مثبتی با آثار علی باباچاهی بسازند.

کتاب دنیا اشتباه می‌کند، سروده‌ی علی باباچاهی توسط نشر چشمه منتشر شده است.

کتاب دنیا اشتباه می‌کند برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب حاضر به علاقه‌مندان به شعر پسامدرن، پژوهشگران شعر معاصر و خوانندگان حرفه‌ای شعر پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب دنیا اشتباه می‌کند می‌خوانیم

این شعله‌های متفرق چرا؟ در هوا چرا؟
این‌جا آن‌جا کُپه‌کُپه چرا؟ سر‌به‌سرم می‌گذارند چرا؟
در بشقابی نشسته بودم و دورم گل میخک چیده شده بود
محاصره‌ی با پرِ قو را هم تجربه کرده بودم
برای رشد ناخن‌هایم باران‌های پاییزی بس بود
کبریت که نم برداشت به تاریکی عادت کرده بودم
ولی چرا؟ ناگهان چرا؟
جسد شعله‌وری به قهقهه وا داشته آسمان عبوس را واقعاً چرا؟
از مهلکه جان درمی‌برد؟ بگو!
گوشی که گوشواره‌ی بدلی‌اش را به جبرییل هدیه می‌کند؟
بعد چه بعدی!
سوغاتی‌هاشان را تقسیم کردیم
گوشواره النگو ساعتِ مچی و کفش‌های کتانی
فرشتگان مقرب ناظر بودند
عدالت را جداً رعایت کردیم.

فهرست مطالب کتاب

چتر 1
چتر 2
زنگی
زارزار
آن‌که نه منم
گوش‌ماهی 1
گوش‌ماهی 2
گوش‌ماهی 3
همین‌طوری
لذت بیشتری دارد
این یکی فرق می‌کند
چه خنده‌ای!
این‌طوری بهتر است
عدالت
خیلی عاقل است
محال است
اتفاق است دیگر
در برف راه افتادند
ضمیر (تو) گم ‌شده است
همه خوشحال باشید
تا حالا کجا بوده‌اند؟
حسن به تصادف
ختم کلام
کاشکی از نو
به چه درد می‌خورد
فاصله ممنوع!
چیستان
هیچ نبود
انتخاب
از قضا
غیرتکراری
از غرقی‌ها
عجیبه
ادامه‌ی یکدیگرند
فکر کرده که
مناجات
از جاودانگی
چه روزگاری‌ست
اغراقی
اوضاعِ بهتر
چه فرق می‌کند
این یک فرض است
چه کارهایی
زندگی بهتر
این‌طوری بهتر است
هر کسی کار خودش
نگرد نیست!
این آدم‌ها
غزل بد
این درسته
ملامتی
خیلی ساده
دروغ نیست
عجایب خلقتی
اشتباه نمی‌کنم
چه‌کارِش داری؟
تمرین می‌خواهد
با که بگویم؟
از غرقی‌ها 2
تأثیر فوری
اشتباه می‌کنی
خوش گذشت
واقعاً
خُب دیگه
دیده نمی‌شوند
عاقلانه
چی شده؟
سگِ امروز
طبلِ توخالی
تکرار می‌شود
همین‌طوره
تغییر صحنه
برای خنده
درس اخلاق
پشت صحنه
کابوسی
وجود دارد
زیر پوست شب
کشف نشده
چه حرفی!
هر جا که شد
عجله ندارد
اگر
برای چه؟
زحمت کشیده
چه تعارفی؟
قلف درست است
واقعاً؟