معرفی و دانلود کتاب تاریخ تحلیلی آندلس

معرفی کتاب تاریخ تحلیلی آندلس

تاریخ تحلیلی آندلس، از دکتر محمدرضا شهیدی پاک، دربارۀ تأسیس دولت اسلامی در «آندلس» پیش از آن‌که دست‌آورد نظامی‌ - سیاسی آخرین مرحله از فتوحات اروپایی مسلمانان در دهه پایانی قرن دوّم هجری باشد، صحبت می کند که حاکی از موفقّیت چشم‌گیر فرهنگ اسلامی در تحول انسان‌ها و خلق جوامع جدید انسانی با تمدن، دین، هنر، صنعت و حتی آداب و رسوم متفاوت از گذشته آن جوامع است.

نهصد سال از تاریخ «آندلس» به حضور مسلمانان با شش دوره فرمانروایی در شکل دولت‌هایی که هر یک مرحله‌ای از دوره انتقال و تکامل فرهنگ و تمدن اسلامی را در آندلس محقق ساختند، اختصاص دارد.

امروزه آثار تاریخی به‌جا مانده از حاکمیّت مسلمین در این سرزمین، بخش بزرگی از درآمد گردش‌گری دولت «مادرید» را تأمین می‌کند. هم‌چنان که انبوه مخطوطات اسلامی‌ ـ‌ عربی کتابخانه‌های «گرانادا»، «مادرید» (کتابخانه اسکوریال) و ... نیز، در زمره سرمایه‌های اصلی شخصیّت فرهنگی ملّت «اسپانیا» محسوب می‌شود.

از سویی تاریخ «آندلس» بخش مهمی از حافظه امت اسلامی به‌شمار می‌آید که با استمرار تاریخ‌نگاری «آندلس» باید همواره مورد عنایت محقّقان مسلمان قرار گیرد.

در‌حالی‌که قدرت‌های جهانی، هنوز به بهانه «جنگ‌های صلیبی» به تهاجم گسترده فرهنگی‌ - نظامی علیه مسلمین مبادرت می‌کنند، زیرا چنان‌که هشت دوره جنگ کلاسیک صلیبی از شمال اسپانیا آغاز شد، جنگ‌های مدرن صلیبی نیز پس از سقوط اندلس شکل گرفته است و پرونده اندلس هم‌چنان مفتوح است. بی‌گمان در حوزه مطالعات مربوط به «آندلس» می‌توان به‌طور روزمره با خلق آثار جدیدی در عرصه‌های مختلف تجربه‌ای تاریخی و ارزشمند را نصب‌العین آحاد امت اسلامی به‌ویژه سران آن قرار داد، چنان‌که اثر حاضر نیز تلاشی در همین راستا است.

دوره اسلامی تاریخ «اسپانیا» عصر طلایی تاریخ آن کشور محسوب می‌شود، عصری که مسلمانان دوره‌ای از عزّت و ذلّت و تحقیر را در آن تجربه کرده‌اند؛ بر این مبنا محافل فرهنگی‌ - سیاسی اسپانیا در پایان قرون وسطی علی‌رغم آگاهی از خدمات تمدّنی و فرهنگی مسلمانان، به شکل تحقیرآمیزی از مسلمانان آندلس یاد کرده‌اند. آن‌چه مسلّم است این‌که حجم تحقیقات انبوه انجام شده در‌خصوص آندلس، نسبت به کارهایی که باید صورت بگیرد بسیار ناچیز است. در این نوشته که با رعایت استاندارهای متون آموزشی برای تدریس سه واحد درسی تدوین گردیده، تاریخ کلاسیک آندلس از زمان فتح (81ه‌) تا آخرین روزهای سقوط «غرناطه» در (897ه‌) به‌صورت تحلیلی ارائه شده و مواضع نویسندگان معاصر تاریخ آندلس براساس منابع اصلی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است؛ امید است که گام موثری در راستای آموزش تاریخ جوامع اسلامی در غرب اسلامی باشد.

فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
مقدمه مؤلف
واژه آندلس
ورود اعراب به آندلس
سیاست امویان در آندلس
عبدالرحمن و انحصار قدرت
شورش‌های دوره عبدالرحمن اول
عملیات نظامی در شمال آندلس
هشام بن‌عبدالرحمن الرضا (172‌ـ‌180ه‌/788‌ـ‌796م)
حَکَم بنهشام (حَکَمِ اوّل) (180‌ـ‌206ه‌/726‌ـ‌821م)
عبدالرحمن بن‌حکم بن هشام (الاوسط)
محمد بن‌عبدالرحمن (238‌ـ‌273ه‌/852 ـ‌886م)
خلافت منذر بن‌محمد (273ه‌ ـ 275ه‌)
خلافت عبدالله بن‌محمد بن‌عبدالرحمن بن‌حکم (275‌ـ‌300ه‌)
خلافت عبدالرحمن بن‌محمد (الناصرلدین اللّه) (300‌ـ‌350ه‌)
روابط خارجی دولت امویان آندلس
حَکَم بن‌عبدالرحمن (المستنصربالله) (350/366ه‌)
هشام بن‌حکم و آغاز انحطاط دولت اموی
محمد بن هشام بن عبدالجبار
آشوب بربرها
فروپاشی دولت اموی
فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره امویان
ملوکالطوایف؛ جنگ احزاب
بزرگ ملوک‌الطوایف؛ بنوعبّاد
مرابطین
موحدین و استمرار وحدت سیاسی مغرب و آندلس
علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره مرابطین و موحدین
آخرین دوره حکومت مسلمین در آندلس
فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره بنیاحمر
علل سقوط آندلس
تاریخ تشیع در آندلس
سقوط خلافت در قرطبه و ظهور دولت بنی‌حمود، نخستین دولت شیعی در آندلس
فهرست منابع
ضمائم
تصاویر