معرفی و دانلود کتاب توصیف گفتمان: راهنمایی کاربردی برای تحلیل گفتمان

معرفی کتاب توصیف گفتمان: راهنمایی کاربردی برای تحلیل گفتمان

کتاب توصیف گفتمان: راهنمایی کاربردی برای تحلیل گفتمان نوشتۀ نیکلا وودز، برای کسانی که اولین بار می‌خواهند، گفتمان را مطالعه کنند مناسب است این اثر، گفتمان را در مفهوم گستردۀ آن به مثابه زبان واقعی در کاربرد بررسی می‌کند.

ساختار فصل‌های کتاب توصیف گفتمان (Describing discourse) به گونه‌ای است که هیچگونه دانش زبان‌شناسی، اصطلاحات تخصصی و آگاهی قبلی از نظریه‌های گوناگون یا بحث‌های تحلیل گفتمان به صورت پیش فرض برای خوانندگان در نظر گرفته نشده‌ است. در فصل اول «گفتمان تبلیغات» یعنی برنامه‌ریزی شده‌ترین شکل گفتمان بیان شده است. در فصل دوم به «گفتمان سیاسی» و معرفی روش‌هایی پرداخته شده که طی آن‌ها سیاست‌‌مداران از ابزار زبانی فریبنده، جذاب و بدیع برای هدایت ما به دیدگاه سیاسی خاص خود استفاده می‌کنند، فصل سوم به «گفتمان حقوقی» و به تمایز آشکار بین سبک نوشتاری حقوقی و زبان گفتاری در بازجویی‌های پلیس و یا در تعاملات دادگاه اختصاص دارد، در فصل چهارم «گفتمان پزشکی» یعنی فاصلۀ میان شیوه گفتار حرفه‌ای پزشک و گفتار شخصی بیمار و سرانجام و در فصل پنجم، «گفتمان آموزشی» و تعاملات گفتاری و ازسوی دیگر تعاملات نوشتاری در این نوع گفتمان بررسی شده است.

زبان جزئی جدا نشدنی از تاروپود زندگی روزمرۀ ماست: صحبت می‌کنیم، می‌شنویم، می‌خوانیم و می‌نویسیم. در مدرسه، خانه، محیط کار و در اوقاتِ فراغتمان چیزهایی یاد می‌گیریم که بخش اعظم این یادگیری از‌طریقِ زبان صورت می‌گیرد. در محیط کار و در تجارب روزمرۀ خود، با مردم سروکار داریم: ممکن است نیاز باشد آن‌ها را مدیریت کنیم، به آن‌ها آموزش دهیم، دردهایشان را التیام بخشیم، از آن‌ها دفاع کنیم یا با آن‌ها معامله کنیم؛ آن‌ها را متقاعد کنیم، مشاوره دهیم، باعث قوت قلبشان شویم، مایه دلسردی‌شان باشیم، خبرهای بد به آن‌ها بدهیم یا اعمال و کردارمان را برایشان توجیه کنیم. در روابط‌مان با انسان‌ها، گاه لازم است مسائلی را برایشان توضیح دهیم، خاطراتی را بازگو کنیم، درباره مشکلی با آن‌ها مشورت کنیم، با آن‌ها و یا به جایِ آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم و یا گله از رفتاری غیرمنصفانه و ناعادلانه را پیش آن‌ها ببریم. ما دوست پیدا می‌کنیم، سعی می‌کنیم آن‌ها را از خود راضی نگه ‌داریم، از آن‌ها پذیرایی می‌کنیم و اوقات خوشی را برایشان فراهم می‌کنیم. گاهی ممکن است بخواهیم بر دیگران اعمال قدرت کنیم یا برعکس به آن‌ها قدرت دهیم؛ ممکن است بخواهیم دربارۀ موضع‌مان با آن‌ها گفت‌وگو کنیم و یا این گفت‌وگو را به زمان دیگری موکول نماییم. زبان در تمامی این فعالیت‌های اجتماعی دخیل است؛ در‌ حقیقت، اکثر این فعالیت‌ها کمابیش کاملاً به‌ واسطۀ ارتباطات زبانی محدود و مشخص می‌شوند.

استفاده ما از زبان بستگی به توانایی طی‌ کردن مسیرمان از میان شبکۀ پیچیده‌ای از قراردادها، فرضیات و انتظارات دارد. اگر تعاملی، از الگوهای موردِ‌ انتظارمان دور باشد، به تجربه‌ای غیرمعمول تبدیل می‌شود. در‌ واقع، در چنین مواردی در وهلۀ نخست سعی می‌کنیم توجیهی برای چنین حرکت خلاف عرفی پیدا کنیم؛ برای مثال، اگر به هر‌ طریقی از بافت برداشت درستی نشود و یا اینکه اگر فردی که با او صحبت می‌کنیم مطلبی را به صورت غیرمستقیم به ما بگوید در حالیکه انتظار می‌رود به گونۀ واضح تری آن را بیان کند، تعجب می‌کنیم. اگر هیچ توضیح و توجیهی برای این موارد پیدا نشود؛ یعنی اگر مطلبی در چارچوب مفروضات و انتظارات ما نتواند به طور منطقی منتقل شود تا انحراف از قراردادهای مکالمه‌ای را اصلاح نماید، مکالمه را ناموفق قلمداد می‌کنیم و راهبرد زبانی مناسبی برای مقابله با آن اتخاذ می‌نماییم.

اهمیت بافت و تأثیر آن بر تفسیر ما از گفتمان، موضوع اصلی این کتاب است که نیکلا وودز (Nicola Woods) به طور جامع به آن می‌پردازد.

در بخشی از کتاب توصیف گفتمان می‌خوانیم:

رسانه‌ای شدن گسترده سیاست در عصر جدید و وابستگی روزافزون آن به تکنیک‌ها، خلاقیت‌های تبلیغاتی و کارشناسان خبرۀ رسانه‌ای، بیانگر این نکته است که ترسیم مرزی برای تمایز گفتمان سیاسی، گفتمان رسانه و گفتمان تبلیغات مشکل است و این سه به نوعی با یکدیگر همپوشانی دارند. گفتمان سیاسی در قرن‌های بیستم و بیست و یکم به شدت متأثر از گسترش فزاینده رسانه‌ها بوده است و نظام‌های ارتباط جمعی صورت‌های متنوعی به خود گرفته است که گفتمان سیاسی در قالب آن‌ها شکل می‌گیرد. دستیابی به مباحث سیاسی، دیگر منحصر به شنیدن سخنرانی‌های چهره به چهره با سیاستمداران نیست. امروزه، به مباحثات پارلمانی، مصاحبه‌های تلفنی-رادیویی، سخنرانی‌های احزاب سیاسی، مناظره‌های تلویزیونی و نشست‌های خبری و همچنین مبارزات انتخاباتی چندرسانه‌ای که به شکلی بسیار منظم و حساب شده طراحی شده‌اند، در سطحی گسترده و به‌صورت الکترونیکی دسترسی داریم.

این حجم از اطلاعات از جهتی می‌تواند فرصتی مغتنم باشد تا به وسیلۀ آن زبانی را که سیاستمداران در گفته‌های خود مورد استفاده قرار می‌دهند، بررسی کنیم. اما در واقعیت خلاف این امر صادق است. حقیقت این است که واقعیت‌های دنیای سیاست پشت درهای بسته رقم می‌خورند که در بریتانیا از این امر با عنوان «سیاست مبلی» یاد می‌شود و مشاهده این واقعیت‌ها به‌ طور کلی ازطریق فیلترهایی امکان‌پذیر می‌شود که رسانه‌های مذکور به‌ دقت آن‌ها را مدیریت می‌کنند. به این موضوع، دستِ‌کم در بریتانیا، باید تمایل روز افزون به استخدام مشاوران غیرانتخاباتی‌ای که طراح خط‌ مشی و سیاست آن‌ها هستند، نیز اضافه شود. این موارد خصوصیات و ویژگی‌های نظام سیاسی‌ای است که ارتباطات بسیار محرمانه دارد که برای رأی‌ دهندگان به‌ هیچ‌وجه توجیه‌پذیر نیستند.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری
مقدمه
فصل اول: گفتمان و تبلیغات
فصل دوم: گفتمان سیاسی
فصل سوم: گفتمان حقوقی
فصل چهارم: گفتمان پزشکی
فصل پنجم: گفتمان آموزشی
یادداشت‌ها
کتابنامه
واژه‌نامه فارسی- انگلیسی
واژه‌نامه انگلیسی- فارسی