معرفی و دانلود کتاب درمان مشکلات حسی اختلالات طیف اتیسم با رویکرد یکپارچگی حسی: راهنمای عملی برای والدین و درمانگران

معرفی کتاب درمان مشکلات حسی اختلالات طیف اتیسم با رویکرد یکپارچگی حسی: راهنمای عملی برای والدین و درمانگران

کتاب درمان مشکلات حسی اختلالات طیف اتیسم با رویکرد یکپارچگی حسی: راهنمای عملی برای والدین و درمانگران نوشته‌ی زهرا اکبری بیاتیانی، با پرداختن به مسائل مختلف مطرح در اختلالات طیف اتیسم، اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار می‌دهد. برنامه‌های درمانی این کتاب اثرات مختلف این مشکل را آسان می‌سازد.

کودکان اتیستیک به دلایل مختلف عصب‌شناختی از دو ویژگی حساسیت بیشتر یا کمتر از اندازه طبیعی در مقابل محرک‌های محیطی برخوردارند. آن‌ها ممکن است در مقابل محرک‌هایی مثل نور، صدا، لمس و نظیر آن واکنش شدید یا خفیف‌تر از حد معمول نشان دهند. این ویژگی حتی زمانی که آن‌ها را مورد خطاب قرار می‌دهید ممکن است کاملاً تظاهر نماید به گونه‌ای که کودک یا واکنش افراطی نشان دهد یا وانمود سازد که صدا را نشنیده است. به همین دلیل غالباً تصور می‌شود که نمی‌شنوند؛ اما ممکن است علاقه غیرعادی به صدای یک ساعت مچی یا حرکت آب در یک بطری نشان دهند. برخی ممکن است نسبت به محرک‌های دردناک واکنش خفیفی نشان دهند و بسیاری از برخی تحریکات مانند دور خود چرخیدن، تاب خوردن و بالا و پایین پریدن‌های افراطی لذت خاصی ببرند. صداها، بوها و مزه‌ها یا تماس با لباس کمی ضخیم ممکن است برای این کودکان آزارنده باشد. برخی صداها مانند صدای شوفاژ، جاروبرقی، زنگ تلفن، حرکت امواج و سروصدای فروشگاه‌های بزرگ ممکن است باعث شود آن‌ها گوش‌هایشان را بگیرند یا قشقرق به راه اندازند. آن‌ها به نظر می‌آید قادر به تعدیل کردن دریافت‌های حسی از محیط نیستند.

تحقیقات بسیاری نشان داده‌ است که یک کودک اتیستیک می‌تواند از هر دو ویژگی حساسیت بیشتر یا کمتر از حد معمول نسبت به محرک‌ها برخوردار باشد. برای مثال ممکن است یک کودک نسبت به برخی محرک‌های دردناک واکنش نشان ندهد اما براثر تماس با یک زیرپوش کمی ضخیم قشقرق راه بیندازد. برخی تحقیقات علاقه این کودکان به موسیقی، لذت آن‌ها از تحریکات وستیبولار، چرخیدن، بالا و پایین پریدن آن‌ها را مرتبط با مسائل حسی آن‌ها می‌دانند.

در بخشی از کتاب درمان مشکلات حسی اختلالات طیف اتیسم با رویکرد یکپارچگی حسی می‌خوانیم:

همان‌ گونه که قبلاً گفته شد این گروه از کودکان بدون دلیل یا وجود یک محرک خارجی شروع به دستکاری و تحریک چشم‌ها می‌کنند و گویا به دنبال چیزی در فضا می‌گردند و یا بسیار به چیزی خیره می‌شوند. این گروه نیز بیشتر از آنچه توسط محرک‌های بینایی خارج از خود تحریک شوند توسط محرک‌های درونی تحریک می‌شوند. تمرینات زیر کمک می‌کند تا کودک به تدریج نسبت به محرک‌های درونی خویش بی‌اعتماد گردد و برعکس در مقابل محرک‌های بینایی بیرونی خود واکنش نشان دهد.

1. کودک را تنها به حال خود رها نکنید. محیط کودک باید غنی از محرک‌های بینایی باشد تا کودک اقدام به تحریک عضو بینایی خود نکند.

2. نباید اجازه داد کودک چشم‌هایش را دستمالی کند یا روی آن بزند چون با این کار کودک از درون تحریکاتی را به خود وارد می‌کند و جرقه‌ها یا پرده‌ای از نور را برای خود به وجود می‌آورد.

3. در یک اتاق نیمه‌ تاریک یک منبع نور مانند چراغ‌ قوه را درمانگر در دست می‌گیرد آن را خاموش و روشن می‌سازد و توجه کودک را به آن جلب می‌کند. کودک نباید منبع نور را کنترل کند و سپس نور چراغ‌ قوه را بر روی محل‌های رنگی می‌اندازیم. تا ببیند چه چیزهایی در خارج از حوزه دیدش وجود دارند.

4. به یک شیئی در حال حرکت (در همان اتاق نیمه‌تاریک) نور تابیده می‌شود. کودک باید کاملاً با چشم او را تعقیب کند و نباید به چیزهای دیگر نگاه کند.

5. در مقابل آیینه‌ای که نور به آن تابیده‌ شده (درهمان اتاق نیمه‌ تاریک) حرکت‌های مختلفی را انجام دهید تا کودک به آن توجه نشان دهد. این حرکت‌ها را می‌توانید روی کودک نیز انجام دهیم همچنان که کودک خود را در آینه نگاه می‌کند به اطراف بدنش دست بکشید تا آن قسمت‌ها را در آیینه ببیند و نام قسمت‌های بدن را نیز بگویید. از او بخواهید قسمت‌های مختلف بدن شما را در آینه نشان دهد کودک را وادار نمایید تا در مقابل آیینه چهاردست‌ و پا راه برود و ضمن انجام آن کار خودش را در آیینه تماشا کند. همۀ این فعالیت‌ها باید خیلی آرام انجام شود. تا کودک یاد بگیرد که می‌توان حرکات را به‌ صورت آرام مشاهده نمود نه به‌صورت لرزان.

6. هرگز اجازه ندهید کودک وقت زیادی را صرف نگریستن به محرک‌های درون خود بکند بلکه باید به‌ تدریج یاد بگیرد تا به محرک‌های بیرون خود با دقت نگاه کند و آن‌ها را مورد وارسی قرار دهد.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: اختلال طیف اتیسم
مقدمه
اختلال طیف اتیسم
معیارهای DSM-5 برای اختلال طیف اتیسم
نقص در ارتباط و تعامل اجتماعی
رفتارها، علایق و فعالیت‌های محدود و تکراری
علل اختلال طیف اتیسم
عوامل ژنتیک
اختلالات کروموزومی
عوامل بیو شیمیایی
عوامل جنینی
ناهنجاری‌های مغزی
فصل دوم: یکپارچگی حسی
تاریخچه یکپارچگی حسی
مشکلات حسی
سیستم‌های حسی
انواع اختلالات حسی تند کار
انواع اختلالات حسی کند کار
انواع اختلالات حسی ناموزون
فصل سوم: درمان اختلالات حسی
درمان اختلالات حسی
برنامۀ درمانی اختلالات حس لامسه
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس لامسه تند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس لامسه کند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس لامسه ناموزون
برنامۀ درمانی اختلالات حس شنوایی
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس شنوایی تند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس شنوایی کند کار
برنامۀ درمانی اختلالات حس بینایی
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس بینایی تند کار
برنامۀ درمانی برای کودکان دارای حس بینایی کند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس بینایی ناموزون
برنامۀ درمانی اختلالات حس چشایی
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس چشایی تند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس چشایی کند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس چشایی ناموزون
برنامۀ درمانی اختلالات حس بویایی
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس بویایی تند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس بویایی کند کار
برنامۀ درمانی برای کودک دارای حس بویایی ناموزون
منابع فارسی
منابع انگلیسی